To Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων σε συνεργασία με το την Αναπτυξιακή Εννιά Χωριών ΑΕ, το Συνεταιρισμό Καστανοπαραγωγών Ν. Χανίων και τους Δήμους Πλατανιά, Κισάμου και Καντάνου-Σελίνου οργάνωσε εσπερίδα με θέμα ‘Παραγωγή και Εμπορία του Καστάνου – Προβλήματα και Προοπτικές’ υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων στην αίθουσα του Συλλόγου Γυναικών στις Βουκολιές την Δευτέρα 2/4/2012 στις 18.00. 
Στόχος της εσπερίδας ήταν η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, οι δυνατότητες ανάπτυξης της καλλιέργειας και η ανάδειξη των νέων παγκόσμιων τάσεων στην παραγωγή και διάθεση του καστάνου. Επιπλέον, να αποτελέσει και μια αφορμή για συνάντηση και συζήτηση των εμπλεκόμενων στην παραγωγή και διάθεση του καστάνου καθώς και για την διερεύνηση της δυνατότητας συντονισμού μεταξύ έρευνας και παραγωγής.
Την εσπερίδα παρακολούθησαν πολλοί καστανοκαλλιεργητές, αγρότες, φυτωριούχοι, γεωτεχνικοί και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης παραβρέθηκε ο κ. Ν. Γιαννούλης που στο χαιρετισμό του ανέφερε ότι η καλλιέργεια της καστανιάς είναι σημαντική για τα Χανιά και θα στηριχθεί από την Περιφέρεια. Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Δήμαρχος Πλατανιά κ. Ι. Μαλανδράκης που τόνισε ότι το κάστανο μπορεί να αποτελέσει κύρια πηγή εισοδήματος, από συμπληρωματική που είναι σήμερα, και ο πρόεδρος του Συν/σμού Καστανοπαραγωγών Ν. Χανίων Ν. Μπομπολάκης που κάλεσε τους παραγωγούς να γίνουν μέλη και συμμετέχουν ενεργά στην προσπάθεια ανασύστασης της καλλιέργειας της καστανιάς. Ο πρόεδρος της Αναπτυξιακής Εννιά Χωριών ΑΕ Δρ. Απ. Κυριτσάκης αναφέρθηκε στην προσπάθειες για την τυποποίηση του καστάνου από το συσκευαστήριο της εταιρείας, που ανοίγει νέους δρόμους, αλλά και στην αξιοποίηση του καστάνου ως πρώτη ύλη στη διατροφική αλυσίδα και κάλεσε τους παραγωγούς να συνεργασθούν για ένα νέο ξεκίνημα. Τέλος ο βουλευτής Χανίων Ευτ. Δαμιανάκης αναφέρθηκε στις προσπάθειες που έγιναν για να ενταχθεί και ο Ν. Χανίων στην χρηματοδότηση του προγράμματος για την βιολογική καταπολέμηση του έλκους της καστανιάς.
Ο Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Δρ. Κ. Χαρτζουλάκης ανέφερε ότι η καλλιέργεια της καστανιάς μπορεί να αποτελέσει βασικό άξονα ανάπτυξης της ορεινής οικονομίας (ικανοποιητικό εισόδημα, παραμονή του πληθυσμού στην ενδοχώρα, προστασία περιβάλλοντος) στον Ν. Χανίων και όχι μόνο αφού έχουμε ιδανικές εδαφοκλιματικές συνθήκες. Τόνισε ότι η παραγωγή μπορεί να διπλασιασθεί αλλά είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός, η τεχνογνωσία, η έρευνα και η εκπαίδευση των καλλιεργητών ώστε παραγόμενα να είναι ποιοτικά και ασφαλή. Και πρόσθεσε ότι Ινστιτούτο, με το επιστημονικό δυναμικό και το τεχνικό εξοπλισμό (κινητό εργαστήριο) θα στηρίξει αυτή την προσπάθεια.
Ο Δρ. Ι. Μετζιδάκης, πρ. ερευνητής στο Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών αναφέρθηκε στις εδαφοκλιματικές απαιτήσεις της καστανιάς και τις τελευταίες καινοτόμες μεθόδους καλλιέργειας (συστήματα φύτευσης, νέες ποικιλίες, υποκείμενα, κλάδεμα, κλπ) και οι Δρ. Γ. Ψαρράς, και Δρ. Κ. Χαρτζουλάκης, ερευνητές του Ινστιτούτου, αναφέρθηκαν σε θέματα λίπανσης και άρδευσης της καστανιάς αντίστοιχα, τονίζοντας την ανάγκη εφαρμογής από τους παραγωγούς των κωδίκων ορθής γεωργικής πρακτικής. Ο Δρ. Στ. Διαμαντής, πρ. ερευνητής του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης αναφέρθηκε στην βιολογική καταπολέμηση του έλκους της καστανιάς, που εφαρμόζεται με επιτυχία στους άλλους νομούς της Ελλάδος αλλά και την αντιμετώπιση της μελάνωσης και φυτόφθορας. Οι εντομολόγοι Δρ. Καλαϊτζάκη Αργυρώ και Δρ. Αβτζής Δημήτριος αναφέρθηκαν στις σύγχρονες τάσεις για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των επιβλαβών εντόμων που προσβάλουν τα κάστανα και αφορούν την παρακολούθηση των πληθυσμών και την αντιμετώπιση τους με νέας τεχνολογίας, εκλεκτικά και αποτελεσματικά σκευάσματα, φιλικά προς το περιβάλλον και τον καταναλωτή. Τέλος, ο γεωπόνος Χαρ. Αννουσάκης από την Αναπτυξιακή Εννιά Χωριών αναφέρθηκε στις επιτυχείς προσπάθειες τυποποίησης και εμπορίας του καστάνου από την εταιρεία και τις δυνατότητες που υπάρχουν και πρέπει να αξιοποιηθούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία η Ελλάδα παράγει 11-12.000 τόνους κάστανου (το 10% στα Χανιά) και εισάγει περίπου 7.000 τόνους από Τουρκία, Ιταλία και Πορτογαλία. Υπήρξαν πολλές ερωτήσεις από τους παραγωγούς και ακολούθησε εποικοδομητική συζήτηση και προτάσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρέμβαση του Αντιδημάρχου Χανίων Ελ. Αμπαδιωτάκη για την σύνταξη φακέλου για αναγνώριση του καστάνου ως ΠΟΠ Χανίων Κρήτης. Η συμμετοχή στο στρογγυλό τραπέζι εκπροσώπων όλης της αλυσίδας παραγωγής και εμπορίας του καστάνου σηματοδοτεί πιθανό την αλλαγή πλεύσης.
Τα βασικά συμπεράσματα της εσπερίδας μπορούν να συνοψιστούν στα παρακάτω:
– Η επέκταση καλλιέργειας της καστανιάς στο Ν. Χανίων μπορεί να φτάσει τις 25-30.000 στρέμματα με καθιέρωση κινήτρων για ανασύσταση παλαιών φυτειών και εγκατάσταση νέων με προγραμματισμό και έλεγχο των νέων φυτεύσεων.
– Πρέπει να γίνει πιστοποίηση του ντόπιου αλλά και του ελληνικού γενετικού υλικού της καστανιάς και μελέτη της συμβατότητας εισαγόμενων ανθεκτικών υποκειμένων με τις ελληνικές ποικιλίες.
– Εφαρμογή του προγράμματος βιολογικής καταπολέμησης του έλκους και στα Χανιά.
– Επισκόπηση της καστανοκαλλιέργειας στον Ν. Χανίων για να καταγραφούν και δεδομένα σχετικά με τη θρεπτική κατάσταση των δένδρων και ενδεχομένων προβλημάτων θρέψης.
– Εγκατάσταση πιλοτικών καστανεώνων και μελέτη προσαρμογής αξιόλογων γενοτύπων (ντόπιων και εισαγομένων) σε επιλεγμένες περιοχές με κατάλληλο φυτωριακό υλικό.
– Να γίνονται ενημερωτικά προγράμματα για φυτωριούχους και να εξετασθεί η δυνατότητα σύμπραξης φυτωριούχων και δημοσίων ιδρυμάτων (πχ πρόγραμμα Αλεξ. Μπαλτατζής) με σκοπό την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού το οποίο θα είναι σύμφωνο με τις προδιαγραφές της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και διάθεση σε προσιτές τιμές.
– Να δοθούν κίνητρα στους παραγωγούς για ένταξή τους σε συστήματα πιστοποίησης και βιολογικής καλλιέργειας και στην αξιοποίηση της καλλιέργειας του κάστανου ως στοιχείου ανάπτυξης αγρο-τουρισμού.
– Συνεχή προγράμματα εκπαίδευσης και ενημέρωσης και τεχνικής στήριξης των αγροτών στις νέες τεχνικές καλλιέργειας.
– Ισχυροποίηση του Συνεταιρισμού κατανοπαραγωγών Ν. Χανίων και αναγνώριση του Χανιώτικου καστάνου ως ΠΟΠ με χαρακτηριστικό brand name είναι μονόδρομος.
– Ενημερωτική καμπάνια για τα ευεργετικά διατροφικά χαρακτηριστικά και την βιολογική καθαρότητα του καστάνου.