Το φως της δημοσιότητας βλέπει σήμερα Τετάρτη (24/1) η μελέτη του κέντρου μελετών ECFR (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων), σύμφωνα με την οποία κόμματα της λαϊκιστικής και της ευρωσκεπτικιστικής δεξιάς ενδέχεται να καταγράψουν θεαματική άνοδο για τις Ευρωεκλογές 2024 τον Ιούνιο.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τη μελέτη για τις 27 χώρες της Ε.Ε, «τα κόμματα της λαϊκιστικής, ‘αντιευρωπαϊκής’ δεξιάς θα καταλάβουν την πρώτη θέση σε τουλάχιστον εννέα κράτη μέλη της ΕΕ», συγκεκριμένα στη Γαλλία, την Αυστρία, την Τσεχία, το Βέλγιο, την Ιταλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και στην Ολλανδία.
Επίσης, τα κόμματα αυτά αναμένεται να καταλάβουν «τη δεύτερη ή την τρίτη θέση σε άλλες εννέα χώρες» και συγκεκριμένα στη Γερμανίας, τη Βουλγαρίας, την Ισπανίας, την Πορτογαλία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία, την Εσθονία, τη Λετονία και στη Ρουμανία.
Η ανάλυση θα πρέπει «να χρησιμεύσει ως αφύπνιση για τους ευρωπαίους φορείς χάραξης πολιτικής σχετικά με το τι διακυβεύεται» στις Ευρωεκλογές, δήλωσαν οι πολιτικοί επιστήμονες Simon Hix και Kevin Cunningham, οι οποίοι συνέγραψαν την έκθεση για το ECFR.
«Ισχυρή πιθανότητα να εκλεγούν φιλορωσικά κόμματα»
Οι συνέπειες αυτών των εκλογών, που θα διεξαχθούν από την 6η ως την 9η Ιουνίου, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευρείες, να οδηγήσουν «στην παρεμπόδιση της προώθησης της αναγκαίας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για να τεθεί σε εφαρμογή η προσεχής Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», καθώς και «σε πολύ πιο σκληρή γραμμή όσον αφορά τη μετανάστευση, τη διεύρυνση, την υποστήριξη της Ουκρανίας», προειδοποιούν οι συγγραφείς της μελέτης.
Οι εγχώριες συζητήσεις θα μπορούσαν επίσης να επηρεαστούν, είπαν οι συντάκτες, ενισχύοντας τον «αυξανόμενο άξονα των κυβερνήσεων που προσπαθούν να περιορίσουν την επιρροή της ΕΕ εκ των έσω»: Ουγγαρία, Ιταλία, Σλοβακία, Σουηδία και, εάν το PVV του Geert Wilders ηγηθεί της νέας κυβέρνησής της, την Ολλανδία.
«Υπάρχει ισχυρή πιθανότητα φιλορωσικά κόμματα να αντιπροσωπεύονται στο επόμενο (Ευρωπαϊκό) Κοινοβούλιο», προστίθεται στο κείμενο, κατά το οποίο για παράδειγμα το βουλγαρικό φιλορωσικό κόμμα Αναγέννηση ενδέχεται να κάνει για πρώτη φορά την είσοδό του στο σώμα, καταλαμβάνοντας τρεις έδρες.
Η μελέτη βασίζεται κυρίως σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις που διενεργήθηκαν στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ και στα αποτελέσματα των πιο πρόσφατων εθνικών βουλευτικών εκλογών.
Απώλειες για ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, κεντρώους και Πράσινους
Προβλέπει ότι η ισχυρότερη πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, χριστιανοδημοκράτες, δεξιά), στην οποία ανήκει η νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα παραμείνει η μεγαλύτερη.
Οδεύει όμως να απολέσει έδρες, όπως και η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), η δεύτερη δύναμη στο ημικύκλιο.
Η κεντρώα παράταξη Ανανεώστε την Ευρώπη -η πρώην συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών, στην οποία ανήκει ιδίως η Αναγέννηση του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν- αναμένεται να υποστεί απώλειες, οι Πράσινοι επίσης.
«Επιτεινόμενος λαϊκισμός» – Κέρδη για την ακροδεξιά
Απεναντίας, η ομάδα της άκρας δεξιάς Ταυτότητα και Δημοκρατία (ΤΔ), στην οποία συμμετέχουν ιδίως κόμματα όπως η Εθνική Συσπείρωση (RN) στη Γαλλία και η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), όπως και οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ΕΣΜ, ευρωσκεπτικιστές), στους οποίους ανήκουν το κόμμα του Δικαίου και της Δικαιοσύνης (PiS) στην Πολωνία, τα Αδέλφια της Ιταλίας (FdI) ή το Vox στην Ισπανία εκτιμάται πως θα κερδίσουν έδαφος.
Κατά τις προβλέψεις της μελέτης, η ΤΔ οδεύει να αναδειχθεί τρίτη πολιτική δύναμη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με 98 έδρες. Μπορεί να ξεπεράσει τους ΕΣΜ, ειδικά αν οι ούγγροι ευρωβουλευτές του Φίντες του Βίκτορ Όρμπαν -επί του παρόντος δεν είναι ενταγμένοι σε καμιά ομάδα- αποφασίσουν να ενωθούν μαζί της, κατά τους συγγραφείς, σημειώνοντας πως από την άλλη, το ΕΛΚ θα μπορούσε να στρατολογήσει το FdI.
Σύμφωνα με το κείμενο, «συνασπισμός που θα συμπεριλαμβάνει τη λαϊκιστική δεξιά», αποτελούμενος από το ΕΛΚ, την ΤΔ και τους ΕΣΜ, θα μπορούσε κάλλιστα να ιδρυθεί και θα κατείχε το 49% των 720 εδρών του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η δημοσκόπηση και η μοντελοποίηση καταλήγουν στο ότι ο σημερινός «κεντροαριστερός» συνασπισμός (S&D, G/EFA και Αριστερά) θα δει τους βουλευτές του να πέφτουν στο 33% από 36% του συνόλου, με τον κύριο «κεντροδεξιό» συνασπισμό (ΕΛΚ, RE και ECR) διολισθαίνει στο 48% από 49%.
Ο υπάρχων «σούπερ συνασπισμός» των κυρίαρχων κομμάτων (ΕΛΚ, S&D και RE), εν τω μεταξύ, προβλέπεται να μειωθεί από το 60% των ευρωβουλευτών στο 54%.
«Με φόντο τον επιτεινόμενο λαϊκισμό, που θα μπορούσε να φθάσει σε νέα ύψη με την (ενδεχόμενη) επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ φέτος, τα κόμματα του κυρίαρχου πολιτικού ρεύματος πρέπει να αφυπνιστούν, να αποτιμήσουν με σαφήνεια τα αιτήματα των ψηφοφόρων, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για μια πιο επεμβατική και πιο ισχυρή Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή», κρίνει ο βρετανός πολιτολόγος Σάιμον Χιξ.
«Οι εκλογές του Ιουνίου, για όσους θέλουν να δουν μια πιο παγκόσμια Ευρώπη, θα πρέπει να αφορούν τη διαφύλαξη και την ενίσχυση της θέσης της ΕΕ», δήλωσε ο Χιξ, ειδικός σε θέματα συγκριτικής πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο στη Φλωρεντία.
«Οι εκστρατείες πρέπει να δίνουν στους πολίτες λόγους αισιοδοξίας. Θα πρέπει να μιλήσουν για τα οφέλη της πολυμέρειας. Και θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν, σε βασικά ζητήματα που σχετίζονται με τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, ότι είναι αυτοί, και όχι όσοι βρίσκονται στο πολιτικό περιθώριο, που βρίσκονται στην καλύτερη θέση για την προστασία των θεμελιωδών ευρωπαϊκών δικαιωμάτων».