Η τσεχική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ μοιράστηκε με τις άλλες χώρες της ΕΕ την Πέμπτη (3 Νοεμβρίου) την τελική έκδοση της Πράξης για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), μιας εμβληματικής νομοθετικής πρωτοβουλίας της ΕΕ, η οποία πρόκειται να εγκριθεί σε επίπεδο πρεσβευτών έως τα μέσα Νοεμβρίου.
Ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη έχει ως στόχο να εισαγάγει την πρώτη ολοκληρωμένη δέσμη κανόνων για την τεχνητή νοημοσύνη με βάση τη δυνατότητα πρόκλησης ζημιών. Η τσεχική προεδρία έθεσε τον φάκελο στην κορυφή της ψηφιακής ατζέντας της και βρίσκεται σε καλό δρόμο για την οριστικοποίηση της θέσης του Συμβουλίου της ΕΕ.
Όπως αναμενόταν από τη EURACTIV, το τελευταίο κείμενο εισήγαγε μόνο μικρές αλλαγές σε σχέση με μια έκδοση πριν από δύο εβδομάδες. Ο νόμος για την ΤΝ αναμένεται να λάβει την έγκριση της Επιτροπής των Μόνιμων Αντιπροσώπων στις 18 Νοεμβρίου και την τελική έγκριση από τους υπουργούς της ΕΕ κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Τηλεπικοινωνιών στις 6 Δεκεμβρίου.
ΤΝ γενικού σκοπού
Το τελικό κείμενο επιβεβαιώνει τη λύση της τσεχικής προεδρίας για την εφαρμογή του κανόνα για την ΤΝ σε ΤΝ γενικού σκοπού, μεγάλα μοντέλα που μπορούν να προσαρμοστούν για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ συμφώνησαν να αναθέσουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρμόσει τις υποχρεώσεις για τα συστήματα αυτά μέσω εκτελεστικής πράξης.
Ο νέος συμβιβασμός διευκρινίζει ότι οι διατάξεις που αφορούν τις υποχρεώσεις για τους παρόχους ΤΝ υψηλού κινδύνου, τον διορισμό νόμιμου εκπροσώπου στην Ένωση, τη δήλωση συμμόρφωσης με το δίκαιο της ΕΕ και την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά θα ισχύουν μόνο για τους παρόχους ΤΝ γενικού σκοπού μόλις τεθεί σε ισχύ η εκτελεστική πράξη.
Επιβολή του νόμου
Κατόπιν αιτημάτων των κρατών μελών, η τσεχική Προεδρία εισήγαγε μεγάλες εξαιρέσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου.
Μία από τις πιο σημαντικές εξουσιοδοτεί τις αστυνομικές δυνάμεις να ζητούν από την αρμόδια εθνική αρχή να θέσει σε χρήση ένα σύστημα υψηλού κινδύνου που δεν έχει περάσει τη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης.
Η άδεια αυτή μπορεί να παρακαμφθεί σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως η άμεση απειλή για τη ζωή ενός ατόμου.
Ωστόσο, έχει προστεθεί νέα διατύπωση στην περίπτωση που η αρχή απορρίψει το αίτημα, υποχρεώνοντας την υπηρεσία επιβολής του νόμου να απορρίψει όλα τα αποτελέσματα και τις εκροές που προκύπτουν από το εν λόγω σύστημα.
Παροχές δημόσιας αρωγής
Το προοίμιο του κανονισμού έχει τροποποιηθεί ώστε να διευκρινιστεί ότι το σύστημα που καθορίζει τη νομιμότητα του δικαιώματος σε παροχές και υπηρεσίες δημόσιας βοήθειας από τον δημόσιο τομέα πρέπει να θεωρείται υψηλού κινδύνου.
Η διατύπωση αυτή υπενθυμίζει ένα τεράστιο σκάνδαλο στην Ολλανδία, όπου οι φορολογικές αρχές υποπτεύθηκαν λανθασμένα χιλιάδες πολίτες για απάτη με επιδόματα λόγω ενός ελαττωματικού αλγορίθμου.
Το κείμενο ευθυγραμμίστηκε επίσης με τη συμπερίληψη ορισμένων ασφαλιστικών υπηρεσιών, όπως η ασφάλιση ζωής και η ασφάλιση υγείας, στον κατάλογο των συστημάτων υψηλού κινδύνου.
Κρίσιμες υποδομές
Όσον αφορά τις υποδομές ζωτικής σημασίας, τα στοιχεία που είναι αμιγώς αφιερωμένα στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο έχουν εξαιρεθεί από την ταξινόμηση υψηλού κινδύνου.
Στην κατηγορία υψηλού κινδύνου έχουν συμπεριληφθεί μόνο τα στοιχεία ασφαλείας που «ενδέχεται να οδηγήσουν άμεσα σε κινδύνους για τη φυσική ακεραιότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας και, ως εκ τούτου, σε κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια προσώπων και αγαθών».
Διαφάνεια
Ο νόμος για την ΤΝ απαιτεί από συγκεκριμένα συστήματα ΤΝ, όπως οι βαθιές απομιμήσεις, να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις διαφάνειας, εκτός εάν είναι ευλόγως προφανές ότι πρόκειται για χειραγωγημένο περιεχόμενο.
Εν προκειμένω, το νέο κείμενο διευκρινίζει ότι τα άτομα που ανήκουν σε ευάλωτη ομάδα από την άποψη της ηλικίας ή της αναπηρίας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη συμμόρφωση με τις εν λόγω διατάξεις για την αποφυγή διακρίσεων.