Η παραοικονομία παραμένει ένα από τα πιο σύνθετα και επιζήμια φαινόμενα για τις εθνικές οικονομίες, στερώντας δημόσια έσοδα, ενισχύοντας την ανισότητα και υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Μια πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Οικονομικής Πολιτικής Έρευνας (CEPR) από τους οικονομολόγους Francesco Pappadà και Kenneth Rogoff, φέρνει ξανά στο προσκήνιο το μέγεθος της σκιώδους οικονομίας στην Ε.Ε. – και η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή.
Ελλάδα: 36% παραοικονομία… Πρωταθλήτρια Ευρώπης
Η μελέτη αποκαλύπτει πως η παραοικονομία στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 36% του ΑΕΠ, ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου των ανεπτυγμένων κρατών (17%) και πολύ πάνω από τη μέση εκτίμηση της Ε.Ε. Παρά τις προσπάθειες ψηφιοποίησης, ελέγχων και θεσμικών αλλαγών, η έκταση της ανεπίσημης οικονομικής δραστηριότητας παραμένει ανησυχητική.
Οι άλλες χώρες
Ακολουθούν η Ιταλία (31%) και η Ισπανία (24%) — δύο χώρες του Νότου που επίσης επηρεάζονται έντονα από το φαινόμενο. Ίδιο ποσοστό με την Ισπανία παρουσιάζει και η Πορτογαλία, ενώ Λιθουανία, Λετονία και Βουλγαρία ακολουθούν με 20%.
Η Γαλλία καταγράφει 14%, η Γερμανία 13%, ενώ χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης όπως η Αυστρία, η Δανία, η Σλοβενία, η Σουηδία και η Ελβετία βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα (από 9% έως 6%). Στην τελευταία θέση, το Βέλγιο, με μόλις 5% παραοικονομία.
Τι σημαίνει πρακτικά η παραοικονομία
Η παραοικονομία περιλαμβάνει:
- Φοροδιαφυγή
- Αδήλωτη εργασία
- Μη καταγεγραμμένες συναλλαγές
- «Μαύρο» χρήμα
Ταυτόχρονα, περιορίζει τη φορολογική ικανότητα του κράτους, αδικεί τις συνεπείς επιχειρήσεις, και υπονομεύει τις κοινωνικές υπηρεσίες, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η πρόνοια.
Η εικόνα διαχρονικά
Η έκθεση σημειώνει ότι από το 1999 μέχρι το 2020, η Ελλάδα παρουσίασε αύξηση της παραοικονομίας κατά 4%. Εντυπωσιακή είναι η αύξηση σε χώρες όπως η Ισπανία και η Λετονία (+7%), ενώ σε πιο ανεπτυγμένα κράτη όπως η Γερμανία, η Αυστρία και το Βέλγιο η αύξηση ήταν μόλις +1%.
Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια χρόνια παθογένεια. Η παραοικονομία δεν είναι μόνο αριθμοί – είναι καθρέφτης δυσλειτουργιών στη φορολογική κουλτούρα, στους μηχανισμούς ελέγχου και στην εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Αν η χώρα θέλει πραγματικά να αυξήσει τα έσοδά της, να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή και να αποκαταστήσει την ισονομία, η καταπολέμηση της παραοικονομίας πρέπει να γίνει πρώτη εθνική προτεραιότητα.
| Χώρα | Παραοικονομία (%) | Μεταβολή 1999–2020 (%) |
| Ελλάδα | 36% | +4% |
| Ιταλία | 31% | +1% |
| Ισπανία | 24% | +7% |
| Πορτογαλία | 24% | +4% |
| Λιθουανία | 20% | +3% |
| Λετονία | 20% | +7% |
| Βουλγαρία | 20% | +6% |
| Γαλλία | 14% | +2% |
| Γερμανία | 13% | +1% |
| Κροατία | 12% | +3% |
| Σλοβακία | 12% | +5% |
| Ουγγαρία | 11% | +4% |
| Φινλανδία | 10% | +2% |
| Τσεχία | 10% | +6% |
| Αυστρία | 9% | +1% |
| Δανία | 9% | +1% |
| Εσθονία | 8% | +4% |
| Σλοβενία | 7% | +2% |
| Σουηδία | 6% | +3% |
| Βέλγιο | 5% | +1% |
Το ξέρουμε…
Το να βλέπετε αυτά τα μηνύματα μπορεί να είναι κουραστικό. Και να είστε σίγουροί ότι ούτε κι εμείς βρίσκουμε κάποια ευχαρίστηση από το να τα γράφουμε... Όμως αυτό το μήνυμα δεν αφορά εμάς. Αφορά κάτι πολύ πιο σημαντικό: την επιβίωση της ανεξάρτητης, μαχητικής δημοσιογραφίας στην Kρήτη.
Η στήριξη σας είναι σημαντική γιατί μας επιτρέπει να:
- - Κάνουμε ρεπορτάζ χωρίς φόβο και εξαρτήσεις. Κανείς δεν μας υπαγορεύει τι να πούμε ή τι να αποσιωπήσουμε.
- - Κρατάμε τη δημοσιογραφία μας προσβάσιμη σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που δεν έχουν την ικανότητα να πληρώσουν. Χωρίς paywall, χωρίς προνόμια μόνο για όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα.
Η απλή αλήθεια είναι ότι τα έσοδα διαρκώς συρρικνώνονται. Αν πιστεύετε ότι μια πραγματικά ελεύθερη ενημέρωση είναι ζωτικής σημασίας για τη δημοκρατία και τον έλεγχο της εξουσίας, τότε δώστε μας τη δύναμη να συνεχίσουμε.
Σας ευχαριστούμε θερμά.
