Όσες φορές το τελευταίο διάστημα κυβερνητικά στελέχη μίλησαν για την ανάγκη αλλαγής του εκλογικού νόμου προκειμένου να προκύπτουν από τις εκλογές βιώσιμες μονοκομματικές κυβερνήσεις η μόνιμη απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου ήταν ότι η κυβέρνηση δεν εξετάζει θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου.
Και μπορεί πράγματι ο πρωθυπουργός να μην έχει δει δώσει ακόμα το πράσινο φως για την έναρξη της όποιας σχετικής συζήτησης ωστόσο ανάμεσα σε γαλάζια κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά στελέχη είναι έντονη η άποψη που έχει μετατραπεί πια σε βεβαιότητα να πρέπει να υπάρξει παρέμβαση στο ποσοστό εισόδου ενός κόμματος στη βουλή. Το 3% που ισχύει σήμερα θεσπίστηκε μετά το 1990 με την αλλαγή του εκλογικού νόμου από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Η αύξηση του ορίου στο 5% είχε υπάρξει ως προβληματισμός και στις προηγούμενες εκλογές όταν ακόμη στο μέγαρο Μαξίμου ήταν ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Αν και οι σχετικές συζητήσεις τότε πάγωσαν κάποια στιγμή ο προβληματισμός ποτέ δεν έφυγε από τους επιτελείς του Μαξίμου.
Από τον υπουργό εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, υπάρχει ήδη εισήγηση προς τον πρωθυπουργό για αύξηση του ορίου στο 5% και για εθνικούς λόγους αλλά και για να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός του κομματικού συστήματος.
Σε ποιες ευρωπαϊκές χώρες ισχύει το 5%
Έτσι κι αλλιώς το 5% ισχύει σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γερμανία το όριο του 5% ισχύει για την είσοδο στην Bundestag. Το ίδιο ποσοστό ισχύει και στη Σουηδία, τη Φιλανδία και την Πολωνία όπου εκτός του 5% υπάρχει και όριο 8% για να μπει στη Βουλή ένας συνασπισμό κομμάτων. Στην Τσεχία εκτός του 5% για τα κόμματα για τους συνασπισμούς κομμάτων το όριο εισόδου είναι στο 10%.
Κοινοβουλευτικά στελέχη με τα οποία συνομίλησε topontiki.gr εκτιμούν ότι η αλλαγή του ορίου εισόδου από το 3% στο 5% θα είναι τελικά η επιλογή που θα κάνει η κυβέρνηση προκειμένου όχι μόνο να καταστεί πιο εύκολη η αυτοδυναμία αλλά και να γίνει πιο συμπαγές το πολιτικό και κομματικό σύστημα.
Είμαστε σε μια εποχή που λαϊκιστές και αλλοπρόσαλλοι δημαγωγοί μπορούν με τη βοήθεια των social media κι άλλων τρόπων να πλήξουν την ευστάθεια του πολιτικού συστήματος και πολλοί εκτιμούν ότι το 5% θα αποτρέψει τέτοια φαινόμενα.
Μάλιστα προς την κατεύθυνση της προάσπισης του πολιτικού συστήματος, η κυβέρνηση αναμένεται να ζητήσει για αυτή την αλλαγή και τη στήριξη και των άλλων μεγάλων κομμάτων καθώς η εφαρμογή του 5% θα ευνοήσει τα περισσότερα κόμματα που είναι σήμερα εντός κοινοβουλίου και μάλιστα αναμένεται να τα ενισχύσει περισσότερο.
Όσον αφορά το θέμα της αυτοδυναμίας, εκλογικοί αναλυτές εκτιμούν ότι αυτή θα πέσει από το περίπου 39% που είναι σήμερα κοντά στο 36%. Μάλιστα σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις εάν ίσχυε στις τελευταίες εκλογές το όριο του 5% η Νέα Δημοκρατία είναι πιθανόν να είχε συγκεντρώσει πλειοψηφία 180 βουλευτών με το 4% που κέρδισε στις εκλογές του 2023.