Με αφορμή τα γεγονότα στην πλατεία της Αγοράς — Στην εποχή της οικονομικής κρίσης και στον αστερισμό της πολιτικής κατάπτωσης και κοινωνικής απραγίας, φασιστικά φαινόμενα ανθούν και αναπτύσσονται. Βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να φυτρώσουν οι σπόροι του μίσους και της διαφορετικότητας με κύρια κριτήρια την φυλή, το αίμα, το χρώμα του δέρματος και την καταγωγή.
Την περασμένη Πέμπτη 5 Μαΐου στην πλατεία της Δημοτικής Αγοράς σημειώθηκε ένα φαινόμενο δίχως προηγούμενο για τα Χανιά που τόσα έχουν προσφέρει στο πέρασμα των αιώνων στις δημοκρατικές και αγωνιστικές επιδιώξεις ενάντια στον φασισμό και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αξιοπρέπειας. Ομάδα φασιστών – ακροδεξιών και άλλων ύποπτων ομάδων κινητοποιήθηκαν σε μορφή αντιδιαδήλωσης ενάντια στο σώμα των διαδηλωτών που βρισκόντουσαν παρόντες στην Αγορά. Διαδηλωτές που απαρτιζόντουσαν από μετανάστες και Έλληνες αλληλέγγυους στα αιτήματα των πρώτων.
Οι πρώτοι διαδηλωτές είχαν φτάσει περίπου στις 5.30 το απόγευμα όταν με έκπληξη τους παρατήρησαν ότι βρισκόντουσαν αντιμέτωποι με μία μικρή ομάδα ακροδεξιών που επιχείρησαν να εμποδίσουν τη νόμιμη και προστατευόμενη από το σύνταγμα συνάθροιση των διαδηλωτών και να «ραντίσουν» τον χώρο με το φασιστικό τους δηλητήριο.
Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη για αρκετό διάστημα και οι δυνάμεις της αστυνομίας έκαναν διακριτή την παρουσία τους με ρίψη χημικών, για να διασφαλίσουν την «τάξη και την ασφάλεια» της πλατείας της Δημοτικής Αγοράς που απ’ ό,τι φαίνεται πια εκ των πραγμάτων, αυτή η πλατεία έχει μεταλλαχθεί από Δημοτική σε… Ιδιωτική.
Και αυτή η παρατήρηση δεν είναι ούτε βεβιασμένη ούτε πρόχειρη αλλά ένα λογικό συμπέρασμα που προκαλεί θλίψη και αποτροπιασμό και που θα έπρεπε να βυθίσει όλους μας σε σκέψεις ώστε να μας οδηγήσει σε αναθεωρήσεις όσον αφορά τον τρόπο που λειτουργούμε σαν άτομα σκεπτόμενα σε μια κοινωνία που θέλουμε να θεωρούμε ότι απαρτίζεται από ενεργά κύτταρα και όχι σάπια απομεινάρια ενός μαύρου παρελθόντος.
Η παραπάνω εικόνα προκαλεί ακόμα και στην σφαίρα της φαντασίας, πόσο μάλλον όταν συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας ενώ ελάχιστοι αντιδρούμε ενάντια σε αυτή. Πώς φτάσαμε όμως, σαν πόλη, σαν τοπική κοινωνία ως εδώ; Πώς καταφέραμε να ξεχάσουμε την ιστορία μας και τις αγωνιστικές παρακαταθήκες του παρελθόντος; Γιατί αυτές δεν γίνανε βήμα για μια κοινωνία περισσότερο προοδευτική και αντιθέτως κινούμαστε ταχέως σε μία άκρως επικίνδυνη κατάσταση όπου όλοι και όλα θα κρίνονται υπό το σκοτεινό πρίσμα των ακροδεξιών, φασιστικών ιδεών αλλά και του εφήμερου κέρδους – τροφοδοτούμενο και από την σφαίρα της οικονομικής κρίσης – και όχι από το φωτεινό καλειδοσκόπιο των πανανθρώπινων αξιών, της αλληλεγγύης και των ιστορικά κατωχηρωμένων – έπειτα από πολλούς αγώνες και πολύ χυμένο αίμα – δικαιωμάτων και κεκτημένων τόσο στο πολιτικό όσο και στο κοινωνικό φάσμα.
Τα προβλήματα των καταστηματαρχών
Την περασμένη βδομάδα δημοσιοποιήθηκε μια δήλωση του προέδρου των καταστηματαρχών της Δημοτικής Αγοράς κ. Τραχαλάκη που καλούσε τους διαδηλωτές και μετανάστες να είναι λιγότερο ενεργοί στις διεκδικήσεις τους – και περισσότερο ευέλικτοι στις ώρες που επιλέγουν να διαδηλώσουν – αφού με τις πράξεις τους πλήττεται η τουριστική κίνηση και μειώνονται τα κέρδη τους σε μια εποχή που ο εφιάλτης της χρεοκοπίας δυστυχώς έχει συμπαρασύρει σχεδόν όλες τις αξίες σε κατώτερα επίπεδα και έχει ανυψώσει τον «Μαμονά» σε απόλυτο ιδεολογικό μονάρχη που κατευθύνει ως ένα βαθμό τις σκέψεις και τις πράξεις μας.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι όλες οι μικρομεσαίες οικονομικά κοινωνικές τάξεις πλήττονται από την κρίση και ότι και οι καταστηματάρχες της Δημοτικής Αγοράς αγωνιούν για το μέλλον των επιχειρήσεων τους και σε άμεση λογική συνάρτηση και για το δικό τους μέλλον.
Ένα μέλλον που φαίνεται να γίνεται ακόμα πιο ζοφερό στους επόμενους μήνες χωρίς να υπάρχει στον ορίζονται ένα όραμα κατάλληλα πολιτικά και οικονομικά διαμορφωμένο στις σημερινές συνθήκες ώστε να οδηγήσει τις κοινωνικές ομάδες σε διεκδικήσεις και να τις εμπνεύσει για αγώνες που θα προστατεύσουν τα συμφέροντά τους και τα δικαιώματά τους.
Με την ίδια λογική όμως των καταστηματαρχών -την οποία ως ένα βαθμό συμμερίζομαι – ίσως θα έπρεπε να αποφευχθούν φράσεις όπως «…Κάνω έκκληση να σταματήσουν αυτά (σ.σ.: συνεχείς διαδηλώσεις), διότι εάν δεν σταματήσουν θα λάβουμε εμείς οι καταστηματάρχες το Νόμο στα χέρια μας.».
Φράσεις σαν την παραπάνω δεν αποσυμφορίζουν το πρόβλημα που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν οι καταστηματάρχες αλλά αντιθέτως το τροφοδοτούν. Φράσεις σαν την παραπάνω, παρόλο που μπορεί να ειπώθηκαν με διαφορετικό σκεπτικό, το εκμεταλλεύονται ύποπτοι κύκλοι, δίνουν βήμα και δικαίωμα σε ακροδεξιές ομάδες να κάνουν αισθητή την παρουσία τους με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συγκρούσεις, να πραγματοποιούνται ρίψεις δακρυγόνων, να καλλιεργείται ένα κλίμα εκφοβισμού και ανασφάλειας που έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα σαφώς να διώχνει και τον κόσμο από τα καταστήματα, ενώ ταυτόχρονα τον απομονώνει, τον διασπά και τον κλειδώνει στα προσωπικά του στενά μονοπάτια και ατομικές επιδιώξεις.
Αποτελούν δυστυχώς τον καταλύτη ο οποίος ενεργοποιεί και συντηρεί το παράδοξο αεικίνητο της φαυλοκυκλικής και μη φυσιολογικής για τον άνθρωπο, στάση της αδιαφορίας και απραγίας μετατρέποντας τον σε άβουλο ον, παρατηρητή των διαδικασιών και όχι συμμέτοχο και ενεργό υγιές κύτταρο. Και όταν τα υγιή κύτταρα βρίσκονται σε κατάσταση ύπνωσης, τότε τα καρκινικά κύτταρα κατασπαράζουν με γεωμετρικό ρυθμό ανάπτυξης κάθε ζωντανό οργανισμό μέχρι να τον μετατρέψουν σε ένα άδειο κουφάρι δίχως ζωή και υπόσταση.
Αν σκοπός της κοινωνίας αυτής είναι να αποβιώσει ώστε να μετατραπεί σε λίπασμα για τις επόμενες γενιές, ας έχει λοιπόν και ας συνεχίσουμε με τον ίδιο ρυθμό αφού εκεί οδεύουμε ταχέως και θα το πετύχουμε με κάθε βεβαιότητα. Αυτή η διαδικασία όμως, παρόλο που θα γεννήσει και θα γαλουχήσει νέες αξίες και ιδανικά που θα οδηγήσουν με κάθε βεβαιότητα το ανθρώπινο είδος σε καλύτερες ημέρες μιας και ο άνθρωπος και τα ανώτερα ιδανικά που διεκδικεί για μια δίκαιη κοινωνία πάντα στο τέλος θα κερδίζουν του μίσους και της «μοναξιάς» που αυτό οδηγεί, θα είναι και αρκετά επώδυνη για όλους μας και θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις πολύ πιο επικίνδυνες από τις σημερινές της οικονομικής κρίσης και ανασφάλειας που αυτή γεννά.
Οι διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται στην πλατεία της δημοτικής αγοράς (και πέραν αυτής) έχουν πάντα ένα συγκεκριμένο αίτημα και τις περισσότερες των περιπτώσεων υπερασπίζονται τα δικαιώματα όχι μόνο αυτών που συμμετέχουν αλλά και αυτών που απέχουν. Υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ανέργων, των εργατών, του μικρομεσαίου, του μετανάστη, του νέου πτυχιούχου ανασφάλιστου εργαζόμενου υπό σύμβαση ορισμένου χρόνου ακόμα και των ίδιων των καταστηματαρχών της Δημοτικής Αγοράς.
Αν υποθέσουμε ότι από αύριο καταργούνται οι διαδηλώσεις (ή μπαίνουν σε ένα στενό πλαίσιο επιτήρησης) και οι διεκδικήσεις των κοινωνικών μαζών που πλήττονται – με όποιο τρόπο κι αν εκφράζονται σήμερα – , σίγουρα θα αυξηθούν κατά ένα ποσό και τα κέρδη των καταστηματαρχών. Θα δουν σίγουρα περισσότερο κόσμο να μπαίνει στα καταστήματά τους. Θα αυξηθούν όμως και τα αντικοινωνικά μέτρα και η επίθεση κατά των δικαιωμάτων και συμφερόντων των μικρομεσαίων και κάθε πολίτη που δοκιμάζεται σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς. Και η ανάπτυξη αυτή δεν θα είναι ισόρροπη ώστε συνεχώς να διατηρείται ένα ουδέτερο ισοζύγιο (αφού όλα θέλουμε πια να τα μετράμε με οικονομικούς όρους, ίσως και σωστά). Θα είναι μάλλον ανισσόροπη και η πλάστιγγα θα γείρει όχι προς όφελος αυτών που πλήττονται σήμερα.
Η λύση στο πρόβλημα δεν βρίσκεται στην αφαίρεση και στην διαίρεση αλλά στην σύνθεση που οδηγεί στον πολλαπλασιασμό. Και σύνθεση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την προαπαιτούμενη πολιτική ωριμότητα και συνείδηση της κατάστασης που αντιμετωπίζουμε. Ο φόβος οδηγεί στην διάσπαση η οποία με τη σειρά της οδηγεί στην απομόνωση και η απομόνωση γιγαντώνει το αίσθημα φόβου και μετατρέπει τον άνθρωπο σε αντικοινωνικό ον αδύναμο να υπερασπιστεί αποφασιστικά ο,τιδήποτε τον αφορά και να αντιπαλέψει όλους και όσα τον απειλούν τα οποία λειτουργούν συγκροτημένα και οργανωμένα ώστε να προκαλούν…φόβο και διάσπαση. Ένας φαύλος κύκλος που σπάει μόνο όταν οι κοινωνικές μάζες και τα άτομα που την απαρτίζουν συνειδητοποιήσουν ότι μόνο όταν κι αυτά καταφέρουν να λειτουργήσουν συγκροτημένα και οργανωμένα μπορούν να νικήσουν τον φόβο. Οργάνωση κι αγώνας…
Οι ευθύνες όμως δεν είναι μονόπλευρες. Οι κινητοποιήσεις που πραγματοποιούνται δίχως προγραμματισμό και οργάνωση, που ορισμένες φορές είναι αποτέλεσμα μικροπολιτικών διαδικασιών, εσωτερικών διασπάσεων και προσωπικών διαφορών δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα. Απεναντίας διασπούν και αποπροσανατολίζουν κι αυτές με την σειρά τους, μετατρέπονται άθελά τους σε όχημα αυτών που υπερασπίζουν το δόγμα «διαίρει και βασίλευε» αφού ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα». Και εδώ βρίσκονται και οι ευθύνες κάθε λογής κινήματος που δραστηριοποιείται στα Χανιά. Οφείλουν να διατηρήσουν και να υπηρετήσουν την ιστορική συνέχεια και όχι να παραμένουν προσκολλημένοι σε μία αντιπαραγωγική πολιτικά παρελθοντολαγνεία. Οφείλουν να προστατεύσουν την ενότητα ώστε να μην διασπαστεί ο κοινωνικός ιστός ο οποίος τα τροφοδοτεί. Στενές προσωπικές επιδιώξεις και μικροπολιτικά συμφέροντα όπως κι αν εκφράζονται, όταν δεν μπαίνουν σε ένα πλαίσιο διαλεκτικής πρόθεσης ώστε να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα συγκροτημένο που θα οδηγήσει σε οργανωμένες πράξεις δεν χωράνε στο πολιτικό προτσές που οραματίζονται ή φαντάζονται ότι εξελίσσεται.
