To τουριστικό προϊόν εξελίσσεται και διαφοροποιείται καθημερινά στην παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, ανάλογα με την παρούσα οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική εξέλιξη.Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός έχει αυξηθεί όσον αφορά το τουριστικό προϊόν, γιατί όλο και νέοι τουριστικοί προορισμοί «ανοίγονται», με αποτέλεσμα τα διεθνή στάνταρ και οι επιλογές να αυξάνονται και να αναβαθμίζονται και οι προσφερόμενες κλίνες να είναι περισσότερες από τη ζήτηση δεδομένης και της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Έτσι, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αυτοί που θα προσαρμοστούν καλύτερα και γρηγορότερα στον νέο τουριστικό χάρτη, θα αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους και θα επενδύσουν με το βλέμμα στο μέλλον θα έχουν και τα περισσότερα οφέλη.
Στον τόπο μας, οι εξελίξεις που αφορούν το τουριστικό προϊόν, για όσους τις παρακολουθούν, είναι μεγάλες και γρήγορες. Ως εκ τούτου, αν θέλουμε να μη μείνουμε πίσω, «φτωχοί θεατές» των εξελίξεων, αλλά και να έχουμε πολλαπλά οφέλη από το τουριστικό προϊόν, θα πρέπει γρήγορα να αλλάξουμε αντίληψη και νοοτροπία και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, γιατί, δυστυχώς, ό,τι δεν εξελίσσεται «πεθαίνει», αργά ή γρήγορα.
Ως γνωστόν, στον τόπο μας το υφιστάμενο τουριστικό μοντέλο αναπτύχθηκε τυχαία, χωρίς να υπάρχει κάποια στρατηγική, παρά μόνο οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες ιδιωτών, με βάση τις οποίες διαμορφώθηκε, τα τελευταία τριάντα χρόνια στον Βόρειο Οδικό Άξονα δυτικά των Χανίων, ένα συγκεκριμένο μοντέλο επιχειρήσεων. Ένα μοντέλο με βάση το οποίο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αγοράζει πτήση και διαμονή (Room Rate Only), με αποτέλεσμα να επωφελούνται έτσι και εκατοντάδες άλλες επιχειρήσεις, η ύπαρξη και λειτουργία των οποίων έχει δημιουργήσει μία σημαντική οικονομική δραστηριότητα σε τοπικό επίπεδο με πολλαπλά οφέλη για όλους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τελευταία χρόνια πολλές μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες άνοιξαν στην περιοχή μας. Καλώς δημιουργήθηκαν, προσφέροντας έτσι ένα ολοκληρωμένο προϊόν, που εκ των πραγμάτων όμως δημιουργεί νέα δεδομένα, όπως, μεταξύ άλλων, η αύξηση του ανταγωνισμού ειδικά σε ό,τι αφορά τις μικρότερες ξενοδοχειακές μονάδες.
Έτσι, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, το προαναφερθέν τουριστικό μοντέλο -με βάση το οποίο κερδισμένες βγαίνουν και εκατοντάδες άλλες επιχειρήσεις- κινδυνεύει, καθώς η αύξηση της προσφοράς έχει οδηγήσει, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, τους επισκέπτες από τα μικρά στα μεγάλα ξενοδοχεία.
Με δεδομένο, δε, ότι ο αριθμός των επισκεπτών παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα τα τελευταία χρόνια και με δεδομένο ότι οι όποιες προσπάθειες για άνοιγμα σε νέες αγορές δεν έχουν, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, τα επιθυμητά αποτελέσματα, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι η πίεση που ασκείται στις μικρότερες ξενοδοχειακές μονάδες αυξάνεται κάθε χρόνο. Ανάλογα αυξάνεται και η πίεση στις λογής – λογής μικρές, οικογενειακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις τουριστικές περιοχές και εξαρτούν την επιβίωσή τους από το συγκεκριμένο τουριστικό μοντέλο.
Με βάση όλα τα παραπάνω, είναι περισσότερο από προφανές ότι αφ’ ενός θα πρέπει να παραδειγματιστούμε απ’ όσα έχουν συμβεί σε άλλες τουριστικές περιοχές, όπου δεν υπάρχει, πλέον, τοπική οικονομική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να έχουν χάσει την ταυτότητά τους ως προς το τοπικό στοιχείο και αφ’ ετέρου να αντιληφθούμε τις δικές μας μεγάλες ευθύνες, διότι δεν κάναμε και εξακολουθούμε εν πολλοίς να μην κάνουμε ό,τι οφείλουμε προκειμένου να εξελίξουμε, να βελτιώσουμε και να ενδυναμώσουμε το τουριστικό αυτό μοντέλο, που έχει πολλαπλά οφέλη για όλους.
Τα μεγάλα έργα – προβλήματα (επέκταση αεροδρομίου «Δασκαλογιάννης», βελτίωση δρόμου σύνδεσης αεροδρομίου με Β.Ο.Α.Κ. και λιμάνι Σούδας, αναβάθμιση Β.Ο.Α.Κ., εκσυγχρονισμός λιμανιού Σούδας, ανάδειξη πολιτιστικών μνημείων κ.λπ.) είναι προφανές ότι δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο από τις τοπικές κοινωνίες και την Αυτοδιοίκηση καθώς απαιτείται κεντρική πολιτική βούληση, προγραμματισμός και διάθεση των αναγκαίων πιστώσεων για να προχωρήσουν. Ο ρόλος, κατά συνέπεια, των τοπικών φορέων μπορεί να είναι μόνο διεκδικητικός προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις, οργανωμένα, με μία ισχυρή φωνή, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει πάντα.
Υπάρχουν, ωστόσο, και «μικρότερα», αλλά πολύ σημαντικά προβλήματα, η αντιμετώπιση των οποίων άπτεται της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών, υπό το πρίσμα της συνεννόησης, της συνεργασίας και της κατανόησης των ποικίλων δεδομένων και ιδιαιτεροτήτων.
Ορισμένα από αυτά τα «μικρότερα», αλλά πολύ σημαντικά προβλήματα, που αποτελούν τροχοπέδη στην απολύτως αναγκαία βελτίωση του τουριστικού προϊόντος στην περιοχή του Πλατανιά και για τα οποία θα πρέπει να υπάρξουν επιτέλους λύσεις, το ταχύτερο δυνατόν, είναι τα εξής:
1. Η έλλειψη αναγκαίων υποδομών. Έχουμε τα ίδια πεζοδρόμια, με μικρές βελτιώσεις, εδώ και τριάντα χρόνια. Πεζοδρόμια που κάλυπταν τις ανάγκες του Πλατανιά όταν στον τόπο αυτόν ζούσαν όλες κι όλες 100 οικογένειες. Εν έτει 2013, ωστόσο, με τόσους χιλιάδες επισκέπτες που περπατούν καθημερινά στον Πλατανιά επιτρέπεται να παραμένουν περίπου τα ίδια; Aς αναλογιστούμε τη θέση των επισκεπτών, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι οικογενειάρχες, οι οποίοι έρχονται για διακοπές μαζί με τα παιδιά τους. Ταυτόχρονα, δε, η έλλειψη δημοσίων τουαλετών αποτελεί, επί σειρά ετών, ένα άλλο μείζον ζήτημα.
2. Η άγρα πελατών. Περπατώντας κατά μήκος της παλαιάς εθνικής οδού, ο επισκέπτης σε κάθε βήμα του έρχεται αντιμέτωπος ουσιαστικά με δεκάδες «πωλητές», οι οποίοι είτε του ζητούν να του δώσουν διαφημιστικά φυλλάδια είτε τον πιέζουν ποικιλοτρόπως για να εισέλθει στην επιχείρηση που εργάζονται. Είναι μια εξαιρετικά άσχημη και δυσφημιστική εικόνα, που δεν τιμά κανέναν και που μόνο προβλήματα δημιουργεί στο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν.
3. Ανάλογα προβλήματα παρατηρούνται και κατά μήκος της παραλιακής ζώνης όπου βασιλεύει το παραεμπόριο. Ο επισκέπτης μάταια προσπαθεί να χαλαρώσει και να απολαύσει το μπάνιο του καθώς κάθε λίγα λεπτά περιφερόμενοι πωλητές διαφημίζουν την… πραμάτεια τους, που περιλαμβάνει από παροχή υπηρεσιών μασάζ και πώληση γυαλιών ηλίου, ρολογιών χειρός, πινάκων ζωγραφικής, CD, DVD κ.λπ. μέχρι φρούτων, ντόνατς και άλλων τροφίμων και ποτών, τα οποία περιφέρουν υπό τον καυτόν ήλιο! Είναι αυτή η εικόνα που θέλουμε, μέσω των επισκεπτών μας, να μεταφέρουμε στο εξωτερικό;
4. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που ταλανίζουν επί σειρά ετών την περιοχή του Πλατανιά είναι και το κυκλοφοριακό, ζήτημα για το οποίο υπάρχουν κάθε χρόνο παρά πολλά παράπονα από εκατοντάδες επισκέπτες. Μεταξύ των καταγεγραμμένων παραπόνων είναι οι διαγραμμίσεις των διαβάσεων των πεζών που δεν είναι ορατές, καθώς επίσης και ότι οι διαβάσεις και οι στάσεις των λεωφορείων είναι συνεχώς καλυμμένες από αυτοκίνητα και πολλές φορές ακόμη και από οχήματα ταξί,
5. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τα ταξί, κρίνεται αναγκαίο να επισημανθούν τα εξής: Στον Πλατανιά υπάρχει μία υποτυπώδης πλατεία, η οποία είναι και η μοναδική στην περιοχή και αποτελεί σημείο συνάντησης και ορισμού του τόπου μας. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η μοναδική πλατεία του Πλατανιά έχει χάσει τον χαρακτήρα της και είναι υποβαθμισμένη δεδομένου ότι έχει, ουσιαστικά, καταληφθεί από οχήματα ταξί του Δήμου Πλατανιά.
Είναι ευνόητο ότι τα ταξί αποτελούν σημαντικό τμήμα της αλυσίδας του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, εξυπηρετώντας σε θέματα μεταφοράς τους χιλιάδες επισκέπτες. Είναι επίσης ευνόητο, όμως, ότι ακριβώς επειδή βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» της παροχής υπηρεσιών στον τριτογενή τομέα, οφείλουν οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες να δίνουν το καλό παράδειγμα. Είναι επομένως λυπηρό ότι ορισμένοι από τους επαγγελματίες οδηγούς ταξί, μαζί τη Διοίκηση του Σωματείου τους, δεν θέλουν να σεβαστούν τους υπόλοιπους κλάδους και παρκάρουν όπου θέλουν και όποτε θέλουν. Επιχειρούν, δε, να μετατρέψουν όλο τον κεντρικό δρόμο του Πλατανιά μόνο σε χώρο στάθμευσης των οχημάτων ταξί. Με αυτόν τον τρόπο καταδεικνύουν και αποδεικνύουν, δυστυχώς, ότι δεν θέλουν να βοηθήσουν στην αναβάθμιση της περιοχής, από την τουριστική ανάπτυξη της οποίας έχουν και οι ίδιοι σημαντικά οφέλη. Σε σχετικές επισημάνσεις μας, μάλιστα, μας δίνουν την αίσθηση ότι εμείς τους δείχνουμε το φεγγάρι και αυτοί μας δείχνουν το δάχτυλο!
Ως εκ τούτου, είμαστε υποχρεωμένοι να απευθύνουμε τα παρακάτω δύο ερωτήματα προς τον αντιδήμαρχο Πλατανιά, ο οποίος είναι, ταυτόχρονα, και πρόεδρος του Σωματείου Ταξί, ευελπιστώντας ότι θα έχουμε άμεσα σαφείς και ξεκάθαρες απαντήσεις:
α. Γιατί δεν θέλετε να εφαρμόσετε τις αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Πλατανιά, με τις οποίες ορίζονται οι θέσεις των οχημάτων ταξί;
β. Με ποιο δικαίωμα απειλείτε ότι θα χωρίσετε τον Πλατανιά στα δύο;
Στη γενική προσπάθεια όλων μας να βελτιώσουμε το τουριστικό προϊόν, έτσι ώστε να κρατήσουμε το μοντέλο αυτό και τα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να υπάρχει μία ισορροπία στην αγορά και όχι υπερβολές. Θα πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί, αρμονικά, ως μία αλυσίδα, όπου ο κάθε κρίκος της θα σέβεται τον προηγούμενο, αλλά και τον επόμενο. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι όταν ο ένας κρίκος της αλυσίδας θα έχει πρόβλημα τότε, αργά ή γρήγορα, θα έχουν όλοι.
Οι ολοένα και υψηλότερες απαιτήσεις των επισκεπτών και η επιτακτική ανάγκη αναβάθμισης του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, κάνουν τον επιχειρηματικό κόσμο του τόπου μας να προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Εμείς, όλοι μαζί, ενωμένοι, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να βελτιώσουμε την εικόνα του τόπου μας, δημιουργώντας ένα σύνθετο και ελκυστικό προϊόν, προκειμένου, μεταξύ των άλλων, να συνεχίσουμε να προσφέρουμε στην τοπική οικονομία.
Ευελπιστούμε ότι σε αυτήν την προσπάθεια θα έχουμε την ουσιαστική στήριξη και της Αυτοδιοίκησης, αλλά και όλων των συναρμόδιων φορέων και επαγγελματιών καθώς μόνο έτσι μπορεί να υπάρξουν θετικά βήματα, ουσιαστικά αποτελέσματα. Διαφορετικά, θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας…
Με εκτίμηση
Εκ του συλλόγου επιχειρηματιών του Δήμου Πλατανιά ”ο Ιάρδανος’
Εκ του Τοπικού Συμβούλιου Πλατανιά
Εκ του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλατανιά
Εκ του Αγροτικού συνεταιρισμού Πλατανιά
Εκ της Π.Α.Ε Πλατανιάς