Κύριε Διευθυντά,
Ήρθε, επιτέλους, η εποχή που οι στρατιωτικές μπάντες δεν παρατάσσονται στον προαύλιο χώρο των εκκλησιών. Τα στρατιωτικά εμβατήρια δεν υποδέχονται βουλευτές, περιφερειάρχες και δημάρχους. Και κυβερνητικοί επίσημοι δεν εκκλησιάζονται, εθιμοτυπικά και ψηφοθηρικά. Πλέον, ο εκκλησιασμός χαρακτηρίστηκε παράνομη πράξη και το κλείσιμο των εκκλησιών για δεύτερη Σαρακοστή έριξε τις μάσκες, αποκαλύπτοντας μία Πολιτεία, τουλάχιστον, εχθρική. Κι έτσι, η εποχή της ισότιμης σύμπλευσης Εκκλησίας και Κράτους έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Το σκληρό (κρατικό) lockdown
Με πρόσχημα την προστασία από τον κορωνοϊό (SARS-COV-2) και τη λοίμωξη που προκαλεί (COVID-19), η Τελετή του Μέγα Αγιασμού των Υδάτων σε ανοικτούς χώρους απαγορεύθηκε στην Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ τελέστηκε ελεύθερα στην Κωνσταντινούπολη και την Ίμβρο. Η ελληνική και η κυπριακή Εισαγγελία επενέβησαν, αντίστοιχα, στο Μητροπολίτη Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Ιερώνυμο και το Μητροπολίτη Μόρφου Νεόφυτο, γιατί τέλεσαν παράνομα την Ακολουθία του Μέγα Αγιασμού των Υδάτων στο λιμάνι του Αιγίου και τον ποταμό Καρκώτη της Κύπρου. Αντίθετα, την ίδια ακριβώς ημέρα, η τουρκική αστυνομία διέκοπτε την κυκλοφορία των οχημάτων για να επιτρέψει την εκκλησιαστική πομπή να φτάσει από τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στον Κεράτιο Κόλπο. Κι έτσι, το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης προστατεύεται από την Τουρκική Δημοκρατία, ενώ καταλύεται από την Ελλαδική και Κυπριακή Δημοκρατία. Ναι, την ημέρα των Θεοφανίων του 2021, το Τουρκικό Κράτος παραδίδει μαθήματα δημοκρατίας στην Ελλάδα, την Κύπρο κι ολόκληρη την Ευρώπη.
Το επώδυνο (πνευματικό) lockdown
Με την επιβολή από την Πολιτεία του κρατικού lockdown, η Διοικούσα Εκκλησία όχι μόνο δέχθηκε αμαχητί το αντισυνταγματικό κλείσιμο των Εκκλησιών, αλλά προέκτεινε πνευματικά το lockdown της Πολιτείας. Αν η Ελληνική και Κυπριακή Πολιτεία στέρησε στους Έλληνες και Κύπριους πιστούς από τον ενεργό εκκλησιασμό και τη συμμετοχή τους στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, η εκκλησιαστική ηγεσία για δεύτερη Σαρακοστή στέρησε τη δυνατότητα προσέλευσης των πιστών στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. Επιπλέον, υπήρξε Μητρόπολη της Μακεδονίας που σφράγισε τους ενοριακούς της ναούς, απορρίπτοντας την άδεια της Ελληνικής Πολιτείας για τέλεση λειτουργιών με περιορισμένο αριθμό πιστών για τα Χριστούγεννα του 2020, το Νέο Έτος και τα Θεοφάνια του 2021. Παράλληλα, Μοναστηριακές Αδελφότητες κράτησαν ερμητικά κλειστές τις πύλες τους σε πιστούς της ελλαδικής και κυπριακής επικράτειας. Ναι, τη Σαρακοστή του 2021, η πλειονότητα της Διοικούσας Εκκλησίας διεύρυνε τις αντισυνταγματικές αποφάσεις της Πολιτείας με την επιβολή ενός δεύτερου ακόμη πιο σκληρού και επώδυνου πνευματικού lockdown.
Οι σύγχρονοι Κρυπτοχριστιανοί
Η επιβολή του διπλού lockdown αποκάλυψε μία εντελώς αναπάντεχη σύμπλευση της πλειοψηφίας της Διοικούσας Εκκλησίας με την Επίσημη Πολιτεία. Σε πείσμα αυτής της ζοφερής πραγματικότητας, αναδύθηκε το ιστορικό φαινόμενο του Κρυπτοχριστιανισμού. Πιστοί να προσέρχονται κρυφά σε ενοριακούς ναούς κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη των χρηματικών προστίμων από την Πολιτεία. Ιερείς να τελούν μεταμεσονύχτια την Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησία της Ελλάδας. Πνευματικοί να τελούν κρυφά το Μυστήριο της Εξομολόγησης, παρά τη ρητή απαγόρευση από τις κατά τόπους Μητροπόλεις. Μοναστήρια να κρατούν ορθάνοικτες τις θύρες τους στους πιστούς, κατά παράβαση των κυβερνητικών υπουργικών αποφάσεων. Πλέον, ιερείς, μοναχοί και πιστοί θα πρέπει να επιλέξουν: Νόμιμοι με κλειστές εκκλησίες ή παράνομοι με ανοικτές εκκλησίες; Με τη σύμπλευση Εκκλησίας και Πολιτείας ή με το δοκιμαζόμενο Κλήρο και Λαό; Υπακούοντας σε αντισυνταγματικές κυβερνητικές υπουργικές αποφάσεις ή προασπίζοντας το συνταγματικό δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης;
Κι, όμως, στη ζοφερή αυτή πνευματική δοκιμασία για την Εκκλησία, μια «νέα μαγιά» κρυπτοχριστιανών γεννιέται. Συγκροτείται από κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς που επιλέγουν ανοικτές ενορίες ή μοναστήρια, τακτικό εκκλησιασμό με ενεργή συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας, προάσπιση στην πράξη του συνταγματικού δικαιώματος της ελεύθερης άσκησης της θρησκευτικής συνείδησης. Μια «νέα μαγιά» κρυπτοχριστιανών, η οποία μετασχηματίζει το διπλό lockdown από μηχανισμό επιβολής αντιεκκλησιαστικών αποφάσεων σε μία πνευματική ευκαιρία για μια αναγεννημένη Ορθοδοξία. Άλλωστε, «τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπό τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἤ στενοχωρία ἤ διωγμός ἤ λιμός ἤ γυμνότης ἤ κίνδυνος ἤ μάχαιρα;» (Ρωμ. 8. 35).
Άκης Σιαμαντζιούρας, διδάκτορας Οικολογίας