Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεψε σήμερα ‘ιστορική’ ύφεση στην ΕΕ φέτος, με πτώση-ρεκόρ του ΑΕΠ κατά 7,7% στην ευρωζώνη και στη συνέχεια ανάκαμψη κατά 6,3% το 2021.
«Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε ένα οικονομικό σοκ που δεν έχει προηγούμενο μετά τη Μεγάλη Ύφεση (του 1929)», τόνισε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι. «Το βάθος της ύφεσης και η ισχύς της ανάκαμψης θα είναι διαφορετικά από χώρα σε χώρα, ανάλογα με την ταχύτητα με την οποία θα μπορέσουν να άρουν τα μέτρα περιορισμού, τη σημασία των υπηρεσιών -όπως του τουρισμού– σε κάθε οικονομία και τους οικονομικούς πόρους κάθε χώρας», πρόσθεσε.
Oι χώρες για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει φέτος τη χειρότερη συρρίκνωση είναι κατά σειρά η Ελλάδα (-9,7%), η Ιταλία (-9,5%) και η Ισπανία (-9,4%), τρεις χώρες που εξαρτώνται ιδιαίτερα από τις τουριστικές δαπάνες. Μια χώρα που είναι επίσης τουριστική, αλλά διαθέτει και βαριά βιομηχανία, η Γαλλία, δεν αναμένεται να έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις, καθώς γι’ αυτή προβλέπεται ύφεση 8,2%.
Η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, η Γερμανία, που βασίζεται ιδιαίτερα στις εξαγωγές, θα δει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται κατά 6,5% το 2020 και η Ολλανδία κατά 6,8%, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, ένας εκ των τριών αντιπροέδρων της Κομισιόν, εμφανίστηκε συγκρατημένος για το μέλλον: «Αυτή τη στιγμή, μπορούμε να κάνουμε μόνο προσωρινές προβλέψεις για το εύρος και τη βαρύτητα του σοκ του κορονοϊού στις οικονομίες μας».
Πρωταθλήτρια ύφεσης η Ελλάδα, εκτόξευση χρέους
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, αναμένεται να πληγεί πολύ από την πανδημία του κορονοϊού το 2020, λόγω της σημασίας του ξενοδοχειακού τομέα της χώρας και του υψηλού ποσοστού μικρών επιχειρήσεων, αλλά να ανακάμψει το 2021, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) της χώρας θα μειωθεί φέτος κατά 9,7% για να αυξηθεί το 2021 κατά 7,9%. Όπως σημειώνει η έκθεση, τα δημοσιονομικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για την προστασία της οικονομίας αναμένεται να περιορίσουν τον αντίκτυπο της κρίσης στην καταναλωτική δαπάνη σε κάποιο βαθμό και να ανοίξουν τον δρόμο για μία ταχύτερη ανάκαμψη το 2021.
Όσον αφορά την απασχόληση, η έκθεση προβλέπει ότι, παρά τη γρήγορη αντίδραση της πολιτικής, θα επηρεαστεί από τη μεγάλη συρρίκνωση της οικονομίας. Ειδικότερα, προβλέπει ότι το ποσοστό της ανεργίας θα αυξηθεί φέτος στο 19,9% για να υποχωρήσει το 2021 στο 16,8%, χαμηλότερα από ότι το 2019 όταν είχε ανέλθει στο 17,3%. Η ύφεση και το κόστος των δημοσιονομικών μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της κρίσης αναμένεται να οδηγήσουν σε ένα έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης 6,4% του ΑΕΠ φέτος, το οποίο θα περιορισθεί στο 2,1% το 2021, σύμφωνα με την έκθεση. Το χρέος της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να αυξηθεί στο 196,4% του ΑΕΠ φέτος από 176,6% το 2019 για να μειωθεί το 2021 στο 182,6%.
Η έκθεση αναφέρει ότι η ελληνική οικονομία μπήκε στο 2020 με σχετικά ισχυρή βάση – καθώς η αύξηση του ΑΕΠ το 2019 έφθασε στο 1,9%, η αγορά εργασίας βελτιωνόταν και η απασχόληση αυξανόταν με ρυθμό 2%, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της ανεργίας – αλλά η ανάπτυξη ανακόπηκε με την εξάπλωση του κορονοϊού. Αν και η κύρια επίπτωση των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού αναμένεται να εμφανισθεί στο δεύτερο τρίμηνο φέτος, ο μεγάλος τουριστικός τομέας της Ελλάδας είναι πιθανόν να επηρεασθεί και στο τρίτο τρίμηνο, «καθώς αναμένεται να διατηρηθούν ταξιδιωτικοί περιορισμοί και η ζήτηση για ταξίδια στο εξωτερικό μπορεί να παραμείνει υποτονική».
Λόγω των περιορισμένων ευκαιριών για κατανάλωση κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων και της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να υποστεί ισχυρή πτώση 9% φέτος, αλλά να αυξηθεί 7,5% το 2021. Οι επενδύσεις προβλέπεται να επηρεασθούν φέτος πολύ λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας και των χαμηλότερων πωλήσεων το 2020, αλλά «η στήριξη ρευστότητας από την ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς της ΕΕ αναμένεται να βοηθήσει τις εταιρείες να γεφυρώσουν την περίοδο των περιοριστικών μέτρων και να επιταχύνει την ανάκαμψη», σημειώνει η έκθεση. Ειδικότερα, προβλέπει μείωση των επενδύσεων 30% φέτος και αύξησή τους κατά 33% το 2021.
Απώλεια 160.000 θέσεων εργασίας;
Από την κρίση αναμένεται να μειωθούν πολύ και οι εξαγωγές. «Οι κύριες εξαγωγικές αγορές της Ελλάδας αναμένεται να είναι μεταξύ των χωρών που θα επηρεαστούν περισσότερο, οδηγώντας σε μία μείωση της ζήτησης για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες», σημειώνει η έκθεση. Αν και τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για να προστατεύσει την αγορά εργασίας αναμένεται να αποφύγουν μεγάλης κλίμακας απολύσεις και χρεοκοπίες, μπορεί ωστόσο να χαθούν περίπου 160.000 θέσεις εργασίας λόγω της κρίσης, σύμφωνα με την Κομισιόν. Η πτωτική πίεση στους μισθούς, τις τιμές ενέργειας και τη βιομηχανική παραγωγή αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση των τιμών καταναλωτή κατά 0,6% το 2020 και σε μία μικρή αύξησή τους το 2021.
Η έκθεση σημειώνει ότι η μεγάλη έκθεση της Ελλάδας σε ταξιδιωτικούς περιορισμούς αποτελεί πηγή καθοδικών κινδύνων. «Λόγω της υψηλής συγκέντρωσης του τουρισμού στους καλοκαιρινούς μήνες, ακόμη και μία μικρή επιμήκυνση των περιορισμών πέραν από την υπόθεση που έχει γίνει στο βασικό σενάριο, θα μπορούσε να έχει ένα ισχυρό καθοδικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, ο αντίκτυπος της κρίσης στον μεγάλο τομέα των υπηρεσιών και στις μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες, θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερος από το αναμενόμενο και να συγκρατήσει την ανάκαμψη», σημειώνεται.
Για τις δημοσιονομικές προοπτικές, η έκθεση αναφέρει ότι υπόκεινται σε σημαντικούς κινδύνους, περιλαμβανομένης της εκκρεμούς απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, ενώ αναφέρει ότι υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα για το τελικό κόστος των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων.
Τι απαντά το ΥΠΟΙΚ στις εφιαλτικές προβλέψεις της Κομισιόν
Σε δύο συγκεκριμένους λόγους αποδίδουν κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών τις μεγάλες διαφορές σχετικά με την ύφεση εφέτος, μεταξύ των εκτιμήσεων του υπουργείου (4,7% στο βασικό σενάριο και 7,9% στο δυσμενές) και των εαρινών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ύφεση 9,7%.
1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει διαφορετικές προβλέψεις για τον χρόνο ανοίγματος της οικονομίας, και
2. Λαμβάνει υπόψη μόνο μέρος των μέτρων που υλοποιούνται. Δεν λαμβάνει υπόψη τη ρευστότητα ύψους 7 δισ. ευρώ με τα εγγυοδοτικά προγράμματα.
Τσίπρας: Οι επιλογές Μητσοτάκη έκαναν την Ελλάδα πρωταθλήτρια σε ύφεση και απολύσεις
Ευθύνες για την άναδειξη της Ελλάδας σε «πρωταθλήτρια της Ευρώπης στην ύφεση και τις απολύσεις» επιρρίπτει στην κυβέρνηση ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας μέσω των κοινωνικών δικτύων.
«Η Κομισιόν σήμερα επιβεβαιώνει αυτό που επισημαίνουμε από τη πρώτη στιγμή: Ότι η Ελλάδα εξαιτίας των επιλογών της κυβέρνησης Μητσοτάκη, θα είναι δυστυχώς η πρωταθλήτρια της Ευρώπης στην ύφεση και τις απολύσεις», ανφέρει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τονίζοντας πως «η ανευθυνότητα της κυβέρνησης που δεν είναι σε θέση ούτε καν μια σοβαρή πρόβλεψη να κάνει για την ύφεση το τρέχον έτος, είναι προφανής».
«Ωστόσο το χειρότερο είναι πως η στρατηγική της ανεπαρκούς στήριξης για εργαζόμενους και επιχειρήσεις δεν οφείλεται στην ανικανότητα των υπουργών του κ. Μητσοτάκη αλλά στη προσωπική του επιλογή», συνεχίζει ο Αλ. Τσίπρας, υποστηρίζοντας πως «αν και κυνική, είναι συνειδητή του επιλογή, να αντιμετωπισθεί η πανδημία ως ευκαιρία για ένα νέο γύρο αναδιάρθρωσης της οικονομίας».
«Για να σαρωθούν η αγορά εργασίας και οι μισθοί και να αναγκαστούν σε λουκέτο χιλιάδες μικρομεσαίοι που μέχρι χθες τους υμνούσε, αλλά σήμερα οι υπουργοί τους αποκαλούν “ζόμπι” και “μπαταχτσήδες”. Και στο τέλος να επιβιώσουν, να χρηματοδοτηθούν και να αναπτυχθούν μόνο οι μεγάλοι και ισχυροί, καταλαμβάνοντας το χώρο των μικρών και των μεσαίων που θα έχουν πια βγει εκτός αγοράς και δίνοντας μισθούς πείνας στους εργαζόμενους», υπογραμμίζει και καταλήγει: «Αυτό είναι το σχέδιο Μητσοτάκη. Αντί “Μένουμε όρθιοι”, “Μένουμε με την ελίτ…”».
Κοινή δήλωση για τις προβλέψεις της Κομισιόν, εξέδωσαν και οι Ευκλείδης Τσακαλώτος, τομεάρχης Οικονομικών και Νίκος Παππάς τομεάρχης Οικονομίας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ.
Όπως αναφέρουν, «οι προβλέψεις της Κομισιόν που καθιστούν την Ελλάδα πρωταθλήτρια στα πεδία της ύφεσης (9,7%) και της ανεργίας (20%) μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., είναι αποκαλυπτικές για τη διαχείριση της «επόμενης μέρας» από την κυβέρνηση Μητσοτάκη».
Έρχονται δε σε συνέχεια:
• Της αρχικής πρόβλεψης της κυβέρνησης για ύφεση «κοντά στο 0»
• Της επομένης πρόβλεψής της για ύφεση «2%-3%»
• Της ανακοίνωσης της κυβέρνησης την περασμένη Πέμπτη για ύφεση 4,7%,
• Της ανακοίνωσης του δυσμενούς κυβερνητικού σεναρίου για ύφεση 7,9% την Κυριακή
• Της συνέντευξης Μητσοτάκη τη Δευτέρα, όπου μίλησε για ύφεση 10%.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι συγκεκριμένα:
1) Με βάση ποια πρόβλεψη γίνεται ο κυβερνητικός σχεδιασμός; Θεωρούμε αδιανόητο να συνεχίζουν να ισχύουν τα ίδια μέτρα τόσο για προβλέψεις ύφεσης 0% ή 4,7% και για προβλέψεις στο 10%.
2) Ποια τα μέτρα που θα ανασχέσουν μια πιθανή -σύμφωνα με την Κομισιόν- μεγαλύτερη ύφεση και από το 9,7%;
3) Η Κομισιόν αναφέρει ότι η επίπτωση της κρίσης στις μικρές επιχειρήσεις μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από το αναμενόμενο, κάτι που δεν θα επιτρέψει την ανάκαμψη της οικονομίας. Με πιο σκεπτικό, λοιπόν, χαρακτηρίζει «ζόμπι» τις μικρές επιχειρήσεις η κυβέρνηση και τις αποκλείει επί της ουσίας από τα μέτρα ενίσχυσης;
Οι κ.κ. Τσακαλώτος και Παππάς επισημαίνουν την επιμονή του κ. Μητσοτάκη και του οικονομικού του επιτελείου «στην υποστήριξη της στρατηγικής που έχουν χαράξει κρύβει είτε την ανεπάρκειά τους είτε ένα οργανωμένο σχέδιο ανακατατάξεων στην ελληνική οικονομία εις βάρος λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων».
Σε κάθε περίπτωση, εκτιμούν ότι οδηγούν την Ελλάδα σε αδιέξοδο, ενώ σημειώνουν ότι λύση μπορεί να δώσει μόνο μία άμεση και γενναία πολιτική στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων για να Μείνουμε Όρθιοι.
