Δεν φταίω εγώ που γεννήθηκα φτωχός αλλά η εποχή μου.Κανείς άνθρωπος στον πλανήτη δεν μπορεί να βγει εκτός της εποχής του και να την ζήσει χωρίς να βραχεί.Ο φιλόσοφος Σωκράτης το έκανε στην αρχαία Αθήνα και καταδικάστηκε σε θάνατο με κώνιο διότι διέσπειρε “νέες ιδέες” και για μερικούς Αθηναίους της εποχής, έμοιαζε με δαίμονα που βγάζει φλόγες από το κεφάλι.Μπορεί και να την γλύτωνε ο φιλόσοφος αν ζητούσε την επιείκεια του δικαστηρίου, αλλά ο γενναίος Σωκράτης είχε πλήρη επίγνωση της μεγάλης του πνευματικής αξίας και ζήτησε από το δικαστήριο των Αθηναίων πολιτών να σιτίζεται δωρεάν στο πρυτανείο.Το 1960 που τέλειωσα το δημοτικό σχολείο στην Κρήτη δεν έδεναν τους γαϊδάρους με τα λουκάνικα γιατί είχαν ψοφήσει από ασθένειες και έκαναν εισαγωγή από την Κύπρο.Οι Κυπραίοι γαϊδάροι είχαν μεγαλύτερο μέγεθος και θα γινόταν μια γερή διασταύρωση για να αντέχουν οι καημένοι “οι κυρ μέντιοι” το καθημερινό φορτίο.Η εποχή μου ήταν η εποχή των ξύλινων κάρων ,των μακρύκαρων,των αμαξών με δύο άλογα και των ποδηλάτων.Ιδιωτικά αυτοκίνητα έβλεπες στο δρόμο αραιά, και περισσότερο ταξί ή αγοραία.Ο εξηλεκτρισμός της υπαίθρου δεν είχε προχωρήσει και στα χωριά ζούσαν ακόμη υπό το φως του λύχνου.Η οικογένεια μου αποφάσισε να φύγει από το χωριό γιατί είχε κουραστεί να ανάβει κάθε βράδυ το φως του λύχνου και να ζει ουσιαστικά στο σκοτάδι.Έκανε ένα γενναίο βήμα να κατοικήσει μεταναστεύοντας στην πόλη για να δει το φως το… αληθινό. Στην πόλη η ζωή ήταν γεμάτη στερήσεις.Στο χωριό δεν είχες λεφτά αλλά είχες το λάδι σου, το χόρτο σου, το όσπριο σου, αν δεν ήσουν τεμπέλης και καλλιεργούσες τα χωράφι σου.Είχες και το χοίρο σου για τα Χριστούγεννα.Και την κότα σου και το κουνέλι για να ταϊσεις πότε πότε κρέας τα κοπέλια σου.Στην πόλη δεν είχες τίποτα για αβάντα.Τα αγόραζες όλα.Αν είχες λεφτά.Που όμως να βρεις τα λεφτά σε μια εποχή όπου υπήρχε μεγάλη ανεργία και ανέχεια, και το εργατικό δυναμικό μετανάστευε για τις φάμπρικες της Γερμανίας και της Αυστραλίας του Καναδά αλλά και όπου γης!!Αυτό ήταν το κλίμα την εποχή που τέλειωσα το δημοτικό σχολείο.Για να φέρνω λεφτά που τόσο είχε ανάγκη η πολυμελής οικογένεια άρχισα δουλειές του ποδαριού.Παγωτά το καλοκαίρι, γλυκά το χειμώνα.”Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή”Κάποτε και σουβλάκια ως πλανόδιος.Και καλαμπόκια βραστά, και ψιλικά.Τράβηξα πολύ κουπί στα νιάτα μου.Η βάρκα έμπαζε νερά και χρειαζόταν βοήθεια για να σωθεί και να βγουν οι επιβάτες σώοι στην στεριά.
Μανούσος Γ. Δασκαλάκης
