Από τις 28 Μαρτίου, σύμφωνα με το εξειδικευμένο ειδησεογραφικό πρακτορεία για πολύτιμα μέταλλα kitco.com, η Ρωσική κεντρική τράπεζα πληρώνει 5.000 ρούβλια (52$) ανά γραμμάριο χρυσού έως και τις 30 Ιουνίου. Η συγκεκριμένη τιμή είναι κάτω από την τιμή της αγοράς που βρίσκεται στα 68 δολάρια.
Η Κεντρική Τράπεζα σε σχετική δήλωση ανέφερε ότι η επανέναρξη των αγορών θα διασφαλίσει την προσφορά και την αδιάλειπτη παραγωγή τοπικού χρυσού.
Πριν από δύο εβδομάδες, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι σταματά τις επίσημες αγορές χρυσού από τις τοπικές τράπεζες λόγω της αύξησης της ζήτησης από τακτικούς πελάτες.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Ρώσοι προχώρησαν σε αγορές χρυσού τον Μάρτιο για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους καθώς το ρούβλι κατέρρεε. Μεγάλες τράπεζες στη Ρωσία ανέφεραν μια μεγάλα μάζα καταναλωτών που επένδυσαν σε ράβδους χρυσού και νομίσματα.
Η Sherbank, το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Ρωσίας, ανακοίνωσε ότι η ζήτηση για χρυσό και παλλάδιο έχει τετραπλασιαστεί τις τελευταίες εβδομάδες. Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας χαρακτήριση επίσης τον χρυσό ως «ιδανική εναλλακτική λύση» έναντι του αμερικάνικου δολαρίου.
Ορισμένοι αναλυτές τονίζει ότι ο καθορισμός μιας σταθερής τιμής για τον χρυσό ουσιαστικά επαναφέρει στο προσκήνιο αυτό που έκαναν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της περιόδου που επικρατούσε “ο κανόνας του χρυσού. Πρόκειται για την περίοδο μεταξύ 1879 και 1914 που έμεινε γνωστή ως η εποχή του κλασικού κανόνα του χρυσού, κατά την οποία μια ουγγιά χρυσού αντιπροσώπευε 21 δολάρια. Στη συνέχεια, τη δεκαετία του 1930, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν την κατοχή χρυσού και αύξησαν την αξία του δολαρίου σε χρυσό από 20,67 δολάρια σε 35 δολάρια ανά ουγγιά.
Η τιμή παρέμεινε σταθερή μέχρι το 1971, όταν ο Ρίτσαρντ Νίξον σταμάτησε τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό, πράγμα που σήμαινε ότι άλλες χώρες δεν μπορούσαν πλέον να εξαργυρώσουν δολάρια για χρυσό. Το 1973 ο κανόνας του χρυσού καταργήθηκε.
Την περασμένη εβδομάδα, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ απαγόρευσε όλες τις συναλλαγές χρυσού με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας.
«Απαγορεύεται στα άτομα των ΗΠΑ να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε συναλλαγή — συμπεριλαμβανομένων συναλλαγών που σχετίζονται με χρυσό — στην οποία εμπλέκονται η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το Εθνικό Ταμείο Περιουσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή το Υπουργείο Οικονομικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας», ανέφερε το Υπουργείο Οικονομικών στην ιστοσελίδα του.
Αυτού του είδους οι κυρώσεις θα μπορούσαν να είναι αποτελεσματικές ως ένα σημείο, είπε ο ειδικός επί των πολύτιμων μετάλλων Έβερετ Μίλμαν. “Μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο έστω απλά για να αναγκαστούν και άλλοι εταίροι να αποφεύγουν να κάνουν συναλλαγές με τη Ρωσία σε χρυσό. Ταυτόχρονα όμως, γνωρίζοντας ότι η παγκόσμια αγορά χρυσού μπορεί να είναι μάλλον αδιαφανής, η επιβολή τέτοιου είδους περιορισμών είναι πολύ πιο δύσκολο να επιβληθεί», εξήγησε.
Σε απάντηση στην κλιμάκωση των κυρώσεων από τη Δύση για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα είπε ότι οι «μη φιλικές» χώρες θα μπορούσαν να υποχρεωθούν να πληρώσουν για το ρωσικό αέριο σε ρούβλια ή χρυσό, σύμφωνα με τον πρόεδρο της επιτροπής ενέργειας της Δούμας της Ρωσίας.
«Αν θέλουν να αγοράσουν, ας πληρώσουν είτε σε σκληρό νόμισμα – για εμάς αυτό είναι ο χρυσός – είτε ας πληρώσουν όπως μας βολεύει, δηλαδή, με το εθνικό μας νόμισμα», δήλωσε ο Πάβελ Ζαβάλνι, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας της Κρατικής Δούμας σε συνέντευξη Τύπου.
Η Ρωσία εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να δέχεται Bitcoin για εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου και να είναι πιο ευέλικτη γενικά όσον αφορά τις επιλογές πληρωμής με «φιλικές» χώρες.
“Προτείνουμε στην Κίνα εδώ και πολύ καιρό να στραφεί σε διακανονισμούς σε εθνικά νομίσματα για ρούβλια και γιουάν… Με την Τουρκία, θα είναι λίρες και ρούβλια”, είπε ο Ζαβάλνι. “Μπορείτε επίσης να ανταλλάξετε bitcoins.”
Ο κύριος στόχος αυτών των κινήσεων είναι να προσπαθήσουν να διασφαλίσουν την αξιοπιστία του ρουβλίου καθιστώντας το πιο επιθυμητό στην αγορά συναλλάγματος, αν και εντάσσεται επίσης στις μακροχρόνιες προσπάθειες της Ρωσίας και της Κίνας να αποδυναμώσουν την κυριαρχία του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα (που σημαίνει ότι είναι το νόμισμα στο οποίο τιμολογούνται τα περισσότερα διεθνή αγαθά και το οποίο οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες διατηρούν στα συναλλαγματικά τους αποθέματα).
Όπως είπε ο αναλυτής πολύτιμων μετάλλων Ronan Manly, αυτό έχει νόημα εάν λάβουμε υπόψη ότι η τιμή αγοράς ενός γραμμαρίου χρυσού είναι επί του παρόντος περίπου 62 δολάρια ΗΠΑ (47,20 £). Αυτό είναι αρκετά κοντά στην ανακοίνωση του Πούτιν ότι 1 γραμμάριο χρυσού ισούται με 5.000 RUB, το οποίο ουσιαστικά δημιουργεί μια συναλλαγματική ισοτιμία με βάση τον χρυσό 81 RUB προς 1 $ ΗΠΑ.
Τι ελπίζει η Ρωσία
Από την πλευρά της η Ρωσία θεωρεί ότι μια τέτοια κίνηση αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού.
Σύμφωνα με το Russia Today, η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου στον κόσμο και ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Βλέπουμε αυτή τη στιγμή ότι ο Πούτιν απαιτεί από τους ξένους αγοραστές (εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου) να πληρώσουν για αυτό το φυσικό αέριο χρησιμοποιώντας ρούβλια. Αυτό συνδέει αμέσως την τιμή του φυσικού αερίου με τα ρούβλια και (λόγω της σταθερής σχέσης με τον χρυσό) με την τιμή του χρυσού. Έτσι, το ρωσικό φυσικό αέριο συνδέεται πλέον μέσω του ρουβλίου με τον χρυσό.
Το ίδιο μπορεί να γίνει τώρα και με το ρωσικό πετρέλαιο. Εάν η Ρωσία αρχίσει να απαιτεί πληρωμή για τις εξαγωγές πετρελαίου με ρούβλια, θα υπάρξει άμεση σύνδεση με τον χρυσό (μέσω της σταθερής τιμής σύνδεσης ρούβλι – χρυσό). Τότε η Ρωσία θα μπορούσε να αρχίσει να δέχεται απευθείας χρυσό ως πληρωμή για τις εξαγωγές πετρελαίου της. Στην πραγματικότητα, αυτό μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε εμπορεύματα, όχι μόνο στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Παίζοντας και τις δύο πλευρές της εξίσωσης, δηλαδή συνδέοντας το ρούβλι με τον χρυσό και στη συνέχεια συνδέοντας τις πληρωμές ενέργειας με το ρούβλι, η Τράπεζα της Ρωσίας και το Κρεμλίνο αλλάζουν θεμελιωδώς όλους τους κανόνες λειτουργίας του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος ενώ επιταχύνουν την αλλαγή στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα. Το πλήθος των αγοραστών που αναζητούν φυσικό χρυσό για να πληρώσουν για πραγματικά εμπορεύματα θα μπορούσε σίγουρα να ανατινάξει τις αγορές χάρτινου χρυσού της LBMA και της COMEX.
Η σταθερή πρόσδεση μεταξύ του ρουβλίου και του χρυσού βάζει ένα κατώτατο όριο στην ισοτιμία RUB/USD αλλά και ένα σχεδόν κατώτατο όριο στην τιμή του χρυσού σε δολάρια. Αλλά πέρα από αυτό, η σύνδεση του χρυσού με τις πληρωμές ενέργειας είναι η πιο σημαντική αλλαγή. Ενώ η αυξημένη ζήτηση για ρούβλια θα συνεχίσει να ενισχύει την ισοτιμία RUB/USD και να αποτυπώνεται ως υψηλότερη τιμή χρυσού, λόγω της σταθερής σύνδεσης ρουβλίου – χρυσού, εάν η Ρωσία αρχίσει να δέχεται απευθείας χρυσό ως πληρωμή για το πετρέλαιο, τότε αυτό θα ήταν μια νέα αλλαγή παραδείγματος για την τιμή του χρυσού καθώς θα συνέδεε την τιμή του πετρελαίου απευθείας με την τιμή του χρυσού.
Για παράδειγμα, η Ρωσία θα μπορούσε να ξεκινήσει διευκρινίζοντας ότι πλέον θα δέχεται 1 γραμμάριο χρυσού ανά βαρέλι πετρελαίου. Δεν χρειάζεται να είναι 1 γραμμάριο, αλλά θα πρέπει να είναι μια προσφορά με έκπτωση σε σχέση με την τρέχουσα τιμή αναφοράς του αργού, ώστε να προωθηθεί η απορρόφηση, π.χ. 1,2 γραμμάρια ανά βαρέλι.
Στη συνέχεια, οι αγοραστές θα προσπαθούσαν να αγοράσουν φυσικό χρυσό για να πληρώσουν για τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, κάτι που με τη σειρά του θα δημιουργούσε τεράστιες πιέσεις στις αγορές χάρτινου χρυσού του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.
Από το 1971, το καθεστώς των παγκόσμιων αποθεμάτων του δολαρίου ΗΠΑ υποστηρίζεται από το πετρέλαιο και η εποχή του πετροδολαρίου ήταν δυνατή μόνο λόγω της συνεχιζόμενης χρήσης των δολαρίων στον κόσμο για το εμπόριο πετρελαίου και της ικανότητας των ΗΠΑ να αποτρέψουν οποιονδήποτε ανταγωνιστή του δολαρίου.
Αλλά αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή μοιάζει με την αρχή του τέλους αυτού του συστήματος 50 ετών και η γέννηση ενός νέου πολυμερούς νομισματικού συστήματος που υποστηρίζεται από χρυσό και εμπορεύματα. Το πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας ήταν το έναυσμα. Οι γιγάντιες χώρες του κόσμου με ισχυρά εμπορεύματα, όπως η Κίνα και οι χώρες εξαγωγής πετρελαίου, μπορεί τώρα να αισθανθούν ότι τώρα είναι η ώρα να προχωρήσουν σε ένα νέο πιο δίκαιο νομισματικό σύστημα. Δεν αποτελεί έκπληξη, το συζητούσαν χρόνια.
Τι μπορεί να συμβεί
Φυσικά, η πρόσδεση του ρουβλίου με τον κανόνα του χρυσού συνοδεύεται από ορισμένους «κανόνες του παιχνιδιού» τους οποίους θα πρέπει να τηρήσει η Ρωσία. Θα πρέπει να είναι πρόθυμη να ανταλλάξει χρυσό με ρούβλια με όποιον θέλει να το κάνει, αναφέρει το theconversation.com.
Αυτό έκαναν οι ΗΠΑ κατά την εποχή του Bretton Woods και οδήγησε στην κατάρρευση του συστήματος: με τις αμερικανικές δαπάνες να αυξάνονται για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι κάτοχοι δολαρίων έγιναν όλο και πιο νευρικοί για την αξία του δολαρίου και προσπαθούσαν να το ανταλλάξουν με χρυσό.
Η μονομερής απόφαση του Νίξον να τερματίσει τη μετατρεψιμότητα ήταν από φόβο ότι οι ΗΠΑ θα ξεμείνανε από χρυσό, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή της αξιοπιστίας του δολαρίου. Από εκείνη την απόφαση και μετά, ο κόσμος έχει μετακινηθεί σε ένα σύστημα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών και η τιμή του χρυσού αυξάνεται σταθερά καθώς τα παγκόσμια νομίσματα έχουν γίνει πιο αδύναμα σε σχέση με αυτόν. Το σύστημα έχει ουσιαστικά υποστηριχθεί από μια συμφωνία που έκλεισαν οι Αμερικανοί στις αρχές της δεκαετίας του 1970 για να αγοράσουν πετρέλαιο από τους Σαουδάραβες και να τους δώσουν στρατιωτική υποστήριξη με αντάλλαγμα οι Σαουδάραβες να χρησιμοποιήσουν τα δολάρια για να αγοράσουν αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
Το πρόβλημα για τη Ρωσία είναι ότι εάν είναι διατεθειμένη να ανταλλάξει ρούβλια με χρυσό, θα μπορούσε σύντομα να καταλήξει σε μια παρόμοια κατάσταση όπως αυτή που αντιμετώπισαν οι ΗΠΑ περίπου το 1971.
Οι πόλεμοι είναι μια ανώμαλη κατάσταση πραγμάτων που συνοδεύεται από τεράστια αβεβαιότητα: δεν υπάρχουν αξιόπιστες προβλέψεις. Και οι αγορές ενδέχεται να αντιδράσουν υπερβολικά στις νέες εξελίξεις – ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμα.
Εάν η εμπιστοσύνη στο ρούβλι πέσει ξανά, πολλοί επενδυτές μπορεί να αποφασίσουν να αποσύρουν χρυσό από την κεντρική τράπεζα, κάτι που θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά αποσταθεροποιητικό για τη Μόσχα.
Η βιωσιμότητα της Ρωσίας να διατηρήσει ένα σταθερό επιτόκιο ρουβλίων για το χρυσό σχετίζεται στενά με το τι συμβαίνει στη ζήτηση για ρωσική ενέργεια. Εάν η Δύση μπορεί να υποκαταστήσει σιγά σιγά την εξάρτησή της από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Ρωσίας, τότε η ζήτηση για ρούβλια θα βοηθήσει να διατηρήσει το νόμισμα στη θέση του (ειδικά αν η Δύση καταλήξει να πληρώσει σε ρούβλια).
Αλλά αν οι πολιτικοί ακούσουν τους οικονομολόγους και σταματήσουν αμέσως να εισάγουν ρωσικό φυσικό αέριο, πετρέλαιο και άλλα εμπορεύματα, το ρούβλι θα μπορούσε να καταρρεύει – και μαζί του ολόκληρη η ρωσική οικονομία. Όσο κι αν αυτό θα προκαλούσε περαιτέρω αύξηση των τιμών και πόνο παντού ειδικά στα λαϊκά στρώματα, κάποιοι θεωρούν ότι είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να παρακινηθεί η Ρωσία να σταματήσει τον πόλεμο. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι υπό μια τέτοια πίεση, η κατάσταση μπορεί να εκτροχιαστεί απολύτως με τη Ρωσία υπό τον κίνδυνο της κατάρρευσης να προχωρά σε ακραία αντίποινα.