«Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι»
Του π. Στυλιανού Θεοδωρογλάκη
Στη συνείδηση πολλών ανθρώπων το ρήμα πιστεύω, σημαίνει υποτάσσομαι, σκύβω το κεφάλι μπροστά σε κάποια αυθεντία, που μπορεί να είναι όχι μόνο θρησκευτική αλλά και πολιτική ή οτιδήποτε άλλο.
Κάποτε, πίστη σημαίνει θρησκευτική αποζημίωση, ιδεολογική πειθαρχία ή κομματική υποταγή.
Το «πίστευε και μη ερεύνα», σύνθημα άγνωστης προέλευσης, αποτελεί την προϋπόθεση κάθε ολοκληρωτισμού.
Στην παράδοση της αγίας μας Εκκλησίας η έρευνα και μάλιστα των θείων γραφών επιβάλλεται, «ερευνάτε τας γραφάς».
Φυσικά η σχέση μας με το Θεό μπορεί να είναι άμεση αλλά μπορεί να είναι και έμμεση, όπως μπορεί να συμβαίνει με τις σχέσεις μας με άλλους ανθρώπους.
Π.χ. πιστεύουμε ανθρώπους που έχουμε συναντήσει και γνωρίσει, αλλά πιστεύουμε κι άλλους, που δε γνωρίσαμε προσωπικά, αλλά που έχουμε μαρτυρίες είτε από άλλους έμπιστους συνανθρώπους μας ή από κάποια έργα τους που αποτυπώνουν την ίδια την προσωπική τους αξία.
Άρα είναι προφανές ότι στην πίστη υπάρχουν βαθμίδες και η πορεία στην πρόοδο και ανάπτυξη της πίστης είναι ατελείωτη.
Πρόκειται για μια δυναμική «ατέλεστη τελειότητα».
Ας πούμε ότι η πίστη ξεκινά ως εμπιστοσύνη στη φήμη ενός προσώπου.
Προχωρούμε στη γνωριμία του έργου και της πολιτείας του.
Φτάνουμε στην προσωπική συνάντηση και με τη δύναμη της αγάπης καταλήγουμε στην απόλυτη παράδοση.
Στον έρωτα π.χ., όσο πιο αληθινά και περισσότερο αγαπούμε, τόσο και καλύτερα γνωρίζουμε το άλλο πρόσωπο και πιστεύουμε και παραδιδόμαστε σ’ αυτό, χωρίς αυτή η παράδοσή μας να έχει τέλος.
Προχωρεί ατελευτήτως σε μια αδιάκοπη έκπληξη ανακαλύψεων του άλλου και σε μια αχόρταγη μελέτη της μοναδικότητας του προσώπου.
Κάπως έτσι ξεκινά η πίστη μας στο Θεό με τις μαρτυρίες εκείνων που γνώρισαν κι αξιώθηκαν τη θέα του προσώπου του (προπάτορες, προφήτες, απόστολοι, άγιοι).
Προχωρεί κι αυξάνει αυτή η πίστη μας με τη σπουδή και την αγάπη που φανερώνουν τα έργα του και τελικά μεταμορφώνεται αυτή η πίστη μας σε άμεση βεβαιότητα και παράδοση του εαυτού μας στην αγάπη Του.
Αν αξιωθούμε να γνωρίσουμε το πρόσωπό του, το άκτιστο κάλλος του, τη λαμπρότητα της δόξας Του, τότε ζούμε το θαύμα.
Τότε γεννάται «εντός ημών» ο θεϊκός έρωτας, ο οποίος και αποτελεί τη δυναμική των μεταμορφώσεων της πίστης μας, «από δόξης εις δόξαν», μια αδιάκοπη έκπληξη αποκαλύψεων που καταργεί το χρόνο, που η αιωνιότητα είναι πια γεγονός βίωσης και κατανόησης, αποδοχής και απόλαυσης των μελλόντων να αποκαλυφθούν σε μας, αγαθών τον Θεόν.
Η αγία μας Εκκλησία, όταν μας καλεί, στην αλήθεια της, την αλήθεια του Θεού, δε μας προτείνει κάποια θεωρήματα που οφείλουμε να μάθουμε και να αποδεχτούμε, αλλά μας καλεί να ζήσουμε σε μια προσωπική σχέση με το ίδιο το Θεό.
Έτσι φθάνουμε στο Θεό μέσα από ένα τρόπο ζωής, όχι από ένα τρόπο σκέψης, και με τον ίδιο τρόπο οικοδομούμε πάνω στην ατομικότητα, την κοινωνία των προσώπων Θεού και ανθρώπων, δηλαδή τη θεανδρική κοινωνία, τη θεανθρώπινη κοινότητα, ακριβώς αυτό που είναι η ίδια η αγία μας εκκλησία.
Είναι περίπου η ίδια σχέση με το παιδί που δέχεται το χάδι, τη στοργή και τη φροντίδα των γονιών, και ενώ αυτά τα δέχεται χωρίς να το καταλαβαίνει το ίδιο, όταν μεγαλώνει γεννάται μέσα του μια πίστη στους γονιούς του, που δε χρειάζεται λογικές αποδείξεις, ως να είναι αυτονόητη, αναγκαία και επιβεβλημένη.
Μόνο αν διαταχθεί αυτή η σχέση, αγαπητική σχέση παιδιού και γονιών, τότε την πραγματικότητα της ζωής προσπαθούν να αποκαταστήσουν τα επιχειρήματα της λογικής άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε ανεπιτυχώς.
Και συμβαίνει αυτό γιατί η πίστη, ως τρόπος υπάρξεως και ζωής δεν είναι εύκολο να προσδιορίζεται με λογικά επιχειρήματα και μάλιστα όταν είναι προχωρημένη, «θείω έρωτι πτερουμένη», ως υπερβολή και ως υπέρβαση κάθε λογικής.
Η προσπάθεια να λογικοποιήσουμε τον έρωτα, επισύρει τον κίνδυνο υποχώρησης και συρρίκνωσής του με οδυνηρά αποτελέσματα για μας τους ίδιους.
Οι άγιοι που έχουν φτάξει σε τούτο το ύψος της αρετής του θείου έρωτα, δεν έχουν την πολυτέλεια ανάλογης λογικοποίησης της θεανδρικής των ταυτότητας και θεοκοινωνίας.
Ζουν τη χαρά της του Κυρίου παρουσίας, και χαίρονται αυτό που εμείς ευχόμαστε για τον εαυτό μας, την αιώνια ζωή.
«Των αγίων ο χορός βρήκε την πηγή της ζωής… και αντλούν άμεσα τα ζωογόνα νάματα της ζωής και της σωτηρίας.
Δεν βρίσκονται μακριά, ζουν μαζί με το Χριστό και στο πρόσωπό τους παρατείνουν τη ζωή του Χριστού, «έως του αιώνος».
Μαζί με το Χριστό είμαστε ελεύθεροι από το χρόνο, ζούμε την υπέρβαση του χρόνου, την ίδια την αιωνιότητα, τον ίδιο το Παράδεισο, την ίδια τη βασιλεία του θεού από «του νυν καιρού» ζούμε και διαχειριζόμαστε «την υπόσταση των ελπιζομένων» και ελέγχουμε στον απόλυτο βαθμό «πραγμάτων ου βλεπομένων».
Η πίστη στο πρόσωπο του Αναστάντος κυρίου μας βάνει στην πληρότητα της ζωής και της κοινωνίας των προσώπων, που τα συνδέει αδιάσπαστα και τα κρατεί σε ακατάλυτη ενότητα η ίδια η αγάπη του θεού η οποία «πάντα στέγει, πάντα ελπίζει και ουδέποτε εκπίπτει».
Η αγάπη είναι όχι μόνο η δύναμη μας, αλλά και το διακριτικό γνώρισμά μας». Εμοί μαθηταί έστε, εάν αγάπην έχετε εν αλλήλοις».
Ευλογημένο ταξίδι στο δρόμο της αγάπης, την οδόν της θέωσης «ένθα ουκ έστι πόνος, ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος».
Η αγάπη τροφοδοτεί και ζωογονεί την πίστη μας και μας κάνει να μοιάζουμε προς αυτό που αγαπούμε.
Η πραγμάτωση του «καθ’ ομοίωσιν» σημαίνει την ταύτισή μας με το δημιουργικό Λόγο του Θεού, και φτάνουμε του Παύλου, το «ζειν εν ημίν Χριστός». Αυτό είναι η πίστη μας, όχι να μιλούμε, αλλά να ζούμε μαζί με το Χριστό.