Οι μοιραίες εκλογές της 1ης Νοέμβρη 1920
Επειδή
Οι «σύμμαχοι» και «προτάσεις» της χώρας μας κόπτονται για το καλό του Λαού μας, αποφασίζουν δε για μας αλλά χωρίς εμάς, χρησιμοποιώντας σαν πιονάκια της δικής τους σκακιέρας, Έλληνες πολιτικούς που έχουν το θράσος να αυτοαποκαλούνται «πατριώτες».
Επειδή
Κάτι ανάλογο συνέβη από παρόμοιους «συμμάχους» και «προστάτες», που συμπτωματικά είχαν επίσης δόλιους στόχους.
Επειδή
Πιστεύω ότι: «Λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του, δεν έχει μέλλον».
Γι’ αυτό.
Θεωρώ καθήκον μου να αναφέρω ιστορικά γεγονότα που προηγήθηκαν της αποφράδας μέρας του Σεπτέμβρη του 1922, και συγκεκριμένα για τη «Συνθήκη των Σεβρών» και για τις μοιραίες εκλογές της 1/11/1920.
Στη χώρα μας, φροντίζουν να κρατούν τη νεολαία σε πλήρη ιστορική άγνοια.
Δεν θέλουν. Δεν πρέπει. Με άλλα λόγια πάει να πει ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ οι νεόι να μάθουν την αληθινή ιστορία της χώρας τους και αν τους τη διδάξουν θα έχουν προσθέσει ένα σωρό ανακρίβειες και αναλήθειες, ώστε οι γνώσεις που θα αποκτήσουν, να εξυπηρετούν τα άνομα συμφέροντα των αφεντικών, τα συμφέροντα των οποίων τόσο υποτακτικά υπηρετούν…
Η μεγάλη εξόρμηση των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, ξεκίνησε ουσιαστικά στις 16 Ιούνη 1919.
Ύστερα απ απανωτές νικηφόρες μάχες, ο Ελληνικός στρατός μπήκε στην Πάνορμο στις 19 Ιούνη και στην Προύσα στις 25 Ιούνη του ίδιου χρόνου.
Εκείνες τις μέρες, τίποτα δε φαινόταν ικανό να σταματήσει την πορεία του. Παρ’ όλο που δεν πραγματοποιήθηκαν ευρείας έκτασης πολεμικές συγκρούσεις με τους Τούρκους, εν τούτοις όμως, δημιουργήθηκαν πολύ σοβαρά επεισόδια με τις Ιταλικές δυνάμεις κατοχής οι οποίες από το Μάρτη του 1919, έχοντας αποχωρήσει από τη Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, λόγω της αθέτησης υποσχέσεων για έλεγχο απ’ αυτούς της Σμύρνης, υποσχέσεων που τους είχαν δοθεί από τους Άγγλο – Γάλλους, όπως φάνηκε στη συνθήκη του Λονδίνου τον Απρίλη του 1915 και στη συμφωνία του Saint–Jean–de–Maurienne τον Απρίλη του 1917 για να συναινέσουν ώστε να μπει η Ιταλία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Ιταλοί μονομερώς καταλάβει την περιοχή της Μικράς Ασίας που βρίσκεται νότια του Μαίανδρου ποταμού, αντιδρώντας στο αίτημα της Βρετανίας προς την Ελλάδα, με σύμφωνη γνώμη Γαλλίας και ΗΠΑ, η δεύτερη, δηλαδή η Ελλάδα, να θέσει κάτω από τον δικό της έλεγχο την περιοχή της Σμύρνης, λόγω της απροθυμίας των Άγγλο-Γάλλων να αναλάβουν πρόσθετες στρατιωτικές υποχρεώσεις.
Οι «ριγμένοι» από τους σύμμαχους Ιταλοί, στήριζαν πλέον ανοιχτά τα Κεμαλικά στρατεύματα, προσφέροντας οπλισμό και στρατιωτική συνδρομή!!!
Η σφοδρότερη επίθεση των Τούρκων για ολόκληρο το 1919, πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιούνη 1919 στο Αϊδίνη. Τα Ελληνικά τμήματα αναγκάστηκαν σε υποχώρηση, αφήνοντας στην πόλη 11.000 χριστιανούς (Έλληνες και Αρμένιους) άμαχους, στο έλεος Τούρκων ένοπλων πολιτών και ατάκτων Τσετών. Όταν μετά από έξι μέρες το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων ανακατέλαβε την πόλη, ζούσαν μόνο 4.500 χριστιανοί!
Όταν ο Γεώργιος Κονδύλης με το 30 Σύνταγμα Πεζικού έφτασε στη Σμύρνη απ την Ουκρανία (πρώτη μέρα της πτώσης του Αϊδινίου), οι Τούρκοι κινήθηκαν νότια του Μαίανδρου ποταμού, προς το στρατόπεδο της Τζίνας, καλυπτόμενοι από Ιταλικά τμήματα που είχαν υποστηρίξει την επίθεσή τους με πυρά πυροβολικού.
Ο Γεώργιος Κονδύλης, παρά τις έντονες αντιδράσεις των Ιταλών, πέρασε τον Μαίανδρο και μετέτρεψε το Ιταλικό στρατόπεδο σε στάχτη, όπως και κάθε Τούρκικο χωριό που προέβαλε αντίσταση στην πορεία του, κυριολεκτικά χανόταν από προσώπου γης.
Η ανεύρεση ζωντανών Τούρκων μετά το πέρασμα του 3ου Συντάγματος Πεζικού, θεωρούταν θαύμα !!!
Από το καλοκαίρι του 1919, ο συνταγματάρχης Γαζή Μουσταφά Κεμάλ, δε δέχτηκε τους όρους συνθηκολόγησης της Τουρκίας που υπογράφτηκε στον Μούδρο της Λήμνου στις 30 Οκτώβρη 1918. Αμφισβήτησε ανοιχτά την εξουσία της κυβέρνησης του Σουλτάνου της Κωνσταντινούπολης και άρχισε να συγκροτεί δικό τους στρατό.
Τον αρχικό πυρήνα του Κεμαλικού στρατού αποτέλεσαν έξι μεραρχίες της Στρατιάς του Καυκάσου (3η, 5η, 9η, 11η, 12η,και 15η), οι οποίες σύμφωνα με τους όρους ανακωχής, δεν επρόκειτο να διαλυθούν.
Οι Κεμαλικοί αξιωματικοί έκαναν τεράστιες προσπάθειες να αποκτήσουν εξοπλισμό.
Η επιδίωξή τους αυτή πραγματοποιήθηκε αρχικά με τη συνδρομή λαθρεμπόρων όπλων και κατόπιν με την υλική υποστήριξη των κυβερνήσεων Ιταλίας, Σοβιετικής Ρωσίας και Γαλλίας.
Από την αρχή του καλοκαιριού του 1920 τα Κεμαλικά στρατεύματα έκαναν συνεχείς επιθέσεις όχι μόνο εναντίον των Ελλήνων αλλά και εναντίον των αντικεμαλικών Τούρκων, και Βρετανών. Αυτό ανάγκασε τους συμμάχους να επιτρέψουν στον Ελληνικό στρατό με 3443 αξιωματικούς και 98.182 υπαξιωματικούς και στρατιώτες, υπό τη Γενική Αρχηγία του Αντιστράτηγου Λεωνίδα Παρασκευόπουλου με επιτελάρχη το Συνταγματάρχη Πάγκαλο, να ξεπεράσει τα όρια ευθύνης του και να προελάσει προς την Φιλαδέλφεια και προς τον Πάνορμο.
Οι συνεχείς νικηφόρες μάχες του Ελληνικού στρατού, ανάγκασαν τον Σουλτάνο να δεχτεί συνθηκολόγηση.
Στο μεταξύ, οι ραγδαίες διπλωματικέ εξελίξεις, διαμόρφωναν νέα δεδομένα στον τομέα των στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Παρά την επέμβαση του Ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, οι όροι της τελικής συνθήκης που θα ρύθμιζε την τύχη των πρώην Οθωμανικών εδαφών, πάρθηκαν τον Απρίλη του 1920 στο Σαν Ρέμο. Αυτή η καθυστέρηση συνέβη επειδή όλοι αποσκοπούσαν να πάρουν μεγαλύτερα μερίδια.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, στις 10 Αυγούστου 1920, στο Δημαρχείο της Γαλλικής πόλης Σέβρ, υπογράφτηκε η «Συνθήκη των Σεβρών», με κάθε επισημότητα και με παρόντες τους αρχηγούς όλων των Συμμάχων Κυβερνήσεων και της Τουρκικής κυβέρνησης που αντιπροσώπευαν ο στρατηγός Χαμδή Πασάς και Ριζά Τεφήκ μπέης. Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Με τα 433 άρθρα της Συνθήκης, διακανονιζόταν η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η διανομή των εδαφών της στους νικητές του πολέμου.
Η Ελλάδα προσαρτούσε την Ανατολική Θράκη μέχρι απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη της Κωνσταντινούπολης καθώς και τα νησιά Ίμβρο και Τένεδο.
Μια ευρεία περιοχή γύρω από τη Σμύρνη, παρέμενε υπό την επικυριαρχία της Τουρκίας, ετίθετο όμως υπό την κυριαρχία της Ελλάδας μέχρις τελικής απόφασης για την τύχη της ύστερα από παρέλευση πέντε χρόνων, το 1825, οπότε το τοπικό κοινοβούλιο θα αποφάσιζε κατά πλειοψηφία ύστερα από δημοψήφισμα το οποίο θα διεξαγόταν μεταξύ των κατοίκων της, για την ένωσή της με την Ελλάδα.
Οι σύμμαχοι αναγνώριζαν την Ελληνική κυριαρχία στη Δυτική Θράκη, οπότε κατέρρεαν οι Βουλγαρικές βλέψεις, για έξοδό τους στο Αιγαίο, ενώ η Ελλάδα αποκτούσε έξοδο στον Εύξεινο Πόντο και στα Στενά των Δαρδανελίων. Παράλληλα κατοχυρώνονταν η προσάρτηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, μαζί με την Ίμβρο και την Τένεδο.
Παρέμεναν εκτός Ελληνικού εθνικού κορμού, η Βόρεια Ήπειρος, τα Δωδεκάνησα (προσαρτήθηκαν στην Ιταλία) και η Κύπρος (παρέμενε Αγγλική κτήση).
Με τη συνθήκη των Σεβρών τα σύνορα της Ελλάδας έφταναν μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, στην Προποντίδα και στη Τσατάλτζα (Hademköy) λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κωνσταντινούπολη και στη Μικρά Ασία μέχρι τις Σάρδεις.
Η Τουρκία δεν είχε δικαίωμα να έχει στρατό και στόλο.
Με τη συνθήκη αυτή, προβλεπόταν η δημιουργία νέων Κρατών όπως:
Της Αρμενίας, της Ελληνικής Δημοκρατίας του Π¨οντου, του Κουρδιστάν, του Ιράκ, της Συρίας, της Παλαιστίνης.
Τέλος με βάση το άρθρο 36 της συνθήκης εδηλώνονταν με σαφήνεια ότι:
Εάν η Τουρκία δεν συμμορφωθούν στην εφαρμογή και τήρηση των όρων και διατάξεων της παρούσας συνθήκης, οι Δυνάμεις των Συμμάχων διατηρούν το δικαίωμα να μεταβάλλουν τους όρους της».
Ταυτόχρονα την ίδια μέρα (28/7 [10/8] 1920) στην ίδια αίθουσα και στο περιθώριο των εργασιών της Συνθήκης των Σεβρών, υπογράφτηκε η ειδική συμφωνία με την Ιταλία.
Περί παραχωρήσεως εις την Ελλάδα της Δωδεκανήσου, πλην της Ρόδου, στην οποία θα διενεργηθεί δημοψήφισμα από την Κ.Τ.Ε. (Κοινωνία των Εθνών), μετά πάροδον 15 ετών».
Ταυτόχρονα με την Ρόδο και η Αγγλία θα παραχωρήσει την Κύπρο εις την Ελλάδα, την οποία άλλωστε είχε προσφέρει πολλές φορές, σαν αντάλλαγμα, για την έξοδό της στον πόλεμο.
Με τη συνθήκη των Σεβρών επίσης, ελαμβάνετο πρόνοια και για τη προστασία των Ελληνικών μειονοτήτων της Τουρκίας, δεδομένου ότι Ελληνικοί πληθυσμοί θα παρέμεναν στις περιοχές της Προύσας, της Καισάρειας, του Ικονίου, της Σπάρτης και σε ολόκληρη της περιφέρεια της Κωνσταντινούπολης.
Η Ιταλία, νομιμοποιούσε την παρουσία της στα Δωδεκάνησα και αποκτούσε οικονομικά ερείσματα στη Μικρά Ασία.
Βρετανία και Γαλλία ήταν περισσότερο ωφελιμένες καθ’ ότι η συνθήκη προέβλεπε γι’ αυτές τον οικονομικό έλεγχο στην κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης αλλά και τον διεθνή έλεγχο των Στενών.
Η Ελληνο-Ιταλική συμφωνία δεν εφαρμόστηκε στην πράξη, επειδή είχε προβλεφτεί ότι η εφαρμογή της θα εξαρτιόταν από τη γενικότερη εφαρμογή της Συνθήκης των Σεβρών, με αποτέλεσμα τα Δωδεκάνησα να μείνουν εκτός Ελληνικού κράτους για άλλα είκοι επτά χρόνια!!!
Η Γαλλία και η Ιταλία, επ’ ουδνί επιθυμούσαν την ισχυροποίηση της Βρετανικής επιρροής στην περιοχή μέσω της Ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία. Παρ’ όλο που ο Γάλλος πρωθυπουργός εδήλωνε απαισιόδοξος για την εφαρμογή της, υπόγραψε το κείμενο με επιφυλάξεις.
Η Βρετανία, παρ’ ότι ευνοούσε την εφαρμογή των όρων της συνθήκης, εν τούτοις δεν είχε ούτε τη διάθεση ούτε μπορούσε να διαθέσει δυνάμεις ώστε να ενισχύσει πρακτικά την Ελλάδα, ώστε να επιβληθεί στην Τουρκία η υπογραφείσα Συνθήκη.
Η Ιταλία, αν και δε συμφωνούσε με τις Ελληνικές επιδιώξεις, τελικά συνυπέγραψε τη Συνθήκη.
Ο Κεμάλ, παρά τις στρατιωτικές ήττες του Ιούνη της ίδιας χρονιάς, του 1920, δε δέχτηκε τους όρους της Συνθήκης των Σεβρών και ισχυροποιούσε τόσο την εξουσία του, όσο και τις δυνάμεις του.
Αφού κανένας σύμμαχος δεν ήθελε να συμπράξει πολεμικά με την Ελλαδα, το βάρος της επιβολής της Συνθήκης των Σεβρών, έπεφτε αποκλειστικά στις πλάτες της χώρας μας.
Ο Βενιζέλος το αποδέχτηκε αυτό, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα του εδίδετο ελευθερία δράσης στο μέτωπο. Την πρόταση αυτή, υποστήριξε ένθερμα και ο Λόϋδ Τζόρτζ.
Το Ελληνικό επιτελείο αντιλήφτηκε ότι όσο οι κεμαλικοί διατηρούσαν ανοιχτές γραμμές ανεφοδιασμού, τόσο θα δυνάμωνε, οπότε θα διαιωνιζόταν ο πόλεμος.
Ο Βενιζέλος κάτω από αυτές τις συνθήκες, πρότεινε στην πολιτική ηγεσία,
Την προέλαση του στρατού πέρα από τα όρια της Συνθήκης των Σεβρών μέχρι τη γραμμή Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια-Αφιόν Καραχισάρ.
Με αυτό τον τρόπο,
- 1. Θα αποκόπτονταν οι γραμμές ανεφοδιασμού των κεμαλικών δυνάμεων και
- 2. Θα υπήρχε πλήρης έλεγχος της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης –Προύσας.
Μέχρι τις 15 Οκτώβρη του 1920, που αποκρούστηκαν με επιτυχία οι Τουρκικές δυνάμεις στην περιοχή του Τσεντίζ, οπότε, απετρέπετο μια πιθανή Τουρκική πρόθεση για κατάληψη του Ουσάκ, οι Ελληνικές θέσεις είχαν πλήρως σταθεροποιηθεί, αλλά η έκταση των κατεχομένων περιοχών, δημιουργούσε πολλά προβλήματα επικοινωνίας και ανεφοδιασμού.
Αξίζει να σημειωθεί η θέση του επιτελάρχη των Βαλκανικών Πολέμων Ι. Μεταξά, ατόμου με ιδιαίτερη στρατιωτική διορατικότητα, ο οποίος μαζί με το Δούσμανη, από τα παρασκήνια, διήυθυναν τη γερμανόφιλη πολιτική κάτω από το πρίσμα της ουδετερότητας.
Από την εποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ι. Μεταξάς ήταν εναντίον των ελληνικών φιλοδοξιών σε σχέση με τη Μικρά Ασία.
Σαν αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, μετά την αποπομπή του Βίκτωρα Δούσμανη, όταν ο Βενιζέλος προσπαθούσε να εξωθήσει η χώρα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπεράσπιζε την άποψή του ότι:
Ι. Η γεωγραφική διαμόρφωση της Μικράς Ασίας και η εκεί υπάρχουσα μουσουλμανική πλειοψηφία, καθιστούσε σχεδόν αδύνατη την ευόδωση τέτοιου είδους σχεδίων.
ΙΙ. Απέρριπτε σαν ανεδαφική την εντύπωση ότι οι δυτικές δυνάμεις θα συμφωνήσουν σ’ ένα σχέδιο διευθέτησης των πραγμάτων στη Μικρά Ασία, το οποίο θα οδηγούσε σε διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Τις θέσεις του αυτές, ο Μεταξάς, τις είχε κάνει γνωστές στο Βενιζέλο, με μνημόνιο, από το Δεκέμβρη του 1914, εποχή που υπηρετούσε στο Γενικό Επιτελείο.
Την περίοδο του Διχασμού, ο Μεταξάς, όντας ενταγμένος στο στρατόπεδο του Κωνσταντίνου, με μεγάλη εμπάθεια προς το Βενιζέλο, προωθούσε την ιδέα μιας ελληνο-τουρκικής συμμαχίας, υπό την αιγίδα της Γερμανίας.
Από το Γενάρη δε του 1915, ενημέρωνε χωρίς ντροπή τους Γερμανούς, ότι ο Βενιζέλος έκανε προσπάθειες να εξασφαλίσει τη συμμαχία της ΑΝΤΑΝΤ, με ότι συνέπειες αυτό θα μπορούσε να έχει για την Ελληνική Εξωτερική και Στρατιωτική πολιτική.
Τα σχέδιά του επιχείρησε να υλοποιήσει στις αρχές του 1916, όταν γενικεύτηκαν οι προκλήσεις των Τούρκων κατά του ελληνικού στοιχείου της Μικράς Ασίας, στη βάση της αμοιβαίας αναγνώρισης της εδαφικής ακεραιότητας του άλλου, με το επιχείρημα ότι με αυτό τον τρόπο, θα περιοριζόταν ο Τουρκικός εθνικισμός. Όμως κανένα κράτος, ούτε ακόμα οι Βούλγαροι που εμπλέκονταν έμμεσα στο σχέδιο, δεν ήθελε να αναγνωρίσει την ακεραιότητα του άλλου.
Ύστερα από την ενημέρωση που έκανε ο Γούναρης στο Μεταξά για το σχέδιο κατάληψης της σιδηροδρομικής γραμμής Αφιόν Καραχισάρ – Εσκί Σεχίρ και αργότερα κατάληψης της Άγκυρας και του Ικονίου ο Μεταξάς απάντησε ότι το σχέδιο ήταν ανεφάρμοστο και θα οδηγούσε την τουρκική αντίσταση να απλωθεί σε πολύ μεγάλη περιοχή και στην ουσία θα υποχρέωνε τον ελληνικό στρατό να καταλάβει ολόκληρη τη Μικρά Ασία. Απαίτησε δε και πέτυχε να ενταχθεί το στρατηγείο στο Υπουργείο Στρατιωτικών, με απώτερο στόχο του, να ανακαταλάβει ο ίδιος τη θέση του υπουργού, άρα και του αρχηγού του στρατηγείου.
Αυτό προκάλεσε τότε την κρίση στις σχέσεις Βενιζέλου και Κωνσταντίνου.
Ακόμα, κατά το Μεταξά, Αν κερδιζόταν η μάχη του Εσκί Σεχίρ, οι Τούρκοι θα αμύνονταν στην περιοχή της Άγκυρας, ενώ ο ελληνικός στρατός σε επιθετικές επιχειρήσεις του, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μόνο πέντε από τις οκτώ μεραρχίες του, επειδή υπόλοιπες τρείς, θα φύλαγα να νώτα του, εξαιτίας της εχθρότητας του ντόπιου πληθυσμού.
Ακόμα όμως και στην απίθανη περίπτωση κατάληψης της ‘Άγκυρας από τα ελληνικά στρατεύματα, το ερώτημα ήταν πόσο μπορούσε να προχωρήσει ο στρατός, προκειμένου να αναγκαστούν οι Τούρκοι να αποδεχτούν τη συνθήκη των Σεβρών.
Η τελική πρόταση του Μεταξά ήταν:
Να παραιτηθεί της Κατοχής της Σμύρνης και να δημιουργήσει στην πόλη καθεστώς αυτονομίας, ώστε βαθμηδόν να εξασφαλιστεί η εκεί ανάπτυξη του Ελληνισμού χωρίς όμως να διευκρινίζει τη μορφή του καθεστώτος αυτού.
(Ημερολόγιο Ι. Μεταξά, τόμος Γ’. Ιδιόγραφο μνημόνιο της συνομιλίας 29 Μάρτη 1921, σελίδες 84-87).
Ο μέχρι τότε επιτυχίες της Ελλάδας, έπρεπε να κατοχυρωθούν , αλλά με βασικό κορμό οποιασδήποτε λύσης
Να γίνει οτιδήποτε ώστε να περισωθεί ο Ελληνισμός της Ανατολής.
Δυο πολιτικές κυριάρχησαν για το τι έπρεπε να ακολουθηθεί, έτσι ώστε να επιτευχτεί αυτός ο στόχος:
Α) Να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι την οριστική συντριβή του Κεμάλ και
Β) Να γίνει σύμπτυξη δυνάμεων και να επιδιωχθεί συμβιβαστική λύση στα πλαίσια της Συνθήκης των Σεβρών.
Με αυτά τα δύο βασικά ερωτήματα έγιναν οι ολέθριες βουλευτικές εκλογές της 1ης Νοέμβρη 1920.
Σ’ αυτές τις καταστροφικές για το Ελληνικό έθνος εκλογές, το κόμμα των Φιλελευθέρων συνετρίβη και ο ίδιος ο αρχηγός του, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, δεν εξελέγη ούτε βουλευτής.
Εν τω μεταξύ, οι σύμμαχοι της Ελλάδας, ζητούσαν αφορμή να μη εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει προς την Ελλάδα, με συνέπεια να αποδυναμωθεί η διεθνής διπλωματική θέση της χώρας. Αφορμή τους έδωσε η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη, η οποία αποφάσισε την άμεση διενέργεια δημοψηφίσματος για την επάνοδο στο θρόνο του έκπτωτου βασιλιά Κωνσταντίνου, ο οποίος επέστρεψε στις 6/12/1920.
Αυτό δυσαρέστησε πολύ τους συμμάχους, γνωρίζοντας από παλιά την πολιτική και το ρόλο που έπαιζε ο Γερμανικής καταγωγής Βασιλιάς Κωνσταντίνος, ο αποκαλούμενος από τους αυλικούς «Στρατηλάτης». Μόλις ανάλαβαν την εξουσία οι φιλοβασιλικοί, ξεκίνησε κύμα αντικαταστάσεων στη στρατιωτική ηγεσία του στρατεύματος στη Μικρά Ασία.
Αυτό ήταν ένα δείγμα για την άμεση αλλαγή στόχων και προτεραιοτήτων που έθετε η μετεκλογική και η μεταπολιτευτική τόσο πολιτειακή όσο και πολιτική ηγεσία.
Ο Λεωνίδας Παρασκευόπουλος αντικαταστάθηκε από τον διοικητικά άπειρο Αναστάσιο Παπούλα. Αντικαταστάθηκαν επίσης:
Ο επιτελάρχης Πάγκαλος, σχεδόν όλοι οι επιτελικοί αξιωματικοί και διοικητές σωμάτων , μεραρχιών και συνταγμάτων.
Ο μόνος που παρέμεινε στη θέση του ήταν ο Πλαστήρας.
Αυτό έγινε, ύστερα από ανταρσία των ανδρών του 5/42, οι οποίοι ήταν μεν στην πλειοψηφία τους βασιλικοί, άρα αντιβενιζελικοί, όμως πάνω απ’ όλα ήταν πολεμιστές και ήθελαν να τους διοικεί πολεμιστής!! Με την αντικατάσταση όλων των έμπειρων διοικητών, διαταράχτηκε ανεπανόρθωτα η συνοχή του στρατεύματος.
- Επανήλθε συγχρόνως στο στράτευμα μεγάλος αριθμός (1.500) βασιλοφρόνων αποτάκτων του 1917.
- Οι βενιζελικοί αξιωματικοί (αμυνίτες του 1916), άρχισαν να μηχανορραφούν και να καταφέρονται κατά της κυβέρνησης των Αθηνών, αλλά και του βασιλιά.
- Από τις αρχές Νοέμβρη του 1920, είχαν ξεκινήσει και όλο δυνάμωναν οι φωνές διαμαρτυρίας, οι οποίες εν τέλει έγιναν κραυγές των στρατιωτών του μετώπου, οι οποίοι είχαν κουραστεί από την παράταση των πολεμικών επιχειρήσεων.
- Όλο και αυξανόταν οι περιπτώσεις στρατιωτών, οι οποίοι παραβίαζαν την άδειά τους και δεν επέστρεφαν στις μονάδες τους, στη Μικρά Ασία.
Μετά από αυτά τα διαδραματιζόμενα, τα προβλήματα του Ελληνικού στρατού, άρχισαν να παρουσιάζονται πολύ έντονα.
Ειδικά στην επιθετική αναγνώριση της 24ης Δεκέμβρη 1920 προς το Εσκί Σεχίρ, μια ελληνική δύναμη κρούσης 15.000 ανδρών, καθηλώθηκε για τέσσερεις ολόκληρες μέρες, από μια τουρκική μεραρχία 5.000 ανδρών !!!
Κατ’ αυτή την επιθετική αναγνώριση, εξαιτίας λανθασμένης εκτίμησης του αρχηγού της επιχείρησης υποστράτηγου Πετμεζά, η ελληνική δύναμη διατάχτηκε να υποχωρήσει.
Αυτό ήταν ένα αναπάντεχο δώρο προς τον Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος θα το εκμεταλλευτεί στο έπακρο και θα το παρουσιάσει σαν τουρκική νίκη, για ν’ αναπτερώσει το ηθικό του στρατού του.
Απ’ αυτό το γεγονός καταπιάστηκαν οι πρώην «σύμμαχοι» της Ελλάδας, οι οποίοι έσπευσαν να τον αναγνωρίσουν defacto σαν νικητή και σαν τέτοιο τον προσκάλεσαν να συμμετάσχει στις εργασίες τη συνδιάσκεψης του Λονδίνου !!!
Οι σύμμαχοι από το Γενάρη του 1921 αποφάσισαν αναθεώρηση της Συνθήκης των Σεβρών και συγκάλεσαν Διασυμμαχική Συνδιάσκεψη στο Λονδίνο. Κλήθηκε να μετάσχει σ’ αυτή ο Έλληνας πρωθυπουργός Καλογερόπουλος. Η συνδιάσκεψη κατέληξε σε αποτυχία καθώς τόσο οι έλληνες, όσο και οι κεμαλικοί διαφώνησαν για το σχέδιο της ΑΝΤΑΝΤ για μερική αναθεώρηση. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που καλούνταν κεμαλική αντιπροσωπεία σε διεθνές συνέδριο, κάτι που αποδεικνύει την de facto αναγνώριση του κεμαλικού καθεστώτος.
Μπορεί όμως να αποφευχθούν αυτές οι μοιραίες εκλογές του Νοέμβρη του 1920;
Η απάντηση είναι ΝΑΙ.
Μετά το θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου, τον Οκτώβρη του 1920, παρουσιάστηκε στην Ελλάδα δυναστικό πρόβλημα. Λόγω αυτού του γεγονότος και μόνο, ήταν ευκαιρία οι εκλογές να πάρουν μακροχρόνια αναβολή «για ευθετώτερον χρόνον», ώστε να μη κλονιστεί η χώρα. Σε όσους πρότειναν αναβολή των εκλογών, ο Βενιζέλος απαντούσε:
«Όχι είναι αδύνατον. Υπεσχέθην εις την αντιπολίτευσιν μετά την υπογραφήν της ειρήνης να κάμω εκλογάς και θα τα κάμω»
Η εμμονή των συνεργατών του Βενιζέλου να τον πείσουν ώστε να κάμει τις εκλογές , μπορεί να χαρακτηριστεί με μεγάλη επιείκεια σαν Εγκληματική επιπολαιότητα.
Ποια διαφορετικά λόγια θα μπορούσε να πει κανείς για κείνους τους ανόητους εισηγητές της απομάκρυνσης από την Αθήνα της μεραρχίας των Κρητών με επτά χιλιάδες ψήφους οπλιτών όλες υπέρ του κόμματος των Φιλελευθέρων η οποία αντικαταστάθηκε με αυτή των Κυδωνιών με ισόποσους Πελοποννήσιους,, όλων προσκείμενων στην Ενωμένη Αντιπολίτευση; Αν αυτοί δεν έφευγαν, οι εκλογές στην Αττικοβοιωτία σίγουρα θα είχαν κριθεί υπέρ του κόμματος των Φιλελευθέρων.
Εκείνους οι οποίο εισηγήθηκαν στο Βενιζέλο, κι εκείνος άβουλα (;) αποφάσισε, στις εκλογές της 1ης Νοέμβρη 1920, να ψηφίσουν και οι αλλοεθνείς Τούρκοι, Βούλγαροι, Εβραίοι και Αλβανοί της Ηπείρου, Μακεδονίας και Θράκης. Αλλά ακόμα και αν ψήφιζαν, ας το έκαναν ξεχωριστά και όχι μαζί με τους Έλληνες κατοίκους των περιοχών αυτών.
Θεωρείται τουλάχιστο πολιτική ανοησία να καλούνται οι μη έχοντες Ελληνική εθνική συνείδηση, να ψηφίσουν για τη … Μεγάλη Ελλάδα.
Οι συνεργάτες του Βενιζέλου, κρίνονται από το αποτέλεσμα των εκλογών του 1920 σαν μωροί, άβουλοι, επιπόλαιο και ανίκανοι να ανταποκριθούν στις κρίσιμες περιστάσεις.
Έσφαλε σε μεγάλο βαθμό προσωπικά ο Βενιζέλος, ο οποίος δεν ρύθμισε το ζήτημα του θρόνου αμέσως μετά το θάνατο του Βασιλιά Αλέξανδρου.
Όμως, πλανάται το ερώτημα. Μήπως και ο ίδιος ήθελε να χάσει εκείνες τις εκλογές, γνωρίζοντας τόσο τη μεταστροφή του λαού υπέρ της Ενωμένης αντιπολίτευσης, αλλά και την αλλαγή στη στάση των συμμάχων; Οι καταιγιστικές αντιδράσεις εναντίον της Ελλάδας από τους συμμάχους μετά το Νοέμβρη και Δεκέμβρη του 1920, μήπως είχαν προαποφασιστεί και ο Βενιζέλος γνωρίζοντας τι θα επακολουθούσε, για να μη βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας εν όψει της υλοποίησης αυτών των αποφάσεων, ήθελε να ηττηθεί;
Τόσα απανωτά συμβάντα, με τον κοινό πολιτικό νου και με το νόμο των πιθανοτήτων, αποκλείεται να μην είχαν σχεδιαστεί πριν από τις μοιραίες εκλογές του Νοέμβρη του 1920 και να αποφασίστηκαν αμέσως μετά τις εκλογές επειδή:
Α) Έχασε ο σύμμαχός τους ο Βενιζέλος και
Β) Ανήλθε στο θρόνο ο επ’ αδελφή γαμπρός του Κάϊζερ της Γερμανίας, Κωνσταντίνος…
Οι Ιταλοί, οι φιλότουρκοι στην Αγγλία και στη Γαλλία φώναζαν ότι:
«Είναι αδύνατο να έχουμε εμπιστοσύνη στον Ελληνικό λαό. Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος δεν είναι ασφαλέστερος του Κεμάλ. Είναι μεγάλη ανοησία να εμπιστευθώμεν την φρούρησιν της Ανατολικής Μεσογείου εις τον γαμβρόν του Κάϊζερ»
Η Συνθήκη των Σεβρών βασιζόταν στην κοινή αντίληψη Αγγλίας και Γαλλίας για το ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολή, σαν προστάτιδας των δικών τους συμφερόντων. Οι Άγγλοι διεμήνυσαν στην Αθήνα ότι αν η Ελλάδα δεχόταν να συνεχίσει τον πόλεμο, εκείνοι θα πρότειναν στους εταίρους της να συνεχιστεί η πολιτική ενίσχυση της χώρας, ακόμα και αν επέστρεφε στη χώρα ο μισητός στη Δυτική Ευρώπη Βασιλιάς Κωνσταντίνος. Αμέσως μετά την παλινόρθωση του Κωνσταντίνου, οι σύμμαχοι έπαυσαν να θεωρούν τη Ελλάδα σαν σύμμαχό των και διέκοψαν κάθε ηθική , υλική και οικονομική βοήθεια.
Ι. Τα Βρετανικά στρατεύματα που συνέπρατταν με τα Ελληνικά στην περιοχή της Νικομήδεια, στα μέσα Νοέμβρη του 1920 αποσύρθηκαν και δεν είχαν πλέον καμιά συνεργασία με την μεραρχία Μαγνησίας που βρισκόταν εκεί, αλλά ούτε με το Ελληνικό τάγμα του Βοσπόρου, το οποίο, επειδή δεν εξυπηρετούσε πια κανένα σκοπό, στη ς14 Μάρτη του 1921 αποσύρθηκε και αυτό από την Κωνσταντινούπολη. ΙΙ. Από το Δεκέμβρη του 1920, η Ελλάδα παύει να μετέχει μαζί με τους άλλους συμμάχους στη διοίκηση του λιμανιού της Κωνσταντινούπολης και υποστέλλεται η Ελληνική σημαία από τον ιστό της, στη Συμμαχική Ναυτική Βάση του Γαλατά. ΙΙΙ. Αρχές του 1921 η Γαλλία συνήψε ανακωχή με τον Κεμάλ και στις 20 Οκτώβρη του 1921, στην Άγκυρα, υπογράφτηκε συμφωνία. ΙV Το Γενάρη του 1921, λύθηκε ο κατά θάλασσα αποκλεισμός του Κεμάλ. V. Οι Ιταλοί βρήκαν την ευκαιρία ν’ αρνηθούν να συμμορφωθούν με τη συνθήκη Ελλάδας – Ιταλίας για τα Δωδεκάνησα. VI. Αγγλία, Γαλλία και Ιταλία το Γενάρη του 1921 κήρυξαν ουδετερότητα στον μεταξύ Ελλάδας και Κεμαλικών στρατευμάτων συνεχιζόμενο πόλεμο. VII. Στην Κων/πολη , οι «Σύμμαχοι της Ελλάδας» έπαιρναν μέτρα για να την περιφρουρήσουν από κάθε Ελληνική εισχώρηση ή προσβολή !!!
Τον Ιούνη του 1921, τα ελληνικά στρατεύματα εγκατέλειψαν τη Νικομήδεια και οι κάτοικοί της κατέφυγαν για προστασία στην Κίο και στην Ραιδεστό.
Με αυτά τα ιστορικά στοιχεία, αλλά και με επόμενα που θα αφορούν τη συνθήκη της Λωζάννης και τη δεύτερη ανταλλαγή που ακολούθησε, πιστεύω να καταδεικνύεται περίτρανα το ρόλο που έπαιζαν εκείνα τα χρόνια, τι ρόλο παίζουν σήμερα, το ρόλο που θα παίζουν αύριο, όλα αυτά που το Διεθνές Δίκαιο ονομάζει συμφέροντα και δίκαια των Λαών.
Για τις επιδιώξεις των Ευρωπαϊκών και Διεθνών ιμπεριαλιστικών κύκλων και των ντόπιων εκφραστών τους, οι έννοιες αυτές ήταν και είναι συνυφασμένες με τις επιδιώξεις της παγκόσμιας γεωστρατηγικής και οικονομικής ολιγαρχίας και όχι με την ύπαρξη και την ευημερία των ανθρώπων.
Αν τα συμφέροντά τους σε μια γεωγραφική περιοχή θα είναι ταυτόσημα με τα συμφέροντα των κατοίκων της περιοχής αυτής, δηλαδή του λαού που κατοικεί ση συγκεκριμένη γεωμετρική περιφέρεια τότε ίσως να ισχύσει και κάποια έννοια δικαίου. Σε κάθε διαφορετική περίπτωση, δίκαιο θεωρείται το δίκαιο του ισχυρού, οι επιδιώξεις του οποίου «πρέπει πρωτίστων να ικανοποιηθούν, για το συμφέρον της λεγόμενης παγκόσμιας ευημερίας.
Οι άνθρωποι γι’ αυτούς, δεν είναι έλλογα όντα. Είναι μονάδες μέτρησης. Μια μονάδα, δύο μονάδες…, δέκα, εκατομμύρια… είκοσι εκατομμύρια μονάδες. Αυτά τα νούμερα σχηματίζουν σύνολα ανθρώπων, «λαούς», με την έννοια την οποία οι ιμπεριαλιστές προσδίδουν στον όρο. Αυτή η έννοια όμως είναι μια προσέγγιση εντελώς διαφορετική από εκείνη που προσδίδουν στον εαυτό τους, οι ίδιες οι «μονάδες».
Τούτα, ας τα έχουμε κατά νου, όταν μη αντιλαμβανόμενοι το ρόλο εκείνων, οι οποίοι με ανίερες πολιτικές συμμαχίες και συμπράξεις, με οικονομικές συμφωνίες αφανισμού του πλούτου της χώρας, δημιουργούν οξεία ανθρωπιστική κρίση. Δεν έχουμε το δικαίωμα για την ιστορία, για τον πολιτισμό και τις αξίως που πρεσβεύουμε, αν τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν καταπατώντας κάθε έννοια δικαίου, κουρελιάζοντας το Σύνταγμα και τους Νόμους με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, ξεφτιλίζοντας την αξιοπρέπεια του λαού, υποσκάπτοντας τα θεμέλια της κοινωνίας, στέλνοντας στις ουρές των συσσιτίων νεόπτωχους άνεργους, οδηγώντας χιλιάδες κόσμου σε αυτοκτονίες, γκρεμίζοντας τα όνειρα του λαού για υγεία, δουλειά, οικογένεια, κλείνοντας νοσοκομεία κόβοντας τα φτερά των παιδιών για μόρφωση κλείνοντας σχολειά, διώχνοντας εκατοντάδες χιλιάδες επιστημόνων στη μετανάστευση, σάμπως και η χώρα είναι αυτάρκης και δεν τους χρειάζεται. Οι μόνοι σ’ αυτή τη χώρα που ευημερούν είναι τα ξένα μονοπώλια και οι τράπεζες αρπάζοντας προκλητικά την ακίνητη περιουσία των εξουθενωμένων μικροεπιχειρηματιών και εμπόρων από δε τον επόμενο Γενάρη αρπάζοντας τα σπίτια των εξουθενωμένων δανειοληπτών
ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΑΙΣΧΟΣ !!!
Ευθύμης Γ. Λεκάκης
Νομικός –Ιστορικός Ερευνητής
Χανιά, Ιούλης 2013