Του Δρ. Ηλία Κοπανάκη
Την ιστορία τούτη την έχουμε ξαναζήσει. Την έχουμε ζήσει βαθειά στα μύχια της καρδιάς μας. Την έχουμε ζήσει στην πραγματικότητά μας, στην γειτονιά μας και στην εθνική μας ιστορία. Είναι μια κίνηση της καρδιάς που ο κάθε άνθρωπος γνωρίζει, είναι εκείνη η κίνηση της καρδιάς που καθώς ηδονίζεται από το πάθος, πεθαίνει. Και το γνωρίζει.
Την περιέγραψαν καλά πολλοί συγγραφείς και κάποιοι από αυτούς είναι Ρώσοι. Στην «Ζωή ενός άχρηστουανθρώπου» ο ΜαξίμΓκόρκυ, σε όλα του τα έργα ο εξαιρετικός Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ο «Άγιος» των λογοτεχνών της παγκόσμιας δημιουργίας, καθώς και ο ΑντόνΤσέχωφ στα αριστοτεχνικά διηγήματά του.
Δεν έχει σημασία τι έκαναν οι πρόγονοί σου, καλό ή κακό ήταν αυτό. Δεν έχει σημασία τι θα κάνουν οι απόγονοί σου. Σημασία έχει τι κάνεις εσύ. Πόσο καλά είσαι με τον εαυτό σου και με τους εκάστοτε γύρω σου που έλαχε να ζήσουν ακριβώς τον ίδιο χρόνο και στον ίδιο τόπο με σένα. Και πλέον σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον ο τόπος της γενιάς μας είναι εν πολλοίς όλος ο πλανήτης.
Οι ρώσοι ήταν κάποτε στα βάθη του χρόνου ένας άγριος λαός. Κι τι μ’ αυτό; Έχει αυτό καμιά σημασία σήμερα; Θα κρίνουμε τους Ρώσους τι ήταν χιλιάδες χρόνια πριν; Όχι δε μπορούμε να το κάνουμε, όπως δε μπορούμε να ζούμε εμείς οι Έλληνες στις δάφνες και τα τρόπαια των αρχαίων μας προγόνων. Ας δούμε ποιας πορείας διήλθαν μέσα στον χρόνο οι Ρώσοι με δυο λόγια. Εκχριστιανισμός, κυριαρχία των εδαφών τους, εθνική συνείδηση κι ας μιλάνε αμέτρητες γλώσσες, κι ας έχουν αναρίθμητες κουλτούρες και πολιτισμικές διαφορές οι λαοί μέσα στο αχανές τοπίο της. Και μετά; Μετά ήρθε η Αυτοκρατορική Ρωσία των Τσάρων και του Χριστιανισμού, της Τρίτης Ρώμης και η πτώση εκ των έσω. Κομμουνισμός, νέα επανεκκίνηση, εκβιομηχάνιση, νίκη κατά του γερμανικού ναζισμού και επεκτατισμού, πρόοδος σε όλους τους τομείς (επιστήμη, βιομηχανία, παραγωγή, οικονομικοί δείκτες, αύξηση του βιοτικού επιπέδου, αθλητισμός, καλλιτεχνική και πολιτιστική παραγωγή), διεθνής αναγνώριση ως ένας εκ των δύο πόλων κυριαρχίας του κόσμου μας. Και πλέον, καπιταλιστική οικονομία με κρατικό έλεγχο, η πρώτη κατά πολλούς πυρηνική στρατιωτική δύναμη.
Από την άλλη έχουμε τους ευρωπαίους που καθώς ευνοήθηκαν από το κλίμα και το ήπιο περιβάλλον, ανέπτυξαν νωρίς σπουδαίο πολιτισμό τον οποίο εν πολλοίς μετέδωσαν σε άλλους λαούς, μεταξύ αυτών και στους Ρώσους. Κι όμως θέλει προσοχή, είπαμε η κάθε γενιά δεν πρέπει να θεωρεί τίποτα δεδομένο αν με δικό της κόπο δε το απέκτησε ή δε το στερέωσε όπως το παρέλαβε. Κι οι Ευρωπαίοι παρασύρθηκαν από τις Σειρήνες του εύκολου πλουτισμού και της κατάκτησης νέων εδαφών. Κι έτσι ήρθαν οι Μεσαίωνες, οι Σταυροφορίες, οι αποικιοκρατίες, οι σφαγές λαών σε Αμερική και Αφρική, τα δουλοπάζαρα, οι παγκόσμιοι πόλεμοι, ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός, οι προληπτικές πολεμικές επιχειρήσεις σε δεκάδες χώρες.
Έχει λοιπόν σημασία για μας σήμερα αν κάποτε οι Ρώσοι ήταν αγροίκοι και εμείς κάποτε ήμασταν πολιτισμένοι; Κι αν μία σημασία έχει, είναι ότι έχουμε μεγαλύτερη ευθύνη και ιστορικό βάρος να επιβεβαιώνουμε την παρακαταθήκη που μας εμπιστεύτηκαν. Άλλα είπαμε η κίνηση της καρδιάς είναι κάτι το ιδιαίτερο, είναι πιο εύκολο να δει τον άλλο από το να στραφεί εντός της. Και όταν αιώνες τώρα δεν έχεις επιδείξει ιδιαίτερα επιτεύγματα, πέραν της ανάσυρσης κι επαναδιατύπωσης όσων οι αρχαίοι Έλληνες είχαν εκφράσει, όταν τίποτα δε σε γεμίζει πια, όταν οι κοινωνίες σου γηράσκουν και αποδομούνται με ταχείς ρυθμούς, όταν αναλώνεσαι σε τραγικούς και τραγελαφικούς οικονομικούς δείκτες εμπαίζοντας την ουσία και το είναι και το ευ ζην των ίδιων των λαών σου, τότε με τι καρδιά και τι πάθος εσώτερο θα μπορέσεις να αντισταθείς σε εκείνη την κίνηση της καρδιάς για την οποία παραπάνω μιλήσαμε, που είναι τόσο ισχυρή όσο η έλξη του θανάτου, που είναι τόσο παρούσα όσο η αίσθηση της καρδιάς που ζει;
Επομένως δεν είναι περίεργο που κρύβοντας τη γύμνια του και τα κουρέλια της ψυχής του ο δυτικός κόσμος, ο άνθρωπος της δύσης, δείχνει τέτοια σπουδή να καταγγείλει, να τιμωρήσει και να καταδικάσει τον επιθετικό, πολεμοκάπηλο και βίαιο Ρώσο. Και αναφέρομαιαπλώς στην κίνηση της καρδιάς, φυσικά δε προχωρώ στην έκφραση των δυτικών μέσων μαζικής εξαπάτησης, καθότι αυτά πρωτίστως και κύρια με αυτά τα εν πολλοίς λογοτεχνικά επιστημονικής φαντασίας ρεπορτάζ και αναλύσεις που συντάσσουν καθημερινά εμπαίζουν τους ίδιους τους λαούς τους, που ως γνωστόν θέλουν αυτά (τα μμε) και το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο να τους κρατούν σε ύπνωση και καταστολή.
Είναι πλέον πολύ δύσκολο ένα μμε ή μια πολιτική δήλωση να πείσει έναν πολίτη που «ελεύθερασυλλογάται». Καθότι, είναι αδύνατον ο βιαστής να κατηγορεί τον γείτονα για βιασμό. Είναι δύσκολο ο κλέφτης να κατηγορεί τον Ρώσο για κλοπή. Είναι αδιανόητο ο τσαρλατάνος να κατηγορεί τον οποιονδήποτε για τσαρλατανισμό και έλλειψη σοβαρότητας. Η δύση τον είχε αιώνες για καμάρι της τον τσαρλατανισμό, τώρα πως έρχεται και τον καταδικάζει; Μπορεί να το κάνει; Κι αν μπορεί θα πρέπει όλο αυτό να το υποστηρίξει με την από εδώ και στο εξής συμπεριφορά της. Είθε μα είναι τόσο μα τόσο απίθανο κάτι τέτοιο. Η αλλαγή στάση ζωής της. Το μόνο που καταφέρνει (ήδη) είναι να ματώσει την Ευρώπη για μια ακόμα φορά, να (απο)δείξει για μια ακόμα φορά ότι ο ευρωπαϊκός δήθεν πολιτισμός είναι μια φούσκα και οι λαοί της υποχείρια των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, και εν τέλει με όλο αυτό, να την στείλει τραυματισμένη στην αγκαλιά της μαμάς Αμερικής, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ίδια στο άμεσο μέλλον και για την παγκόσμια προοπτική και σταθερότητα μεσοπρόθεσμα.
Μια κοινωνία που τρέφεται με ναρκωτικά και βιταμίνες, που αναλώνεται στην ψήφιση νομοσχεδίων που στην καλύτερη περίπτωση βλέπουν το δέντρο και όχι το δάσος, μια δυτική κουλτούρα που έχει από καιρό πεθάνει και απλά οι πολίτες της επιβιώνουν και καταναλώνουν, είναι τόσο παράταιρο να κουνά το δάχτυλο σε εκείνον που υπερασπίζεται την εδαφική του ακεραιότητα και ασφάλεια. Το μόνο ελαφρυντικό για τους δυτικούς είναι ότι ίσως έχουν πια ξεχάσει μετά από τόσο καιρό ασφάλειας και απουσίας πολέμου στις αυλές τους, πώς είναι να νοιώθει κανείς τα χνώτα των δυτικών πυρηνικών και τα χημικά εργαστήρια βιολογικού πολέμου να εγκαθίστανται στα σύνορά του.
Αλλά είπαμε εξ αρχής και το γνωρίζουμε καλά όλοι. Η καρδιά δε λαθεύει, κι ούτε μπορείς να της κρυφτείς. Μπορείς να την περιπαίξεις για λίγο και να ηδονιστείς. Είναι τόσο εύκολο η κίνηση της καρδιάς να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο, της κατηγορίας, της επίθεσης, της αδιαφορίας και του εμπαιγμού ενός καημένου λαού όπως είναι ο ουκρανικός, παρά να υπερβεί τις αγκυλώσεις της και να δει κατάματα την ιστορία, όχι με τα συμφεροντολογικά μάτια, αλλά με αυτά της αλήθειας και της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας.
Είθε η ειρήνη στα πεδία των μαχών να βγει νικηφόρα.