Ο 30χρονος φοιτητής από το Μεσολόγγι που υπέστη δολοφονική επίθεση στο Ρέθυμνο τα ξημερώματα της Δευτέρας μιλά ψύχραιμα στη LiFO για την παραλίγο μοιραία εμπειρία του και τις «δύο Κρήτες» που έχει γνωρίσει.
Ο 30χρονος φοιτητής Ιωάννης – Ηλίας Καπώνης από το Μεσολόγγι που υπέστη δολοφονική επίθεση στο Ρέθυμνο τα ξημερώματα της Δευτέρας μιλά ψύχραιμα για την παραλίγο μοιραία εμπειρία του και τις «δύο Κρήτες» που έχει γνωρίσει.
“Στην Κρήτη γενικά συνυπάρχουν δύο κόσμοι: αυτός της ανεκτικότητας, της συντροφικότητας, της καλώς νοούμενης λεβεντιάς και ο άλλος, ο φοβικός, ο βίαιος, ο βαθιά συντηρητικός, ο ταμπουρωμένος σε αξίες και παραδόσεις διαστρεβλωμένες.” αναφέρει χαρακτηριστικά και περιγράφει καρέ καρέ τον άγριο ξυλοδαρμό του αλλά και τις αντιδράσεις που ακολούθησαν της επίθεσης.
Καταρχάς, πώς είσαι τώρα, τρεις μέρες μετά το συμβάν;
Κοίτα, ευτυχώς και για πολύ λίγο δεν έπαθα κάποια σοβαρή ζημιά. Τα πρηξίματα υποχωρούν σιγά-σιγά, οι πόνοι το ίδιο, το αριστερό μάτι ξανανοίγει. Αυτό που δεν ξεπερνιέται εύκολα, ρε Θοδωρή, είναι το ψυχολογικό σοκ, η αίσθηση ύπαρξης μιας σοβαρής απειλής που πριν δεν υπήρχε. Εκείνο άλλωστε που μας εντυπωσίασε περισσότερο δεν ήταν η εντελώς αναίτια και απρόκλητη επίθεση καθαυτή, όσο οι προθέσεις αυτών των ψυχάκηδων, που ήταν καθαρά δολοφονικές. Χτυπούσαν αποκλειστικά και μόνο στο κεφάλι με χέρια, πόδια, ακόμα και σιδερογροθιές, όπως διαπίστωσαν οι γιατροί από τα τραύματα. Πέρασα ξανά χτες βράδυ από το σημείο της επίθεσης και το αίμα μου είναι ακόμα εκεί, στο κατώφλι ενός ακατοίκητου σπιτιού. Στην Κρήτη γενικά συνυπάρχουν δύο κόσμοι: αυτός της ανεκτικότητας, της συντροφικότητας, της καλώς νοούμενης λεβεντιάς και ο άλλος, ο φοβικός, ο βίαιος, ο βαθιά συντηρητικός, ο ταμπουρωμένος σε αξίες και παραδόσεις διαστρεβλωμένες.
Πώς και πού συνέβη το περιστατικό;
Ήταν δύο τα ξημερώματα και ξεναγούσα τον φίλο μου τον Αντώνη στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, κουβεντιάζαμε μάλιστα την ώρα εκείνη για την ευχαρίστηση, την ηρεμία και την ασφάλεια που νιώθει κανείς σουλατσάροντας στα στενά σοκάκια μιας τόσο γραφικής –και πολύ τουριστικής, βεβαίως– γειτονιάς, που για όσους μένουμε εκεί γύρω είναι ένα μέρος πολύ οικείο, κάτι σαν προέκταση της αυλής του σπιτιού μας. Καθώς φτάναμε στο σημείο που λέγεται «Ελιδάκι» κι ενώ τρώγαμε αμέριμνοι κάτι σάντουιτς, εμφανίστηκαν ξαφνικά μπροστά μας και μας όρμησαν. Εκείνος πρόλαβε να ξεφύγει ύστερα από τα πρώτα χτυπήματα, εγώ, δυστυχώς, όχι.
Γνωρίζατε μήπως τους δράστες; Σας είπαν κάτι που να «δικαιολογούσε» την ενέργειά τους;
Όχι, δεν θυμάμαι να ειπώθηκε κάτι πριν. Ίσως μια παραπλανητική ερώτηση τύπου «από πού πάνε για το τάδε μέρος». Λέγανε και κάτι κουβέντες καθώς μας χτυπούσαν, πιθανόν να ήταν απλώς ασυναρτησίες. Ήτανε τρελαμένοι, ίσως και πιωμένοι ή φτιαγμένοι άγνωστο με τι ουσία δεν κατάφερα, πάντως, να συγκρατήσω τίποτα στην κατάσταση που ήμουν. Το σίγουρο είναι πως τα καθάρματα αυτά δεν θέλανε ούτε να μας εκφοβίσουν απλώς ούτε να μας ληστέψουν. Θέλανε να μας σκοτώσουν και μοιάζανε τόσο σίγουροι ότι δεν θα λογοδοτούσαν πουθενά, ώστε δεν ένιωθαν καν την ανάγκη να καλύψουν τα πρόσωπά τους. Οκτώ ράμματα στο βλέφαρο και τα ζυγωματικά, δύο μεγάλα αιματώματα και στα δύο μάτια, το ένα ακόμα μπλαβιασμένο και κλειστό.
Ήταν ομοφοβική η επίθεση, όπως ειπώθηκε;
Θα σε γελάσω. Ούτε εγώ ούτε ο φίλος μου είμαστε θηλυπρεπείς, δεν κάνουμε «κρα», δεν το γράφουμε στο κούτελο, που λένε. Ούτε φυσικά έπαιξε κάτι τύπου φλερτ με τους δράστες, ώστε να «στραβώσουν». Ίσως πιάσανε κάτι στον αέρα στην κουβέντα μας που να μας «πρόδωσε», ίσως να μας πέρασαν για ζευγάρι, άρα το ομοφοβικό στοιχείο είναι πολύ πιθανό να έπαιξε κάποιον ρόλο. Όμως πιστεύω ότι βασικά βρεθήκαμε τη λάθος ώρα στο λάθος μέρος, ότι οι δράστες απλώς αναζητούσαν κάποιον ευάλωτο στόχο να ξεσπάσουν, αδιάφορο αν ήταν γκέι, μετανάστης, άσχετος, γυναίκα μόνη της που ενδεχομένως να έπεφτε και θύμα βιασμού.
Άλλα ομοφοβικά περιστατικά έχεις βιώσει στην Κρήτη; Ξέρω ότι δεν είσαι άνθρωπος που «κρύβεται».
Όχι, ποτέ, έχω περπατήσει στο Ρέθυμνο ακόμα και μέρα μεσημέρι χέρι-χέρι με σχέση μου, δεν ακούσαμε κανένα σχόλιο. Ούτε άλλοι φίλοι που με έχουν επισκεφθεί έχουν διαμαρτυρηθεί για κάτι σχετικό. Δεν ξέρω βέβαια τι θα συνέβαινε αν ήμουν ντόπιος. Το μόνο σχετικό που θυμάμαι είναι ότι ένα βράδυ που χόρευα –επαγγελματικά, μεροκάματο έβγαζα– σε κάποιο κλαμπ, με πλησίασε ένας ντόπιος και μου είπε αυστηρά «ρε φίλε, γίνεται να μην κουνιέσαι σαν το φίδι μπροστά μου;», τον έβαλα όμως εύκολα στη θέση του, ρωτώντας τον αν αυτό τον ικανοποιεί!
Μήπως είχες ενδεχομένως στοχοποιηθεί; Ασχολείσαι με τα κοινά, συμμετέχεις και στο κρητικό Pride (του Ηρακλείου).
Επαναλαμβάνω ότι δεν μου φάνηκε για στημένη ενέδρα ούτε για επίθεση που αφορούσε εμένα προσωπικά. Κοίτα, στο Ρέθυμνο και στην Κρήτη γενικά συνυπάρχουν δύο κόσμοι: αυτός της ανεκτικότητας, της συντροφικότητας, της καλώς νοούμενης λεβεντιάς και ο άλλος, ο φοβικός, ο βίαιος, ο βαθιά συντηρητικός, ο ταμπουρωμένος σε αξίες και παραδόσεις διαστρεβλωμένες. Αυτός ο δεύτερος δεν είναι ορατός στη «βιτρίνα», δεν τον αντιλαμβάνεται εύκολα ο απλός επισκέπτης, είναι όμως πάντα εκεί και ποτέ δεν ξέρεις πότε θα μουντζουρώσει την εικόνα. Έχω περπατήσει στο Ρέθυμνο ακόμα και μέρα μεσημέρι χέρι-χέρι με σχέση μου, δεν ακούσαμε κανένα σχόλιο. Ούτε άλλοι φίλοι που με έχουν επισκεφθεί έχουν διαμαρτυρηθεί για κάτι σχετικό. Δεν ξέρω βέβαια τι θα συνέβαινε αν ήμουν ντόπιος.
Αλλά πώς γίνεται να συμβαίνουν τέτοια εγκληματικά περιστατικά σε μια πόλη κοσμοπολίτικη, τουριστική, γεμάτη φοιτητές και ξένους; Πώς το εξηγείς με βάση την τρίχρονη εμπειρία σου στην πόλη;
Κοίτα, υπάρχει, όπως θα ξέρεις, ο κοσμοπολιτισμός, οι «ψαγμένοι», ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι, ο φοιτητόκοσμος, οι τουρίστες, ταυτόχρονα όμως υπάρχει, πίσω απ’ όλα αυτά, και μια σκιά, η σκιά της ματσίλας, της βαρβατίλας και της κατσαπλιάδικης μαγκιάς καλυμμένης με τον μανδύα μιας δήθεν παράδοσης, ειδικά στον Νομό Ρεθύμνου. Αυτό εκφράζεται είτε σε ελαφριά μορφή, που είναι η επίδειξη δύναμης και οι τσαμπουκάδες ενάντια σε ό,τι τους ξινίζει –κάπως έτσι δολοφονήθηκε με μαχαίρι ο φοιτητής Μανώλης Χορευτάκης τον Μάιο του ’08 επειδή “έσταξε” κατά λάθος ένα σουβλάκι που έτρωγε σε ντόπιο, ενώ έχω ακούσει κι άλλες ιστορίες, απίστευτες–, είτε σε βαρύτερη, που είναι οι μαφίες του εγκλήματος όπλων, των σκληρών ναρκωτικών, των απαγωγών κ.λπ., οι οποίες ευδοκιμούν στις ορεινές κυρίως περιοχές. Αυτές οι μαφίες έχουν την κάλυψη μεγάλων πολιτικών τζακιών, όπως επανειλημμένα έχει καταγγελθεί, υπάρχει δηλαδή οργανωμένο έγκλημα με πολιτική κάλυψη. Από πού να ξεκινήσεις… Υπόψη ότι μέχρι πρότινος τουλάχιστον δρούσε στην περιοχή κι ένα φασιστικό μόρφωμα, η Οργάνωση Εθνικιστών Ρεθύμνου (ΟΕΡ). Δεν ξέρω πόση σχέση είχαν με τη Χ.Α., είναι πάντως παραπλήσιας ιδεολογίας. Αυτοί έχουν κατηγορηθεί για ξενοφοβική προπαγάνδα (αντιμεταναστευτικά φυλλάδια σε σχολεία κ.λπ.) αλλά και επιθέσεις, κυρίως ενάντια σε μετανάστες και μέλη αριστερών/αντιεξουσιαστικών συλλογικοτήτων, πιθανόν και σε γκέι άτομα, γιατί έχουν ακουστεί κι άλλα τέτοια περιστατικά. Μια άλλη μέθοδος που εφάρμοζαν ήταν οι τηλεφωνικές απειλές: έβρισκαν τα νούμερα «ανεπιθύμητων» ατόμων και τα προειδοποιούσαν να εγκαταλείψουν το νησί, αλλιώς… Τα τελευταία χρόνια είχαν αδρανοποιηθεί, φαίνεται όμως ότι υπάρχει ξανά κινητικότητα. Πέρσι τέτοια εποχή π.χ. ομάδα κουκουλοφόρων επιτέθηκε απρόκλητα σε θαμώνες της πλατείας Μητροπόλεως, όπου συχνάζει κόσμος εναλλακτικός. Ναι, υπάρχει σοβαρό θέμα στο Ρέθυμνο, που πρέπει να λυθεί προτού γίνουν χειρότερα πράγματα. — Τουλάχιστον δεν δίστασες να καταγγείλεις την επίθεση και να την κάνεις θέμα στα ΜΜΕ. Καλά, δεν υπήρχε περίπτωση να το αφήσω να περάσει έτσι. Εννοείται ότι θα το έκανα θέμα και θα το κάνω ακόμα μεγαλύτερο, ώσπου να ταυτοποιηθούν οι δράστες και να τιμωρηθούν όπως τους αξίζει!
Έχουν ήδη υπάρξει συλλήψεις. Αναγνωρίσατε κάποιον ύποπτο;
Συνελήφθησαν πράγματι δύο άτομα (αφέθηκαν σήμερα προσωρινά ελεύθερα με περιοριστικούς όρους) και ο φίλος μου ειδικά είναι σχεδόν βέβαιος τουλάχιστον για τον έναν, που έχει απασχολήσει ξανά τις Αρχές για επίθεση με κλομπ σε θαμώνα έξω από κέντρο διασκέδασης. Ήταν, όπως είπα, νύχτα, δεν προλάβαμε καν να τους δούμε καθαρά, παρότι ήταν ακάλυπτοι. Είχαν προσαγάγει κι άλλους υπόπτους, μας έδειξαν πολλές ακόμα φωτογραφίες σεσημασμένων, όμως, όπως καταλαβαίνεις, ύστερα από τέτοιον «βομβαρδισμό» πληροφορίας, τραυματισμένοι και με τη συγκινησιακή φόρτιση ακόμα στο ζενίθ, χρειάζεται να ηρεμήσουμε λίγο και να ξανασκεφτούμε ψύχραιμα, με καθαρότερο μυαλό, το όλο σκηνικό, ώστε να βεβαιωθούμε απόλυτα.
Εσύ πώς θα ήθελες να τιμωρηθούν οι δράστες;
Όσο γίνεται αυστηρότερα, ώστε να λειτουργήσει η ποινή τους αποτρεπτικά για όσους τυχόν ψευτοπαλικαράδες θελήσουν να τους μιμηθούν στο μέλλον. Να λειτουργήσει αυτό σαν ένα γαμημένο αποτρεπτικό παράδειγμα! Για να αλλάξει βέβαια όλη αυτή η ιεραρχική, σεξιστική, macho κουλτούρα που εκφράζεται από τους τσαμπουκάδες «τιμής» μέχρι την τυφλή βία, ακόμα και στην επί τούτω ασύδοτη οδήγηση, που θεωρείται μαγκιά κι ας γίνονται κάθε χρόνο τόσα δυστυχήματα, θα πρέπει να το θέλει η ίδια η παραδοσιακή κρητική κοινωνία και πολύ αμφιβάλλω αν το επιθυμεί πραγματικά η ίδια και οι ταγοί της. Το σίγουρο είναι πως τα καθάρματα αυτά δεν θέλανε ούτε να μας εκφοβίσουν απλώς ούτε να μας ληστέψουν. Θέλανε να μας σκοτώσουν και μοιάζανε τόσο σίγουροι ότι δεν θα λογοδοτούσαν πουθενά, ώστε δεν ένιωθαν καν την ανάγκη να καλύψουν τα πρόσωπά τους.
Αλήθεια, η αστυνομία ενδιαφέρθηκε, σε συνέτρεξε ως όφειλε;
Ναι, φάνηκαν εξαρχής πρόθυμοι να βοηθήσουν. Το μεγαλύτερό τους άγχος, δε, ήταν πού να κατατάξουν το συμβάν (η δικογραφία εντέλει σχηματίστηκε βασιζόμενη και στο άρθρο 81Α του ΠΚ που αφορά έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά), δείγμα ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στη γενικότερη νοοτροπία της. Το λες και θετικό αυτό.
Συμπαράσταση είχες αφότου συνέβη το γεγονός;
Ναι, ενδιαφέρθηκε πολύς κόσμος, ακόμα και άγνωστοι, άνθρωποι απλοί ή πολιτικοποιημένοι, που με τη σειρά τους είναι αρκετά συσπειρωμένοι εδώ απέναντι στο αντίπαλο δέος, γιατί, όπως είπαμε, δύο είναι οι Κρήτες! Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έδειξε και η Αντιφασιστική Δράση Ρεθύμνου (ΑΔΡΕ) που έχει καταγράψει πολλά αντίστοιχα περιστατικά από τη δεκαετία του ’90 και μετά τουλάχιστον, με αποκορύφωμα τις αρχές της τωρινής. Με δεδομένη, μάλιστα, την κοινωνική ανοχή ή και την ανοιχτή επιδοκιμασία που συναντούν σε κάποιους κύκλους τέτοιες συμπεριφορές, δεν αποκλείεται καθόλου δράστες παλιότερων επιθέσεων αυτού του είδους να είναι σήμερα ευυπόληπτοι πολίτες. Ξεφτίλα, δηλαδή.
Εκτός που σπουδάζεις στο Ρέθυμνο, εργάζεσαι κιόλας στον τομέα του τουρισμού.
Αυτό είναι το τραγελαφικό, ότι απασχολούμαι σε έναν τομέα που επιδιώκει να αναδείξει την ιδιαίτερη ομορφιά του ιστορικού αυτού τόπου και των ωραίων, φιλόξενων ανθρώπων του, που σκοπό έχει να φέρει τουρίστες και χρήμα στο νησί! Δουλεύω ως ταξιδιωτικός συνοδός σε εκδρομές με αγγλόφωνους και γαλλόφωνους τουρίστες, στους οποίους διαφήμιζα την Κρήτη με κάθε τρόπο. Τώρα, τι διάολο θα τους λέω; Μέχρι πρότινος ερμήνευα, και επεξηγούσα, το στερεότυπο του ατίθασου, επιθετικού Κρητικού, του εθίμου της οπλοκατοχής κ.λπ., ανατρέχοντας στη μακραίωνη παράδοση αντίστασης στους διάφορους κατακτητές. Αυτό όμως ανήκει στο παρελθόν. Πλέον μιλάμε για πλήρη διαστροφή αυτής της φάσης. Οι ίδιοι οι ντόπιοι, η αθλιότερη κατηγορία τους δηλαδή, είναι που συμπεριφέρονται υπεροπτικά, αυταρχικά και κυριαρχικά απέναντι σε όσους θεωρούν «ξένους» στον τόπο τους, ακόμα κι αν εκείνοι εργάζονται σ’ αυτόν, ωφελώντας τον ποικιλοτρόπως! Που σε αντιμετωπίζουν ως παρείσακτο, ως σκουπίδι. Με τι καρδιά να ξαναπαινέψω την Κρήτη, μου λες; Ετοιμάζαμε, φαντάσου, αυτό τον καιρό με μια φίλη ένα πρότζεκτ για έναν online τουριστικό οδηγό. Δεν νομίζω να το συνεχίσω.
Σκέφτεσαι να φύγεις από το νησί;
Αρχικά σκόπευα να μείνω όσο γινόταν περισσότερο, να δραστηριοποιηθώ και επαγγελματικά, τώρα δεν ξέρω ακόμα τι θα κάνω. Εξάλλου, δεν έχω τελειώσει ακόμα τις σπουδές μου, αναζητώ κιόλας τον καιρό αυτό θέμα για τη διδακτορική μου διατριβή. Με την εδώ πανεπιστημιακή κοινότητα, φοιτητές και καθηγητές, διατηρώ άριστες σχέσεις, υπήρξε και σχετική ανακοίνωση-διαμαρτυρία από τις πρυτανικές αρχές. Σίγουρα δεν έχω πια τη ζέση που είχα, όμως θέλω η ζωή και οι επιλογές μου να ορίζονται από μένα και όχι από τη δράση τέτοιων ατόμων, ακόμα κι αν αποτελεί ηχηρή υπενθύμιση για το ποιόν κάποιων Κρητικών. Όχι, ούτε κλαίω ούτε φοβάμαι, απλώς προβληματίζομαι, ανησυχώ και πεισμώνω!
Πηγή: lifo.gr