Η Ελλάδα προχωρά σήμερα σε νέα πρόωρη αποπληρωμή δανείων του πρώτου μνημονίου, καταβάλλοντας ποσό 5,287 δισ. ευρώ προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πρόκειται για διακρατικά δάνεια που είχαν χορηγηθεί στο πλαίσιο της πρώτης δανειακής σύμβασης και τα οποία, με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, θα εξοφλούνταν σταδιακά έως και τη δεκαετία του 2040.

Η συγκεκριμένη αποπληρωμή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διαχείρισης του δημόσιου χρέους, η οποία εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και περιλαμβάνει διαδοχικές πρόωρες εξοφλήσεις μνημονιακών υποχρεώσεων. Στόχος είναι η μείωση του συνολικού ύψους του χρέους, ο περιορισμός των μελλοντικών πληρωμών τόκων και η σταδιακή απομάκρυνση από δάνεια που συνδέονται με κυμαινόμενο επιτόκιο.

Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, η πρόωρη αποπληρωμή συμβάλλει στη βελτίωση του προφίλ του ελληνικού χρέους και ενισχύει τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών, ιδίως σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας. Παράλληλα, θεωρείται ότι λειτουργεί θετικά ως προς την εικόνα της χώρας στις αγορές και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Τα δάνεια που αποπληρώνονται χαρακτηρίζονται από χαμηλό κόστος και μακρά διάρκεια, στοιχεία που είχαν περιορίσει την πίεση στον κρατικό προϋπολογισμό τα προηγούμενα χρόνια. Ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό, ωστόσο, βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής που διατυπώνεται γύρω από τη σκοπιμότητα της πρόωρης αποπληρωμής τους.

Ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι δεν πρόκειται για υποχρεώσεις που δημιουργούσαν άμεσο δημοσιονομικό κίνδυνο. Αντιθέτως, υποστηρίζουν ότι οι διαθέσιμοι πόροι θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στην πραγματική οικονομία, ενισχύοντας επενδύσεις, παραγωγικές δραστηριότητες και τομείς που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν χρόνιες αδυναμίες.

Η συζήτηση αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια περίοδο κατά την οποία η ελληνική οικονομία εμφανίζει θετικούς ρυθμούς, αλλά εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από χαμηλό επίπεδο επενδύσεων και περιορισμένη παραγωγική βάση. Υπό αυτό το πρίσμα, τίθεται το ερώτημα αν η ταχύτερη μείωση του χρέους αποτελεί την πιο αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων δημοσιονομικών περιθωρίων.

Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζεται ότι η συνέχιση της πολιτικής πρόωρων αποπληρωμών δημιουργεί ένα απόθεμα αξιοπιστίας για τη χώρα, μειώνοντας την έκθεσή της σε μελλοντικές διακυμάνσεις επιτοκίων και προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία σε περίπτωση επιδείνωσης των διεθνών συνθηκών. Η μείωση του χρέους θεωρείται, υπό αυτή την οπτική, προϋπόθεση για χαμηλότερο κόστος δανεισμού στο μέλλον.

Η σημερινή αποπληρωμή δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, αλλά συνέχεια μιας σειράς κινήσεων που περιλαμβάνουν την πλήρη εξόφληση των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και προηγούμενες πρόωρες αποπληρωμές προς τους ευρωπαίους εταίρους. Το αποτέλεσμα είναι η ταχύτερη απομείωση σημαντικού μέρους του μνημονιακού χρέους, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό.

Παρά ταύτα, το βασικό ερώτημα παραμένει ανοιχτό: σε ποιον βαθμό η επιλογή αυτή συμβάλλει όχι μόνο στη βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών, αλλά και στην ουσιαστική ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Το δίλημμα μεταξύ δημοσιονομικής πειθαρχίας και αναπτυξιακής ώθησης εξακολουθεί να αποτελεί κεντρικό ζήτημα στη δημόσια συζήτηση.

Σε κάθε περίπτωση, η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του πρώτου μνημονίου αποτελεί μια σαφή επιλογή οικονομικής πολιτικής, τα αποτελέσματα της οποίας θα κριθούν τόσο από τη μελλοντική πορεία του χρέους όσο και από το αν η ελληνική οικονομία θα καταφέρει να αποκτήσει πιο σταθερά και βιώσιμα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.

topontiki.gr