Η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα την 1η Δεκεμβρίου 1913 – Τι ήταν κεκτημένο από πριν και τι άλλαξε;

Γράφει ο Γιώργος Λιμαντζάκης *
Για πολλούς, η 1η Δεκεμβρίου 1913 σηματοδοτεί το επίσημο τέλος του Κρητικού Ζητήματος, με την ανακήρυξη της Ένωσης Κρήτης και Ελλάδας στο Κάστρο του Φιρκά των Χανίων, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου. Η Ένωση ήταν πλέον γεγονός, αλλά πέραν αυτού τι άλλαξε πραγματικά στο νησί; Δεν ήταν ήδη ελεύθερη η Κρήτη; Ή μήπως δεν είχε ήδη ενωθεί, κατά τους Κρητικούς από το 1908, και για την κυβέρνηση της Αθήνας από τον Οκτώβριο του 1912; Κατά πόσο διαφοροποιήθηκε το κεκτημένο αυτό μετά την 1η Δεκεμβρίου, και με ποιό τρόπο;
Η εκκρεμότητα του Κινήματος του 1908
Το Κρητικό Ζήτημα ακολούθησε μια δαιδαλώδη ιστορική πορεία μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν με αφορμή την προκήρυξη εκλογών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας κήρυξε με ψήφισμά της στις 22 Σεπτεμβρίου 1908 την ένωση με την Ελλάδα. Η τότε ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ένωση και να δεχτεί τους Κρήτες...