Του Ανδρέα Σπανουδάκη
Από τη στιγμή που η χώρα μας μπήκε στην ΕΟΚ, οι υψηλές επιδοτήσεις για την καλλιέργεια βαμβακιού υποκατέστησαν τις καλλιέργειες σιτηρών. Το βαμβάκι είναι το πιο υψηλά επιδοτούμενο προϊόν και γι’ αυτό πολλοί παραγωγοί στράφηκαν στην παραγωγή του, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να καταλαμβάνει περίπου το 25% της συνολικής καλλιεργήσιμης έκτασης αυτές οι εκτάσεις είναι κυρίως αρδευόμενες πεδινές και υψηλής παραγωγικότητας περιοχές.
Εφόσον συνεχιστεί ο πόλεμος, αναμένεται να σπαρθεί κατά 30 έως 70% λιγότερη έκταση γης. Αυτό σημαίνει ότι από το καλοκαίρι και μετά θα δημιουργηθεί ιδιαίτερο πρόβλημα στην επάρκεια σιτηρών και δημητριακών.
Η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει ένα εξ ίσου σημαντικό πρόβλημα που συμβαδίζει μ’ αυτό της ενεργειακής κρίσης που στην δισδιάστατη μορφή του μας μεταφέρει κατ’ ευθείαν στην καρδιά του προβλήματος με σταθερή συντεταγμένη την ήδη πένητα Ευρώπη και τους χειμαζόμενους λαούς της.
Η ενεργειακή κρίση και οι συνέπειές της έχουν αναλυθεί με σχολαστική ακρίβεια στις λεπτομέρειες. Ωστόσο το επισιτιστικό πρόβλημα, θα πρέπει κι αυτό να έχει την πρωτεύουσα και δεσπόζουσα θέση στα προς επίλυση προβλήματα και στις συνέπειες από το Ουκρανικό το οποίο θα προκαλέσει κοσμογονικές αλλαγές.
Η Ουκρανία και η Ρωσία είναι «μεγάλοι παραγωγοί» σιτηρών, αντιπροσωπεύουν μαζί «το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 20% των εξαγωγών καλαμποκιού και το 75% των εξαγωγών ηλιέλαιου».
Ελλείψεις σιτηρών που μπορεί να προκαλέσουν ταραχές και λιμό εκφράζονται φόβοι πως θα παρουσιαστούν στη Μέση Ανατολή, στη βόρεια Αφρική, στην Ασία. Η Αίγυπτος, η Τουρκία, το Μπανγκλαντές και η Νιγηρία –χώρες με μεγάλους πληθυσμούς– είναι ανάμεσα στα κράτη που κάνουν τις μεγαλύτερες εισαγωγές σιτηρών από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Όσον μας αφορά: Στα πλαίσια της κοινής αγροτικής πολιτικής η χώρα μας παράγει σκληρό ή καλοκαιρινό σιτάρι το οποίο είναι ιδανικό για την παρασκευή, σε Ελλάδα και Ιταλία, των ζυμαρικών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥπΑΑΤ, από τους 900.000 τόνους μαλακού σιταριού που χρειάζεται η χώρα μας, οι 250.000 τόνοι, δηλαδή το 30%, εισάγονταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία, ενώ αν προστεθεί και η Μολδαβία το ποσοστό αυτό φτάνει στο 35%. Η Ελλάδα σε μαλακό αρτοποιήσιμο σιτάρι παράγει μόνο το 10% των αναγκών της, ενώ σε σκληρό έχει επάρκεια παραγωγής και δεν κάνει εισαγωγές.
Στο επίπεδο της αυτάρκειας η παραγωγή μαλακού σιταριού τη δεκαετία του 1950 και προς τα τέλη του 1970 υπήρχε πλεόνασμα, το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1984. Έκτοτε αρχίζει ραγδαία μείωση της καλλιέργειας του μαλακού σιταριού, η οποία συνοδεύτηκε από αντίστοιχη αύξηση της καλλιέργειας του σκληρού.
Η καλύτερη περίοδος σποράς όσον αφορά την απόδοση και την ποιότητα των σιτηρών είναι μεταξύ 15 Μαρτίου με 15 Απριλίου περίοδος που κατά το ήμισυ έχει παρέλθει λόγω του πολέμου. Εάν χαθεί αυτή η καλλιεργητική περίοδος είναι αυτονόητο ότι θα δημιουργηθεί έντονο και πιεστικό πρόβλημα έλλειψης αρτοποιήσιμων σιτηρών.
Μήπως αυτή η έλλειψη, εκτός από την αντιπαράταξη και αντιμαχία Ρωσίας- ΝΑΤΟ, έχει και ένα άλλο στρατηγικό χαρακτήρα, είναι το κατ’ εξοχήν «πεδίο μάχης» που ενισχύει τους φόβους και τις ανησυχίες μας για το πρόβλημα της πείνας; Η χρονική παράταση του πολέμου και η απαγόρευση εξαγωγών των σιτηρών από Ρωσία και Ουκρανία προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι εγχώριες ανάγκες θα δημιουργήσουν επισιτιστικό πρόβλημα στρατηγικού χαρακτήρα;
Η πείνα ως υπερόπλο, μαζί με την ενεργειακή κρίση, για την κατάκτηση του μέγιστου κέρδους για την Ρωσία με το ελάχιστο των κινδύνων;
Αν και κινδυνεύουμε να «χαθούμε» μέσα στους «πολυδαίδαλους διαδρόμους» της ουκρανικής κρίσης και των αιτιών που την προκάλεσαν, μπορεί ο κόσμος να μείνει ασυγκίνητος και ανεπηρέαστος μπροστά στο ενδεχόμενο της πείνας;
"google ad"
Υ.Γ.: Το σχέδιο του Κολοκοτρώνη για να αντιμετωπίσει τον Δράμαλη κατά την εκστρατεία του στη Πελοπόννησο ήταν να εφαρμoστεί η τακτική της «καμένης γης» να καταστρέψουν δηλαδή τα σπαρτά της επαρχίας ώστε να εξολοθρευθούν οι Τούρκοι από λιμό.
Φωτογραφία: depositphotos.com