Η ηρωίδα της Βιάννου: Μήνυμα αντίστασης και ελπίδας

Του Αριστομένη Συγγελάκη *

«Καταστρέψατε την επαρχία Βιάννου. Εκτελέσατε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από 16 ετών καθώς και όλους όσοι συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας».

Με την κτηνώδη αυτή διαταγή του Στρατηγού Μπρούνο Όσβαλντ Μπρόγιερ, Διοικητή του «Φρουρίου Κρήτη» άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για το Ολοκαύτωμα της Βιάννου. Δυνάμεις τριών ανεπτυγμένων λόχων της Βέρμαχτ με όλους τους αξιωματικούς, της 22ας Μεραρχίας Πεζικού με έδρα τις Αρχάνες, υπό τη Διοίκηση του Φρίντριχ Βίλχελμ Μίλλερ, βύθισαν στο πένθος τα χωριά της επαρχίας Βιάννου και Δυτικής Ιεράπετρας. Ο τακτικός γερμανικός στρατός καταπατώντας κάθε κανόνα του πολέμου χτύπησε τα χωριά της Βιάννου ανήμερα της υψώσεως του Τιμίου Σταυού και κατέσφαξε 401 αμάχους, μεταξύ των οποίων εγκύους, παιδιά, υπερήλικες, και ανάπηρους.

Ξεχωρίζει ο μαρτυρικός θάνατος των αδελφών Βερβελάκη, που αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανυπότακτης Κρήτης. Αμέσως μετά, οι άντρες της Βέρμαχτ χόρεψαν επί των πτωμάτων, φωνάζοντας εκστασιασμένοι ναζιστικά συνθήματα. Και, τέλος, επιχείρησαν να πλαστογραφήσουν την Ιστορία γράφοντας στο τηλεγράφημα της 15ης Σεπτεμβρίου 1943 ότι οι εκτελεσθέντες πολίτες, τάχα, «πυροβολήθηκαν ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν». Μία στερεότυπη φράση στη Γερμανία, που έγινε πρώτη φορά γνωστή κατά τη δολοφονία της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ από τα Φράικορπς το 1919.

Οι φετινές εκδηλώσεις, που θα τιμήσει με την παρουσία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αφιερώνονται σε όλα τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και ιδίως στις γυναίκες της μαρτυρικής επαρχίας Βιάννου, που αντιστάθηκαν στο φασισμό και θυσιάστηκαν. Σ’ αυτές που σήκωσαν αγόγγυστα το σταυρό του μαρτυρίου, του πένθους, της ορφάνιας και της άφατης θλίψης. Στις χιλιάδες γυναίκες που έσφιξαν τα δόντια, φόρεσαν δια βίου το μαύρο τσεμπέρι, στερήθηκαν τις χαρές της ζωής, έπιασαν στα τρυφερά τους χέρια τη σκαλίδα και το κατσούνι, ανέθρεψαν παιδιά κι εγγόνια και τα έκαναν έντιμα και δημιουργικά μέλη της κοινωνίας.

Στις γυναίκες που δεν επέτρεψαν να φωλιάσει το μίσος στην ψυχή τους αλλά δεν ξέχασαν. Είναι αυτές που μας παραγγέλνουν: «Συνεχίστε τον αγώνα μέχρι την τελική δικαίωση. Εναντιωθείτε στις απόπειρες επανεμφάνισης του φασισμού και του ναζισμού. Αντιστρατευτείτε τις απόπειρες παραχάραξης και πλαστογράφησης της Ιστορίας. Κρατήστε ζωντανή την ιστορική μνήμη. Μείνετε στις επάλξεις του αγώνα για Δικαιοσύνη». Και αυτό θα κάνουμε. Χωρίς αισθήματα μίσους, χωρίς διάθεση εκδίκησης, παλεύουμε από κοινού με τους Γερμανούς συναγωνιστές μας για Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση. Ένας αγώνας, που λειτουργεί ως γέφυρα ειρήνης και αλληλεγγύης μεταξύ των λαών.

Σε μια εποχή που οι γυναικοκτονίες στιγματίζουν το σύγχρονο πολιτισμό, που οι γυναίκες στο Αφγανιστάν και άλλες χώρες ζουν υπό καθεστώς τρομοκρατίας και ακραίας βαναυσότητας, σε μια εποχή που η γυναίκα παραμένει, δυστυχώς, θύμα εκμετάλλευσης και καταπίεσης, η μαρτυρική Βιάννος στέλνει μήνυμα αντίστασης στη σύγχρονη βαρβαρότητα και το σκοταδισμό. Μήνυμα σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, κοινωνικής πάλης και ελπίδας για δημοκρατία και δικαιοσύνη!

*Διδάκτωρ ΕΚΠΑ / Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και μέλος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου