Γεννημένη μαχήτρια η Ηλιάνα Μαλίχιν. Με επιμονή και μεράκι αναβίωσε τους προφυλλοξηρικούς αμπελώνες στο χωριό Μελάμπες του Ρεθύμνου, που είχαν μείνει σε εγκατάλειψη για πάνω από 40 χρόνια.
Έδωσε κίνητρο στους αγρότες της περιοχής να μην εγκαταλείψουν τη γη τους, αντιθέτως, να την καλλιεργήσουν και να παράξουν από τα καλύτερα κρασιά της χώρας. Ο αγώνας που έδωσε και κατάφερε να αναζωογονήσει μια ολόκληρη περιοχή. Η πίστη της στις σωστές πρακτικές βιώσιμης καλλιέργειας είναι ένα άλλο σημείο της φιλοσοφίας της που απέδωσε… καρπούς.
Πριν μερικές μέρες, η όμορφη αυτή ιστορία που αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση τυλίχθηκε κυριολεκτικά στις φλόγες. Μια φωτιά που για τέσσερεις ημέρες έκαψε 300 στρέμματα αυτόριζου αμπελώνα, απειλεί τα θεμέλια της ιδέας αυτής. Η ανάγκη για άμεση δράση είναι επιτακτική.
Δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια, θέλει να δει τη γη να αναγεννάτε ξανά από τις στάχτες αυτή τη φορά και έτσι με όπλο την τεχνολογία «έστησε» μια εκστρατεία crowdfunding, που σκοπό έχει να συγκεντρωθούν χρήματα απαραίτητα για την αναμπέλωση του τόπου, την αγορά απαραίτητων υλικών και την οικονομική ενίσχυση των καλλιεργητών που έχασαν το εισόδημά τους.
Η ίδια μιλά στο Newsbomb.gr γι’ αυτό της το εγχείρημα, αλλά και για την επόμενη ημέρα. Ελπίζει ότι αν γίνει κάτι άμεσα τώρα την επόμενη τριετία η ρεθυμνιακή γη θα ανταποκριθεί.
Αυτή την στιγμή παραμερίζει τον θυμό και τον πόνο και κοιτάει το μέλλον των συντοπιτών της και του χωριού της.
Ηλιάννα, αυτή την στιγμή κάνεις έναν μεγάλο αγώνα να αναβιώσεις τη γη, τους αμπελώνες που κάηκαν από τις πυρκαγιές πριν λίγες ημέρες στο χωριό Μελάμπες στο Ρέθυμνο. Ποιες ήταν οι πρώτες δράσεις για την επίτευξη του δύσκολου στόχου;
«Η πρώτη κίνηση μετά τις πυρκαγιές ήταν να δω σε τι κατάσταση είναι οι συνεργάτες μου και πως θα κρατηθούμε ψυχολογικά για οποιοδήποτε επόμενο βήμα. Η επόμενη μέρα από μια τέτοια καταστροφή σίγουρα σε βρίσκει μπερδεμένο και χαμένο ανάμεσα στα αισθήματα θυμού, στεναχώριας, λύπης και φόβου για το μέλλον».
Πιστεύεις ότι το crowdfunding ήταν ό,τι πιο γρήγορο μπορείς να κάνεις για να επουλώσεις τις πληγές;
«Το crowdfunding ήταν ιδέα συνεργατών και φίλων. Συνεργάστηκαν και μοιράστηκαν με εμένα τις σκέψεις τους και έστησαν πολύ γρήγορα ανταποκρινόμενοι στις συνθήκες αυτή τη σελίδα. Ωστόσο δική μου απόφαση ήταν να μην επωφεληθεί η εταιρεία μου από αυτή την κίνηση αλλά η ομάδα αμπελουργών μου.
Είναι μια γρήγορη κίνηση όμως σίγουρα δεν λύνει την άμεση ανάγκη για αποζημιώσεις , κάτι που οφείλει το κράτος να διεκπεραιώσει εξίσου γρήγορα. Το crowdfunding δεν θα αποζημιώσει τους αγρότες για το εισόδημα που θα χάσουν για τα επόμενα 3 με 5 χρόνια, αυτό είναι δουλεία του κράτους. Τα χρήματα από αυτό θα πάνε στην κάλυψη εξόδων «ανάνηψης» των καμένων αμπελιών σε πρώτη φάση, και έπειτα σε αγορά υλικών πρόληψης και καταστολής πυρκαγιών. Έχουμε σκοπό μέσω μιας ολοκληρωμένης μελέτης πυροπροστασίας να μειώσουμε στο ελάχιστο την μελλοντική πιθανότητα ζημιάς».
Με επιμονή και μεράκι αναβίωσες τους προφυλλοξηρικούς αμπελώνες στο χωριό Μελάμπες του Ρεθύμνου, που είχαν μείνει σε εγκατάλειψη για πάνω από 40 χρόνια. Τι σε ώθησε να το κάνεις αυτό;
«Στις Μέλαμπες καλλιεργούσαν αμπέλια πάνω από 200 χρόνια. Το 1979 στην περιοχή είχαν καταγραφεί από την διεύθυνση Γεωργίας 700 στρέμματα. Μετά ακολούθησαν πάλι καταστροφικές πυρκαγιές (πολύ μικρότερης σοβαρότητας από την τελευταία) οδηγώντας σε εγκατάλειψη, οπότε το 2019 που βρέθηκα στο χωριό υπήρχαν περίπου 350 στρέμματα. Πριν το οινοποιείο η καλλιέργεια δεν ήταν επαγγελματική και ουσιαστικά γινόταν συμπληρωματικά σε κάποια κύρια εργασία. Την πρώτη φορά που ανέβηκα στο βουνό και αντίκρισα τα αμπέλια και το Λιβυκό Πέλαγος μαζί με τις βουνοκορφές τριγύρω είδα το μέλλον αυτού του τόπου. Είδα την δυναμική του και τις προοπτικές του. Μιλάμε για ένα πολύ ιδιαίτερο περιβάλλον που δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε στο ελάχιστο με καμία άλλη αναπαραγωγική περιοχή κατ’ εμέ. Από τότε δειλά-δειλά δημιούργησα άτυπα την ομάδα παραγωγών, δουλεύοντας με υπομονή και πίστη πάνω από τα παλιά και σοφά αυτά αμπέλια, μην έχοντας μετανιώσει ούτε ένα λεπτό από αυτά που σπατάλησα δίπλα τους».
Τι κατάφερες να αλλάξεις με την «αναβίωση» των αμπελώνων; Πήρε ζωή το χωριό; Οι νέοι έμειναν εκεί να «πολεμήσουν»
«Το χωριό ακούστηκε ξανά. Οι ντόπιοι ήταν περήφανοι για αυτό. Υπήρξε κίνηση. Παρατηρήσαμε το άνοιγμα μαγαζιών στο χωριό. Το χωριό κέρδισε δημοφιλία και γράφτηκε στα περιοδικά, ακόμα και της Αμερικής. Υπήρξαν νέοι που επέλεξαν να γίνουν κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και να μείνουν να προσπαθήσουν στο χωριό. Πολλά αμπέλια άρχισαν να καλλιεργούνται ξανά ενώ ήταν σε εγκατάλειψη και είχαμε και πολλές νέες φυτεύσεις. Ακόμα και η πόλη του Ρεθύμνου κέρδισε σε δημοφιλία από αυτή την οινική επιτυχία. Υπήρχε μια μεγάλη αλυσίδα πίσω από το οινοποιείο που απολάμβανε τα οφέλη αυτού του εγχειρήματος».
Όταν είδες τους αμπελώνες σου καμένους πως αισθάνθηκες; Απογοητεύτηκες; Θύμωσες;
«Από την Παρασκευή 15/7 παλεύαμε να σώσουμε μόνοι μας τους αμπελώνες μας. Οπότε δεν πήγαμε μια μέρα και απλά τους είδαμε καμένους. Ήμασταν εκεί. Κινδυνεύσαμε, αγωνιούσαμε, κλάψαμε για αυτή την απώλεια.
Θυμός υπάρχει σίγουρα αυτή την στιγμή. Προς κάθε υπεύθυνο για αυτό που μας συνέβη. Κυρίως όμως αισθάνομαι μεγάλο πόνο… έχασα ένα κομμάτι της ζωής μου. Αισθάνομαι όπως όταν έχασα τον ίδιο μου τον πατέρα».
Αφού συγκεντρώσεις τους πόρους τι κάνεις την επόμενη ημέρα;
«Από σήμερα κιόλας σχεδιάζεται πλάνο αντιπυρικής μελέτης που θα εφαρμοστεί».
Τι σε «δένει» με την κρητική γη;
«Εκτός από την καταγωγή, από μικρή ένιωθα όταν περπατούσα στο Ρέθυμνο, και το θυμάμαι χαρακτηριστικά, να μαγνητίζονται τα πόδια μου στο έδαφος. Μια φοβερή και δυνατή ενέργεια που μου έλεγε ότι εδώ είναι ο τόπος μου παρόλο που γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Η φύση δε είναι το βασίλειο μου, είναι η μεγάλη μου αγάπη και τα αμπέλια αυτής της γης ο ερωτάς μου».
Αν όλα πάνε καλά, πότε πιστεύεις ότι θα γευτεί ο κόσμος ξανά κρασί από τους αμπελώνες σας;
«Με πολύ σκληρή δουλειά και αφοσίωση ευελπιστώ σε τουλάχιστον 3 χρόνια».
Η εικόνα αυτή προκαλεί θλίψη.
Τέλος, μετά από αυτή την περιπέτεια ποιο είναι το μήνυμα που στέλνεις στον κόσμο;
«Ευχαριστώ πάρα πολύ τον κόσμο για την στήριξη του. Είμαι ευγνώμων.
Οι Μέλαμπες δεν πεθαίνουν και δεν σβήνουν έτσι απλά όσο και αν κάποιοι το προσπάθησαν. Θα ανακάμψουμε καλύτεροι και από πριν.
Θα ήθελα να τονίσω το πώς φτάσαμε σε αυτή την καταστροφή. Από το 2019 ζητάμε εγγράφως να παρθούν μέτρα πρόληψης καθώς το χωριό ήταν γνωστό πως είναι από τα πλέον πυρόπληκτα στην Ελλάδα. Η φωτιά ήταν κάτι που φοβόντουσαν οι ντόπιοι και πάντα αγωνιούσαν γιατί ουσιαστικά επένδυαν στην γη χωρίς καμία ασφάλεια. Τόσα χρόνια λοιπόν μετά από τόσες πυρκαγιές αλλά και τόσες εκκλήσεις τελευταία γιατί υπήρχε και επαγγελματική δραστηριότητα, καταγγέλλουμε την μηδενική πρόληψη και τον μηδενικό σχεδιασμό. Κινούμαστε πλέον νομικά και θα αποδοθούν ευθύνες για αυτό τον όλεθρο».