Με το σύνθημα «Να κάνουμε ξανά μεγάλη την Ευρώπη» («Make Europe Great Again», διασκευή του τραμπικού «Make America Great Again»), μετά το Βέλγιο η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν αναλαμβάνει από σήμερα και για έξι μήνες την εναλλασσόμενη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και έχει δεσμευθεί, για να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Βρυξελλών, να ενεργήσει με «αμεροληψία».
Αντιδημοκρατικές εκτροπές και δεσμοί με το Κρεμλίνο, παρά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία: η ουγγρική προεδρία αντιμετωπίζεται άβολα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και πολλές χώρες μέλη. Στη Βουδαπέστη η κυβέρνηση επιδιώκει να καθησυχάσει τους ανήσυχους, δηλώνοντας έτοιμη να αναλάβει «τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες» της αποστολής της που διαρκεί ως τον Δεκέμβριο.
«Θα ενεργήσουμε ως αμερόληπτος μεσολαβητής, με πλήρη πίστη προς το σύνολο των κρατών μελών», δήλωσε ο Ούγγρος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Γιάνος Μπόκα στα μέσα Ιουνίου παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της χώρας του. «Παράλληλα», πρόσθεσε, η Ουγγαρία θα εκμεταλλευθεί τα φώτα της δημοσιότητας για να προτάξει «το όραμά της για την Ευρώπη».
Σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου, τη μετανάστευση και τον πόλεμο στην Ουκρανία η Βουδαπέστη σκοπεύει να ακουστούν οι διαφωνίες της, εξαιτίας των οποίων έχει έρθει σε αντιπαράθεση περισσότερες από μία φορές με τους εταίρους της στην ΕΕ, ενώ της έχουν κοστίσει το πάγωμα δισεκατομμυρίων ευρώ ευρωπαϊκών πόρων.
Μετά την τελευταία προεδρία της Ουγγαρίας το 2011, ο Ορμπάν σχολίασε ικανοποιημένος ότι έδωσε «φιλικές σπρωξιές , χαστούκια και σφαλιάρες» στους «ενθουσιώδεις δημίους» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, φωλιάς, όπως το χαρακτηρίζει, «φιλελεύθερων και αριστεριστών».
Αυτή τη φορά ο 61χρονος βετεράνος πρωθυπουργός εμφανίζεται ακόμη πιο μαχητικός, δυσφημώντας «την τεχνοκρατική ελίτ» των Βρυξελλών και ασκώντας σειρά βέτο τους τελευταίους μήνες για να μπλοκάρει την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.
Είχε υποσχεθεί να «καταλάβει τις Βρυξέλλες» μετά τις ευρωεκλογές, τις οποίες χαρακτήρισε «ιστορικές», αλλά παρά το γεγονός ότι στις 9 Ιουνίου παρατηρήθηκε άνοδος της ακροδεξιάς, δεν σημείωσε εντυπωσιακή νίκη. Ο Βίκτορ Ορμπάν δεν κατάφερε ούτε να ασκήσει επιρροή στην επιλογή των προσώπων για τις θέσεις κλειδί στην ΕΕ: παρά την αντίθεση του, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παραμείνει στη θέση της επικεφαλής της Κομισιόν.
Και ο Ούγγρος πρωθυπουργός δεν μπόρεσε τελικά να κατακτήσει το Ευρωκοινοβούλιο: έχασε βουλευτές και οι ευρωβουλευτές του κόμματός του, του Fidesz, είναι μεταξύ αυτών που δεν έχουν ενταχθεί σε κάποια ευρωομάδα. Ωστόσο συνεχίζει τις διεργασίες με άλλα κόμματα της κεντρικής Ευρώπης.
Ο Ορμπάν ανακοίνωσε την Κυριακή, από τη Βιέννη την πρόθεσή του να σχηματίσει την ευρωομάδα «Πατριώτες για την Ευρώπη» μαζί με το αυστριακό εθνικιστικό Κόμμα της Ελευθερίας (FPO) του Χέρμπερτ Κικλ και το λαϊκιστικό ANO του ευρωσκεπτικιστή πρώην πρωθυπουργού της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις. Χρειάζεται τη στήριξη άλλων τεσσάρων χωρών για να καταφέρει να σχηματίσει ευρωομάδα.
Η προεδρία της Ουγγαρίας θα βασίζεται σε επτά προτεραιότητες, μεταξύ των οποίων η ενίσχυση «του οικονομικού ανταγωνισμού» της ΕΕ, η καλύτερη αντιμετώπιση «της παράνομης μετανάστευσης» και η πρόοδος της ενταξιακής διαδικασίας για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Ο Ορμπάν θα προσπαθήσει αναμφισβήτητα να εγείρει εμπόδια σε κάποια ζητήματα- κλειδί και να χαλαρώσει τους περιορισμούς που αφορούν τον σεβασμό του κράτους δικαίου προκειμένου να λάβει η χώρα του ευρωπαϊκά κονδύλια, αλλά «το περιθώριο ελιγμών του είναι περιορισμένο», εκτιμά ο Ντάνιελ Χέγκεντους ερευνητής στο German Marshall Fund.
Η εναλλασσόμενη προεδρία, που επιτρέπει σε μια χώρα να ελέγχει την ατζέντα των συνεδριάσεων των 27, της προσφέρει μη αμελητέα εξουσία, αλλά όχι απόλυτη, σύμφωνα με πολλούς διπλωμάτες. Ακόμη περισσότερο καθώς το Βέλγιο και ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν θεσπίσει δικλείδες ασφαλείας ώστε να λαμβάνονται σοβαρές αποφάσεις και να «περιορίζεται η αστάθεια», εξηγεί ο Χέγκεντους.
Οι νέες κυρώσεις της ΕΕ εις βάρος της Ρωσίας εγκρίθηκαν και ξεκίνησαν «ιστορικές» ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία: δύο αποφάσεις με τις οποίες δεν συμφωνούσε η Ουγγαρία. Παρά την περιορισμένη ικανότητά της να ενοχλήσει, η Βουδαπέστη δεν θα διστάσει να επιδοθεί σε «επικοινωνιακές προκλήσεις», προβλέπει ο ίδιος αναλυτής.