Αν η κυβέρνηση προσπαθεί να ερμηνεύσει ακόμα το εκλογικό αποτέλεσμα της 9ης Ιουνίου, το Ευρωβαρόμετρο δίνει ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ευρήματα της πανευρωπαϊκής αυτής δημοσκόπησης η αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (70%) και η οικονομική κατάσταση (69%) ήταν οι κύριες παράμετροι για τις αποφάσεις των Ελλήνων πολιτών στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου (42% και 41% αντιστοίχως για την ΕΕ).
Το ένα τρίτο των ψηφοφόρων πανευρωπαϊκά (34%) δηλώνουν ότι η διεθνής κατάσταση ήταν ένα θέμα που τους ώθησε να πάνε στην κάλπη, ενώ παρόμοιο ποσοστό αναφέρει ως κίνητρο την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου (32%). Στην Ελλάδα, στην τρίτη θέση των θεμάτων που παρότρυναν τους πολίτες να ψηφίσουν (με ποσοστό 40%) βρίσκεται η κοινωνική προστασία, η πρόνοια και η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, ενώ τη διεθνή κατάσταση ανέφερε το 37% των ερωτηθέντων.
Μεταξύ όσων δεν ψήφισαν, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι το κόστος ζωής (46%) και η οικονομική κατάσταση (36%) θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρα ώστε να συμμετάσχουν στις εκλογές. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα είναι 65% και 58%, με τρίτη την κοινωνική προστασία, την πρόνοια και την υγειονομική περίθαλψη (40%).
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι πολίτες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην ΕΕ, είναι αισιόδοξοι για το μέλλον της ΕΕ (65%). Κατά μέσο όρο, στην ΕΕ οι πολίτες δηλώνουν ότι εξακολουθούν να έχουν θετική εντύπωση για αυτήν: 48% έδωσε θετικές απαντήσεις, ενώ μόνο 16% δήλωσε ότι έχει αρνητική εικόνα. Η ένταξη στην ΕΕ αντιμετωπίζεται επίσης ευνοϊκά, καθώς επτά στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από το γεγονός ότι είναι μέλος της ΕΕ, ποσοστό που έχει παραμείνει σταθερό τα τελευταία χρόνια.
Στην ΕΕ συνολικά, υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι για τους οποίους οι πολίτες θεωρούν ωφέλιμη τη συμμετοχή της χώρας τους στην Ένωση: αυξημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών (36%), προστασία της ειρήνης και ενίσχυση της ασφάλειας (32%), συμβολή της ΕΕ στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας (24%). Στην Ελλάδα, η προστασία της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας βρίσκεται στην πρώτη θέση (45%), η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ΕΕ στη δεύτερη (36%) και ακολουθούν το γεγονός ότι η ΕΕ δυναμώνει τη φωνή του ελληνικού λαού στον κόσμο (31%) και η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες εκτός ΕΕ (24%).
Η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι ιδιαίτερα υψηλή στο ξεκίνημα της 10ης κοινοβουλευτικής περιόδου του ΕΚ: 42% των πολιτών έχουν θετική εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – ποσοστό που είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ για αυτόν τον δείκτη. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 34% (σταθερό σε σχέση με την τελευταία μέτρηση).
Οι Ευρωπαίοι πολίτες επιβεβαίωσαν την στήριξή τους για τη δημοκρατία της ΕΕ στις ευρωπαϊκές εκλογές του περασμένου Ιουνίου. Η προσέλευση ήταν 50,74%, η υψηλότερη τα τελευταία 30 χρόνια και παρόμοια με αυτή του 2019. Το 56% των συμμετεχόντων στην έρευνα, συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ. Ωστόσο, στην Ελλάδα μόνο το 26% των πολιτών συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ.
Από την ανάλυση αυτής της μετεκλογικής έρευνας προκύπτει περαιτέρω ότι η συμμετοχή στις ευρωπαϊκές εκλογές γίνεται συνήθεια για πολλούς πολίτες. Όταν ρωτήθηκαν γιατί ψήφισαν, το 50% των Ελλήνων ψηφοφόρων (46% στην ΕΕ) δήλωσαν ότι το κάνουν πάντα, ενώ το 46% (42% στην ΕΕ) δήλωσε ότι είναι καθήκον τους ως πολίτες και το 29% (20% στην ΕΕ) ότι θέλουν να υποστηρίξουν το πολιτικό κόμμα στο οποίο αισθάνονται πιο κοντά.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η απόφαση των πολιτών σχετικά με το ποιον θα ψηφίσουν στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024 βασίστηκε κυρίως στο πόσο κοντά ήταν οι προτάσεις κάθε κόμματος στις ιδέες και τις αξίες τους: οι προτάσεις ενός συγκεκριμένου κόμματος για ευρωπαϊκά θέματα ήταν ο συχνότερος λόγος για να επιλεγούν από τους ψηφοφόρους, με ποσοστό 47% (+4 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019). Αντίστοιχα ήταν τα ευρήματα και στην Ελλάδα, όπου 52% των ερωτηθέντων ψήφισαν το κόμμα που συνήθως ψηφίζουν.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ανέφερε ότι «τον περασμένο Ιούνιο, οι πολίτες σε όλη την Ευρώπη φρόντισαν να ακουστεί η φωνή τους, καθώς είδαμε την υψηλότερη προσέλευση στις κάλπες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία 30 χρόνια. Μας έδωσαν εντολή να δράσουμε, να δώσουμε απαντήσεις και λύσεις, να κάνουμε τη διαφορά στην καθημερινότητά τους. Θα το κάνουμε.
Τις προσεχείς εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εξετάσει ενδελεχώς τη σύσταση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους πολίτες: το κόστος ζωής, η κατάσταση της οικονομίας μας, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η μετανάστευση και η ασφάλεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να εργάζεται για να ακούγεται η φωνή των πολιτών στην ΕΕ».