Τον υψηλό κίνδυνο πλημμυρών για την περιοχή της Θεσσαλίας απεικονίζουν οι Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας, οι οποίοι υπάρχουν από το 2018, όπως παραδέχτηκε με ανακοίνωσή του το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το υπουργείο, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ethnos.gr, επιχειρεί να δικαιολογήσει τόσο τη διετή καθυστέρηση στην επικαιροποίηση αυτών των σχεδίων όσο και την αιτιολογημένη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που συνιστά νομική διαδικασία κατά της Ελλάδας, η οποία παρά τις πολλαπλές πιέσεις της Κομισιόν δεν είχε συμμορφωθεί.
Παράλληλα, αναφέρεται στη διαδικασία που ακολουθήθηκε από το 2019 προκειμένου να αναθεωρηθούν οι χάρτες βάσει και της ευρωπαϊκής υποχρέωσης της χώρας, παραδεχόμενο ωστόσο ότι έως και σήμερα που ολόκληρη η Θεσσαλία έχει θαφτεί κάτω από τόνους λάσπης και νερού από την κακοκαιρία Daniel με ορατό τον κίνδυνο να αυξηθεί και ο αριθμός των θυμάτων και ενώ η κυβέρνηση βρίσκεται ήδη στη δεύτερη θητεία της, η Ελλάδα εξακολουθεί να μη διαθέτει επικαιροποιημένους χάρτες που να λαμβάνουν υπόψη τους και τα νεότερα δεδομένα αναφορικά με την κλιματική αλλαγή.
Η ανακοίνωση του υπουργείου μετά την καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ
Η ανακοίνωση έρχεται ως απάντηση των καταγγελιών της βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτης Πέρκα, αλλά και της ερώτησης που έκανε ο ευρωβουλευτής του κόμματος Πέτρος Κόκκαλης για το θέμα.
Στην απάντηση του υπουργείου σημειώνεται ότι τα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, τα οποία αναθεωρούνται κάθε 6 έτη, με σκοπό την επικαιροποίησή τους, με βάση τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές μεθόδους και δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων υδρομετεωρολογικών δεδομένων, όπως π.χ. τα ύψη βροχής ανά περιοχή, πρόσφατες πλημμύρες κ.λπ., λαμβάνοντας υπόψη και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2018, με καθυστέρηση 2,5 ετών, σε σχέση με την προβλεπόμενη προθεσμία.
Αναφορικά με την αναθεώρηση των Σχεδίων, επισημαίνει ότι στις 3/6/2019, ένα μήνα πριν τις εκλογές του Ιουλίου του 2019 βγήκε η σχετική πρόσκληση, η οποία όμως προέβλεπε την επικαιροποίηση των Σχεδίων, με βάση υδρομετεωρολογικά δεδομένα, «που στην καλύτερη περίπτωση έφταναν μέχρι το 2013. Κάτι το οποίο ήταν αδόκιμο, αφού η κλιματική κρίση απαιτεί να χρησιμοποιούνται τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (οι αναθεωρημένοι χάρτες που ετοιμάζονται τώρα, έχουν τα στοιχεία μέχρι και το 2022 που περιλαμβάνουν και τον Ιανό)».
Οι κινήσεις από τότε μέχρι σήμερα
Ακολουθεί μία λεπτομερής αναφορά στις κινήσεις που έγιναν από τότε έως σήμερα, από την οποία προκύπτει ότι η Ελλάδα θα διαθέτει επικαιροποιημένους Χάρτες Κινδύνων Πλημμύρας έως τις 30/11/2023, δηλαδή πέντε χρόνια μετά την έναρξη της σχετικής διαδικασίας και Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας έως τις 15/7/2024.
Σημειώνεται ότι οι χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας πρέπει να καλύπτουν τις γεωγραφικές περιοχές που θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν, ενώ οι χάρτες κινδύνων πλημμύρας δείχνουν τις πιθανές αρνητικές συνέπειες που συνδέονται με αυτά τα σενάρια πλημμύρας.
Σύμφωνα με το υπουργείο οι κινήσεις που προηγήθηκαν έχουν ως εξής:
- Η υποβολή του Τεχνικού Δελτίου Πράξης από το ΥΠΕΝ έγινε στις 11/12/2019.
- Η απόφαση ένταξης της πράξης από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ πραγματοποιήθηκε στις 14/7/2020.
- Στις 13/5/2021 εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού.
- Στο χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου – Απριλίου 2022 ολοκληρώθηκε ο έλεγχος των δικαιολογητικών των προσωρινών Αναδόχων και
- ακολούθησε η συμβασιοποίηση των μελετών στο χρονικό διάστημα 24-30/8/2022, με συμβατική διάρκεια υλοποίησης τα 2 έτη.
«Η σύντμηση του απαιτούμενου χρόνου για την ολοκλήρωση του έργου δεν ήταν εφικτή, λόγω της βελτίωσης της ψηφιακής ανάλυσης των τοπογραφικών δεδομένων του εδάφους και της απαιτούμενης επικαιροποίησης των όμβριων καμπυλών, οι οποίες αποτελούν το αναγκαίο υπόβαθρο για την ορθή εκτίμηση των ζωνών κινδύνου πλημμύρας, σε συνδυασμό με το χρόνο δημόσιας διαβούλευσης που απαιτείται».
Αναφορικά με τη διαδικασία που έχει κινήσει η Κομισιόν κατά της Ελλάδας, το υπουργείο επισημαίνει ότι «έχουν δοθεί όλες οι σχετικές διευκρινίσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η ολοκλήρωση των επικαιροποιημένων Χαρτών Επικινδυνότητας Πλημμύρας και των επικαιροποιημένων Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας αναμένεται έως τις 30/11/2023 και η ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας έως τις 15/7/2024, εντός μιας εξαετίας από την έκδοση των αρχικών χαρτών που έγινε τον Ιούλιο του 2018».
Πέτη Πέρκα:« Η Κομισιόν είχε προειδοποιήσει- Ειδικά για τη Θεσσαλία γνώριζαν τον κίνδυνο πλημμύρας»
«Η κυβέρνηση ήταν ενήμερη για τους κινδύνους που υπάρχουν για ολόκληρη τη χώρα από τις πλημμύρες απόρροια της κλιματικής κρίσης και δεν είχε κάνει τίποτα απολύτως για να ενισχύσει την ανθεκτικότητα των ελληνικών πόλεων, βάσει των νέων δεδομένων. Επέλεξε την επικοινωνιακή πολιτική παρά να προβεί σε ουσιαστικά μέτρα πρόληψης, με αποτέλεσμα να αφήσει τη χώρα ανοχύρωτη», είχε επισημάνει η Πέτη Πέρκα στην καταγγελία της.
Βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προειδοποιήσει την Ελλάδα, ήδη από τις 9 Φεβρουαρίου του 2022 ότι δεν εφαρμόζει την υποχρέωσή της να παρέχει επικαιροποιημένους χάρτες κινδύνου πλημμύρας, ως όφειλε σύμφωνα με την Οδηγία για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας (2007/60/ΕΚ).
Βάσει του χρονικού της υπόθεσης, το οποίο περιγράφει η κυρία Πέρκα, οι χάρτες και τα σχέδια αυτά έπρεπε να αναθεωρηθούν και να αναβαθμιστούν σύμφωνα με τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής έως τον Δεκέμβριο του 2019. Η προθεσμία για την ενημέρωση της Επιτροπής σχετικά με την επανεξέταση και την επικαιροποίηση των εν λόγω χαρτών έληξε τον Μάρτιο του 2020 με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή με προθεσμία δύο μηνών στη χώρα μας προκειμένου να δώσει στοιχεία. Η Κομισιόν προειδοποιούσε ότι σε διαφορετική περίπτωση θα προέβαινε σε αιτιολογημένη γνώμη.
Δεδομένου ότι δεν είχαν παρασχεθεί στοιχεία εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 29.9.2022 υπέβαλε τελικώς αιτιολογημένη γνώμη εις βάρος της Ελλάδας για την καθυστερημένη αναθεώρηση και επικαιροποίηση των σχεδίων και χαρτών κινδύνου πλημμύρας.
Ακολούθως στις 15.2.2023 η Ευρωπαική Επιτροπή είχε αποστείλει προειδοποιητική επιστολή καθυστέρησης επικαιροποίησης και υιοθέτησης των δεύτερων σχεδίων διαχείρισης κινδύνου πλημμύρας.
Σύμφωνα με την βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, «ειδικά για την Θεσσαλία, οι χάρτες κινδύνου πλημμύρας ήταν αναρτημένοι ήδη από το 2018. Σύμφωνα με το WWF σχεδόν όλη η πόλη είναι στα κόκκινα. O Βόλος ήταν γνωστό ότι κινδυνεύει (όπως και η Νέα Αγχίαλος και η πεδιάδα Λάρισας και Καρδίτσας). Επομένως δεν ισχύουν επιχειρήματα όπως δεν ξέραμε ότι υπάρχει κίνδυνος, δεν περιμέναμε τέτοιες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Γνωρίζαμε τα πάντα, ειδικά σε περιπτώσεις ακραίας βροχόπτωσης. Επομένως εύλογα προκύπτει το ερώτημα: Αφού οι κεντρικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές γνώριζαν τον κίνδυνο τι έκαναν προκειμένου να θωρακίσουν τη Θεσσαλία ειδικότερα, αλλά και ολόκληρη τη χώρα» κατέληξε.
Γραπτή ερώτηση για το ζήτημα κατέθεσε στην Ευρωπαική Επιτροπή ο ευρωβουλευτής, Πέτρος Κόκκαλης, με την οποία τη ρωτά:
1. Αν θα συνδράμει τις πληγείσες περιοχές μέσω του Ταμείου Αλληλεγγύης και αν προτίθεται να δημιουργήσει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Απωλειών και Ζημιών από την Κλιματική Αλλαγή.
2. Αν θα κινητοποιήσει το αποθεματικό κρίσεων της ΚΑΠ και θα προτείνει ένα έκτακτο μέσο από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Tαμείο, ούτως ώστε να λάβουν έκτακτη ενίσχυση οι αγρότες που πλήττονται από τις μεγάλες φυσικές καταστροφές.
3. Αν θα παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ούτως ώστε να συμμορφωθεί άμεσα με τις υποχρεώσεις σχετικά με τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμυρών (Οδηγία 2007/60).