Η εταιρεία John Deere, κορυφαίος κατασκευαστής γεωργικών μηχανημάτων, εφαρμόζει πολιτικές που περιορίζουν τους αγρότες από το να επισκευάζουν τα δικά τους τρακτέρ, επιβάλλοντας την αποκλειστική χρήση εξουσιοδοτημένων τεχνικών και λογισμικού. Αυτή η πρακτική κοστίζει στους Αμερικανούς αγρότες περίπου 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Οι σύγχρονες γεωργικές μηχανές είναι εξοπλισμένες με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και λογισμικό, καθιστώντας τις επισκευές πιο περίπλοκες. Η John Deere περιορίζει την πρόσβαση σε διαγνωστικά εργαλεία και ενημερώσεις λογισμικού, αναγκάζοντας τους αγρότες να απευθύνονται σε εξουσιοδοτημένα κέντρα για επισκευές. Αυτό οδηγεί σε αυξημένα κόστη και καθυστερήσεις, επηρεάζοντας την παραγωγικότητα και τα εισοδήματα των αγροτών.
Η πρακτική των κατασκευαστών να περιορίζουν την ικανότητα των καταναλωτών να επισκευάζουν τα προϊόντα τους δεν περιορίζεται μόνο στη γεωργική βιομηχανία. Πολλές εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Apple, έχουν υιοθετήσει παρόμοιες πολιτικές, περιορίζοντας την πρόσβαση σε εξαρτήματα, εργαλεία και πληροφορίες που είναι απαραίτητα για την επισκευή των συσκευών τους. Αυτό έχει οδηγήσει σε αυξημένα κόστη επισκευής και περιορισμένες επιλογές για τους καταναλωτές.
To ίδιο κάνουν και οι αυτοκινητοβιομηχανίες που επιβάλλουν περιορισμούς στην πρόσβαση σε διαγνωστικά εργαλεία, λογισμικό και εξαρτήματα, καθιστώντας δύσκολη την επισκευή των οχημάτων από ανεξάρτητα συνεργεία ή τους ίδιους τους ιδιοκτήτες. Ένα αποτέλεσμα αυτών των πρακτικών είναι ότι το κόστος της επισκευής εκτοξεύεται οδηγώντας ταυτόχρονα στον αφανισμό τα ανεξάρτητα συνεργεία ενώ και ο χρόνος για την επισκευή των οχημάτων και συσκευών εκτοξεύεται. Tην ίδια στιγμή, τα “έξυπνα” αυτοκίνητα συλλέγουν πλέον μία τεράστια γκάμα πολύτιμων δεδομένων που δεν ανήκουν στον ιδιοκτήτη του οχήματος αλλά στην εταιρεία!
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC) έχει αναγνωρίσει αυτές τις πρακτικές ως επιζήμιες για τους καταναλωτές και έχει ξεκινήσει έρευνες για να διασφαλίσει το δικαίωμα στην επισκευή. Το 2021, η FTC ανακοίνωσε την πρόθεσή της να ενισχύσει την επιβολή του νόμου κατά των παράνομων περιορισμών στην επισκευή, επισημαίνοντας ότι τέτοιες πρακτικές εμποδίζουν τους καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις από το να επιδιορθώνουν τα δικά τους προϊόντα.
FEDERAL TRADE COMMISSION
Επιπλέον, το 2024, η FTC απέστειλε προειδοποιητικές επιστολές σε οκτώ εταιρείες, υπογραμμίζοντας ότι οι περιορισμοί που επιβάλλουν στην επισκευή των προϊόντων τους ενδέχεται να παραβιάζουν την ομοσπονδιακή νομοθεσία.
Το κίνημα “Δικαίωμα στην Επισκευή” (Right to Repair) κερδίζει έδαφος, με στόχο να επιτρέψει στους καταναλωτές και τους επαγγελματίες να επισκευάζουν και να τροποποιούν τα δικά τους μηχανήματα χωρίς περιορισμούς. Η αντίσταση της John Deere σε αυτές τις πρωτοβουλίες έχει προκαλέσει αντιδράσεις από αγροτικές κοινότητες και οργανώσεις, που υποστηρίζουν ότι οι περιορισμοί αυτοί είναι άδικοι και επιζήμιοι για τον αγροτικό τομέα.
Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει ευρύτερα ζητήματα σχετικά με την ιδιοκτησία και τον έλεγχο της τεχνολογίας, καθώς και τις επιπτώσεις των εταιρικών μονοπωλίων στην οικονομία και την κοινωνία. Η συζήτηση συνεχίζεται, με πολλούς να ζητούν νομοθετικές ρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν το δικαίωμα των αγροτών να επισκευάζουν τα δικά τους μηχανήματα, προκειμένου να προστατευθούν τα συμφέροντά τους και να ενισχυθεί η βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα. Το ίδιο όμως πρέπει να συμβεί σε πολλούς άλλους τομείς…
Για μια πιο εμπεριστατωμένη κατανόηση του θέματος, μπορείτε να παρακολουθήσετε το σχετικό βίντεο:
