Ο μεταρρυθμιστής υποψήφιος Μασούντ Πεζεσκιάν και ο υπερσυντηρητικός υποψήφιος Σαΐντ Τζαλιλί έρχονται πρώτοι στις προεδρικές εκλογές στο Ιράν, σύμφωνα με τα μερικά αποτελέσματα τα οποία δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα το πρωί από το υπουργείο Εσωτερικών.
Αν η τάση αυτή επιβεβαιωθεί και κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει πάνω από τις μισές ψήφους, οι δύο υποψήφιοι θα προκριθούν για το δεύτερο γύρο, ο οποίος θα διεξαχθεί στις 5 Ιουλίου.
Από τις 14 προεδρικές εκλογές που έχουν διεξαχθεί μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, μέχρι τώρα μόνο μία, το 2005, έχει κριθεί στο δεύτερο γύρο.
Γύρω στις 09:45 (τοπική ώρα) από τα 19,07 εκατομμύρια καταμετρημένα ψηφοδέλτια, ο βουλευτής Μασούντ Πεζεσκιάν συγκέντρωνε 8,30 εκατ. ψήφους και ο Σαΐντ Τζαλιλί, πρώην διαπραγματευτής για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, 7,19 εκατομμύρια.
Αμφότεροι προηγούνται με διαφορά του συντηρητικού προέδρου του κοινοβουλίου Μοχαμάντ Μπακέρ Γαλιμπάφ, ο οποίος πιστώνεται με 2,68 εκατομμύρια ψήφους.
Με μεγάλη απόσταση στην τέταρτη θέση έρχεται ο μοναδικός ιερωμένος υποψήφιος, ο Μοσταφά Πουρμοχαμαντί, ο οποίος συγκεντρώνει 158.314 ψήφους.
Οι αρχές δεν ανακοίνωσαν ποσοστό συμμετοχής. Περίπου 61 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι καλούνταν να ψηφίσουν χθες, Παρασκευή.
Οι εκλογές αυτές οργανώθηκαν εσπευσμένα μετά το θάνατο του συντηρητικού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί στις 19 Μαΐου σε δυστύχημα ελικοπτέρου.
Παρακολουθούνται με προσοχή στο εξωτερικό καθώς το Ιράν, ισχυρή δύναμη στη Μέση Ανατολή, βρίσκεται στην καρδιά γεωπολιτικών κρίσεων, από τον πόλεμο στη Γάζα μέχρι το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματός του, στις οποίες έρχεται σε αντιπαράθεση με τις δυτικές χώρες.
Αν επιβεβαιωθεί η διεξαγωγή δεύτερου γύρου ανάμεσα στους Πεζεσκιάν και Τζαλιλί, θα μονομαχήσουν για την προεδρία δύο προσωπικότητες με πολύ διαφορετικά προφίλ και προγράμματα.
Ηλικίας 69 ετών και χειρουργός στο επάγγελμα, ο Μασούντ Πεζεσκιάν είναι βουλευτής της Ταμπρίζ, της μεγάλης πόλης του βορειοδυτικού Ιράν, και έχει περιορισμένη κυβερνητική πείρα, η οποία συνοψίζεται σε μια θέση υπουργού Υγείας από το 2001 ως το 2005 στη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Μοχαμάντ Χαταμί.
Ο Πεζεσκιάν δεν δίστασε να επικρίνει την εξουσία στη διάρκεια του κινήματος διαμαρτυρίας που προκλήθηκε από το θάνατο της Μαχσά Αμινί το Σεπτέμβριο του 2022 ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Υποστηρίζει επίσης μια αναθέρμανση των σχέσεων του Ιράν με τις δυτικές χώρες, με πρώτες τις Ηνωμένες Πολιτείες, ώστε να αρθούν οι κυρώσεις που πλήττουν σκληρά την οικονομία.
Αντιθέτως ο 58χρονος Σαΐντ Τζαλιλί, υποστηρίζει μια άκαμπτη πολιτική έναντι της Δύσης και το έδειξε στη διάρκεια των έξι ετών που διεξήγε τις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, από το 2007 ως το 2013.
Στη διάρκεια της καριέρας του, ο Τζαλιλί κατείχε θέσεις κλειδιά στους κόλπους της Ισλαμικής Δημοκρατίας έχοντας την εμπιστοσύνη του ανώτατου ηγέτη, του αγιατολάχ Χαμενεΐ. Αυτή τη στιγμή είναι ένας από τους δύο αντιπροσώπους του στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Άμυνας, τον κορυφαίο θεσμό ασφαλείας της χώρας.
Χωρίς να δημοσιεύει τα πρώτα αποτελέσματα, ο Τύπος παίρνει σήμερα το πρωί θέση ανάλογα με τις πολιτικές συμπάθειές του. «Ζήτω η ελπίδα», είναι ο τίτλος της μεταρρυθμιστικής εφημερίδας Sazandegi, η οποία δημοσιεύει μια φωτογραφία του Μασούντ Πεζεσκιάν, ενώ η κυβερνητική εφημερίδα Iran καλεί τους ψηφοφόρους «να ψηφίσουν για το κύρος του Ιράν».
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, η εκλογή αυτή αναμένεται ότι θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο, καθώς ο πρόεδρος έχει περιορισμένες εξουσίες: είναι αρμόδιος για να εφαρμόζει, επικεφαλής της κυβέρνησης, τις μεγάλες πολιτικές κατευθύνσεις που ορίζονται από τον ανώτατο ηγέτη, ο οποίος είναι ο αρχηγός του κράτους.