Εδώ και 14 χρόνια το χωριό Σφεντύλι πλημμυρίζει σιγά-σιγά και χάνεται κάτω από το νερό, λόγω του φράγματος Αποσελέμη που κατασκευάστηκε στην περιοχή. Το Σφεντύλι βρίσκεται στο 37ο χιλιόμετρο της οδού Ηρακλείου-Λασιθίου και η παλαιότερη μαρτυρία για την ύπαρξη του οικισμού χρονολογείται στο 1577.
To χωριό βρέθηκε μέσα στον ταμιευτήρα νερού του φράγματος Αποσελέμη.
Αν και οι κάτοικοι του νησιού, εδώ και παρά πολλά χρόνια, έχουν αποζημιωθεί από το κράτος για τις περιουσίες τους, που θα χαθούν κάτω από το νερό, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η πολιτεία έπρεπε να μεριμνήσει και για την μετεγκατάσταση του οικισμού σε άλλη περιοχή.
Tωρα, φαίνεται ότι η παρατεταμένη ανομβρία δίνει τη λύση, αφού το χωριό πλέον δε βυθίζεται αλλά έχει αναδυθεί στην ξηρά.
Όπως σημειώνει και ο κινηματογραφιστής Νίκος Σαράντος:
“Το χωριό βρίσκεται μέσα στα όρια της τεχνητής λίμνης και ο σχεδιασμός του φράγματος προβλέπει την ολοκληρωτική του κάλυψη από το νερό. Το 2015 είχε καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος του, αλλά σήμερα λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας έχει ”βγει ”στην στεριά σχεδόν εξολοκλήρου.
Χαρακτηριστική είναι η εικόνα με το ψηλό κυπαρίσσι που έχει βγει εντελώς στην επιφάνεια, και τα σημάδια στα δέντρα και στα σπίτια, από την … υποβρύχια διαμονή τους.
Πέρα όμως από τον προβληματισμό για τις κλιματολογικές συνθήκες και την ανησυχία για το πολύτιμο πλέον νερό, το Σφεντύλι μας χαρίζει απλόχερα, για μία ακόμα φόρα, εντυπωσιακές εικόνες.”
Δείτε σχετικό βίντεο:
Ένα ιστορικό χωριό
Το χωριό Σφεντύλι βρίσκεται στο 37ο χιλιόμετρο της διαδρομής Ηρακλείου – Λασιθίου. Η παλαιότερη απόδειξη για την ύπαρξη του χωριού χρονολογείται από το 1577, στον κατάλογο τoυ Fr. Barozzi. Στην πρώτη τουρκική απογραφή (1671), ο οικισμός (Isfendil) είχε εννέα χριστιανικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 ανήκε στο δήμο Μοχού, το 1900 αναφέρεται στο Δήμο Λαγκαδά και από το 1920 στο δήμο του Ποταμιές.
Το όνομα του οικισμού, σύμφωνα με την παράδοση, φέρεται να προέρχεται από το όνομα του πρώτου κατοίκου. Επίσης, σύμφωνα με την ιστορία στα χρόνια της Ενετοκρατίας ήταν φέουδο της Λατινικής επισκοπής της Χερσονήσου από το 1248.