Σε βραδυφλεγή βόμβα για την κυβέρνηση τείνει να καταλήξει η υπόθεση των πλειστηριασμών ακινήτων για χρέη στο Δημόσιο, τις τράπεζες και τους δήμους. Οι εικόνες βίας, που καταγράφονται κάθε Τετάρτη στα ειρηνοδικεία και το «μπλόκο» που βάζει το νέο «κίνημα αγανακτισμένων» στους πλειστηριασμούς προκαλεί μεγάλο πονοκέφαλο στον ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά σε στελέχη που πριν από χρόνια πρωτοστατούσαν σε ανάλογες διαμαρτυρίες με συνθήματα όπως «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη».
Θυμίζουν ανάλογες σκηνές βίας στην Ισπανία πριν από μερικά χρόνια. Τώρα, μπροστά στη νέα πραγματικότητα που δημιουργείται, η κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει σε σειρά πρωτοβουλιών προκειμένου να μην υπάρξουν κι άλλες σκηνές τύπου… Ισπανίας. Δηλαδή αναγκαστικές εξώσεις ιδιοκτητών από τα σπίτια τους, οι οποίες θα προκαλέσουν μείζον πολιτικό πρόβλημα και θα στρέψουν την κοινωνία εναντίον της.
Η άμεση ενεργοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τα κόκκινα δάνεια, εκτιμούν κυβερνητικά στελέχη, θα αποτρέψει τη μαζική πώληση ακινήτων υπερχρεωμένων νοικοκυριών, καθώς θα δώσει νέες διεξόδους. Ουσιαστικά θα πολλαπλασιαστούν οι δυνατότητες εξωδικαστικού συμβιβασμού, όχι μόνο για τα τραπεζικά δάνεια αλλά και για το σύνολο των οφειλών. «Οποιοι δανειολήπτες και οφειλέτες σπεύσουν να κάνουν ρυθμίσεις θα ευνοηθούν από τις νέες διαδικασίες καθώς θα μπορούν να επιτύχουν πάγωμα τόκων, μικρότερα επιτόκια και πιθανότατα και ‘κούρεμα’ στο κεφάλαιο υπό όρους. Ετσι δεν κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους», τονίζει στην «Η» κυβερνητικό στέλεχος που γνωρίζει καλά το θέμα των ληξιπρόθεσμων δανείων. Και συνεχίζει: «Σε δύσκολη θέση θα βρεθούν οι… επαγγελματίες μπαταχτσήδες. Οσοι δηλαδή δεν σπεύσουν να διαπραγματευτούν μια καλύτερη συμφωνία. Αυτοί, ναι, κινδυνεύουν να δουν τα ακίνητά τους να πωλούνται σε ξένα funds ή να βγαίνουν σε πλειστηριασμό». Ωστόσο, το πρόβλημα με τα «κόκκινα» ακίνητα παραμένει καθώς σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στην… πόρτα των ειρηνοδικείων για πλειστηριασμό βρίσκονται τουλάχιστον 5.000 ακίνητα μέχρι τα Χριστούγεννα. Οι εκτιμήσεις μάλιστα για το 2017 είναι χειρότερες, καθώς σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται περί τα 50.000 ακίνητα όλων των ειδών. Και πρώτων κατοικιών και καταστημάτων, γραφείων, οικοπέδων, αλλά κυρίως δεύτερων σπιτιών και εξοχικών.
Στα χέρια των τραπεζών βρίσκονται έτοιμοι φάκελοι για 2.000 δανειολήπτες που δεν συνεργάζονται, παρά τις εκκλήσεις που έχουν γίνει και τα συνεχή ειδοποιητήρια. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται κυρίως για οφειλέτες μεγάλων ποσών που επί μήνες δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους και παρ’ ότι ειδοποιήθηκαν δεν ανταποκρίθηκαν. Αφορούν σε ακίνητα μεγάλης αξίας, πάνω από 200 – 300 χιλιάδες ευρώ, κυρίως εξοχικά σε ακριβά νησιά, για τους οποίους «δεν θα υπάρξουν χάρες και άλλες εξυπηρετήσεις», τονίζουν τραπεζικοί κύκλοι.
Απροστάτευτοι
Ομως, σύμφωνα με πληροφορίες, στα 50 χιλιάδες «επικίνδυνα» ακίνητα, βρίσκονται και πολλά δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν αντικειμενική αδυναμία να καταβάλουν τις δόσεις ή να πληρώσουν τα χρέη τους. Οχι μόνο στις τράπεζες αλλά και στις εφορίες και τους δήμους. Υπενθυμίζεται ότι για χρέη προς το δημόσιο (εφορία, Ταμεία) και προς ιδιώτες, δεν υπάρχει καμία ασπίδα προστασίας, σε αντίθεση με χρέη στις τράπεζες. Χαρακτηριστική η περίπτωση του πολίτη στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος έβλεπε να βγαίνει στο σφυρί η πρώτη κατοικία του. Ο συγκεκριμένος φέρεται να είναι άτομο με ειδικές ανάγκες που έχει επιχειρηματικό δάνειο 300 χιλ. ευρώ, αλλά και χρέη στον ΟΑΕΕ ύψους 60 χιλ. ευρώ. Η κινητοποίηση την περασμένη Τετάρτη του Συντονισμού Συλλογικοτήτων Θεσσαλονίκης απέτρεψε τον πλειστηριασμό και οδήγησε στα σοβαρά επεισόδια. Υπάρχουν, όμως, και πιο ακραίες περιπτώσεις πλειστηριασμών οι οποίοι αποτράπηκαν, αλλά προκάλεσαν τις εικόνες «σκληρού ροκ» έξω από τα ειρηνοδικεία. Οπως καταγγέλλουν μέλη των οργανώσεων που συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες υπήρξαν οι εξής εξωφρενικές υποθέσεις:
- Πολίτης είχε συνολική οφειλή 12.581 ευρώ. Τα ακίνητα που βγήκαν στο σφυρί ήταν: Διαμέρισμα στη Θεσσαλονίκη 64,12 τ.μ. με τιμή εκκίνησης 26.000 ευρώ, άλλο διαμέρισμα 47,11 τ.μ. με τιμή εκκίνησης 36.800 ευρώ, διαμέρισμα 43,92 τ.μ. με πάρκινγκ 11,25 τ.μ. και τιμή εκκίνησης 34.000 ευρώ και διαμέρισμα 60,36 τ.μ. με τιμή εκκίνησης 24.000 ευρώ.
- Ιδιώτης στο Μαρούσι χρωστά σε άλλον ιδιώτη το ποσό των… 480 ευρώ και ζητήθηκε ο πλειστηριασμός διαμερίσματος.
- Πολίτης χρωστά το ποσό των 9.996 ευρώ και στο πινάκιο γράφτηκε ο πλειστηριασμός ενός αγρού και 2 ορόφων από κατοικία.
- Τράπεζα βγάζει σε πλειστηριασμό πρώτη κατοικία για χρέος 100 χιλ. ευρώ και μια διώροφη κατοικία για δάνειο 360 χιλ. ευρώ.
- Ιδιώτης χρωστά σε εταιρεία 314.049 ευρώ και το σπίτι του βγαίνει στο σφυρί.
- Εταιρεία ζητά τον εκπλειστηριασμό διαμερίσματος για χρέος 15.300 ευρώ.
- Δανειολήπτης χρωστά σε συνεταιριστική τράπεζα 26 χιλ. ευρώ και βγαίνει στο σφυρί διαμέρισμα • πρώτη κατοικία στην Αθήνα.
- Ιδιώτης χρωστά σε ιδιώτες 18.480 ευρώ και βγαίνουν στο σφυρί δύο διαμερίσματα.
Υπάρχουν και περιπτώσεις που οι οφειλές είναι τεράστιες. Όπως, για παράδειγμα, ιδιώτης χρωστά στην Attica Bank το ποσό του 1.289.383 ευρώ γι’ αυτό βγαίνουν στο σφυρί τέσσερις μεζονέτες. Επίσης, εταιρεία οφείλει στην Alpha Bank το ποσό των 3,6 εκατ. ευρώ και ο πλειστηριασμός αφορά σε ένα κατάστημα. Διαμέρισμα θα χάσει εταιρεία για χρέη 1,2 εκατ. ευρώ σε τράπεζα, ενώ ιδιώτης με δάνεια ύψους 2,9 εκατ. ευρώ θα χάσει τα οικόπεδά του. Υπάρχει και η περίπτωση οφειλέτη στο Δημόσιο που χρωστά περίπου 460 χιλ. ευρώ και η ΓΓΔΕ θα του πάρει τα 5 ακίνητα που κατέχει στην Σαντορίνη.
Ευκαιρίες
Στα ακίνητα που βγαίνουν σε πλειστηριασμό υπάρχουν και ορισμένες «ευκαιρίες» για αγοραστές. Οπως:
1. Κατοικία – μεζονέτα 222,95 τ.μ. στη Νέα Πεντέλη με τιμή προσφοράς… 300 χιλ. ευρώ.
2. Μονοκατοικία στο Διόνυσο εμβαδού 120 τ.μ., κύριος χώρος με δύο ορόφους και σοφίτα σε οικόπεδο 410 τ.μ. πωλείται κατ’ ελάχιστο 566 χιλ. ευρώ.
3. Αυτοτελής ανεξάρτητη κατοικία στο Χαλάνδρι άνω των 160 τ.μ. προσφέρεται με ελάχιστη τιμή 185 χιλ. ευρώ.
Στη λίστα των ακινήτων που πρόκειται να βγουν στο «σφυρί» στις 29 Ιουνίου για οφειλές στην εφορία περιλαμβάνονται:
- Ενα διαμέρισμα στο Γουδή 60,4 τετραγωνικών μέτρων με τιμή πρώτης προσφοράς τα 13.480 ευρώ.
- Ένα κατάστημα στο Γουδή 84,86 τ.μ. (με αποθήκη 95 τ.μ. ) με τιμή πρώτης προσφοράς τα 308.000 ευρώ
Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλά από τα ακίνητα που βρίσκονται στα πινάκια πλειστηριασμών των ειρηνοδικείων δεν αφορούν σε πρώτες κατοικίες και πιθανότατα δεν ανήκουν σε φτωχές οικογένειες. Τράπεζες, δημόσιο και ταμεία θέλουν να πιέσουν περαιτέρω τους οφειλέτες ώστε να στείλουν μήνυμα και στους υπόλοιπους κακοπληρωτές.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το πρώτο επτάμηνο το 2016 ορίστηκαν μόλις 2.700 πλειστηριασμοί έναντι 7.000 το αντίστοιχο περυσινό επτάμηνο. Το 2009 είχαν γίνει 52.000 πλειστηριασμοί. Το 2010 ορίστηκαν 48.000 πλειστηριασμοί, το 2011 ορίστηκαν 44.000, το 2012 καταγράφηκαν 25.900, την επόμενη χρονιά 19.200, το 2014 ορίστηκαν 16.000 και πέρυσι μόλις 8.700.
Πώς ξεκίνησε ο ισπανικός «ιός»
Ο… ισπανικός ιός που απειλεί και την Ελλάδα ξεκίνησε το 2009, όταν οι αρχές αποφάσισαν να προχωρήσουν σε εξώσεις. Την τελευταία πενταετία στην Ισπανία κατασχέθηκαν πάνω από 450 χιλ. σπίτια και σε πολλές περιπτώσεις κρύβονταν ανθρώπινες τραγωδίες που έφτασαν και σε αυτοκτονίες.
Η Ισπανία, μια χώρα με ιδιοκατοίκηση σε ποσοστό κοντά στο 80% βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα, αφού έσκασε η «φούσκα» του real estate.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2014, υπήρχαν πάνω 3.400.000 άδεια σπίτια σ’ όλη τη χώρα -σχεδόν το 14% των σπιτιών στην Ισπανία- η πλειονότητα των οποίων ανήκει στις τράπεζες.
Τους πρώτους μήνες του 2013 είχαν αυτοκτονήσει 14 άνθρωποι, ενώ τα επίσημα στοιχεία έδειξαν μια δραματική αύξηση των αυτοκτονιών κατά 11,3% μέσα στο 2012…
Η κυβέρνηση Ραχόι αναγκάστηκε να επιβάλει μια διετή αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων πρώτης κατοικίας, όμως οι βίαιες εξώσεις συνεχίζονταν.
Αντίστοιχα κινήματα πολιτών συγκεντρώνονταν έξω από τα σπίτια και συγκρούονταν με την αστυνομία σε επεισόδια πρωτοφανή για τη χώρα.