Το πιο δύσκολο ίσως καλοκαίρι των τελευταίων χρόνων δεν κλείνει μόνον με έκρηξη της υγειονομικής κρίσης – κλείνει και με την υποθήκη μιας ιστορικών διαστάσεων οικονομικής κρίσης που όμως υποτιμάται και αποσιωπάται συστηματικά απο την κυβέρνηση και τα media της επιρροής της.
Το χρέος της χώρας έχει ήδη εκτοξευτεί πάνω από το 200% του ΑΕΠ, το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο φθάνει στο 8%, η αγορά βρίσκεται σε δίνη αποπληθωρισμού που τρέχει με ρυθμό -1,8%, και τα επίσημα στοιχεία που ανακοινώθηκαν χθες απο το υπουργείο Οικονομικών δείχνουν κραχ στα δημόσια έσοδα στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου που εκτοξεύει το έλλειμμα του προϋπολογισμού στα 11 δισ. ευρώ, δηλαδή σε επίπεδα που παραπέμπουν στην προμνημονιακή περίοδο και σε συνθήκες δημοσιονομικού εκτροχιασμού.
Οι αριθμοί αυτοί, όπως προειδοποιούν έγκυροι οικονομικοί αναλυτές, δεν είναι αριθμοί που προκύπτουν από μια συγκυριακή και προσωρινή κάμψη που οφείλεται μόνον στην υγειονομική κρίση και θα… εξαφανιστεί ως δια μαγείας μόλις έρθει το εμβόλιο του κορονοϊού. Πρόκειται για στοιχεία τα οποία παραπέμπουν σε μια βαθιά και δομική ύφεση με αντίκτυπο ακόμη και δεκαετίας όπως τονίζουν οι ίδιοι αναλυτές – μια ύφεση που, σε πρώτο χρόνο, απειλεί άμεσα με κοινωνική βόμβα μαζικής ανεργίας και εισοδηματικής κατάρρευσης.
Απο τα στοιχεία του συστήματος Εργάνη προκύπτει ήδη ότι στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου το 7μηνο Ιανουάριος – Ιούλιος χάθηκαν 170.000 θέσεις εργασίας σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ επίσης δείχνουν αύξηση 13% στους εγγεγραμμένους ανέργους τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2019., ποσοστό που σημαίνει πως φέτος τον Ιούλιο υπήρχαν, επισήμως μόνον, 125.796 περισσότεροι άνεργοι από πέρυσι. Και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν τη σταθερή άνοδο της ανεργίας τον Απρίλιο και τον Μάιο, για πρώτη φορά μετά το 2014, με τον δείκτη ανεργίας να έχει φθάσει στο 17%.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η κυβέρνηση, σε πρώτη φάση, θα βρεθεί το φθινόπωρο μπροστά σε μια έκρηξη της ανεργίας με πρώτα θύματα τους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού – όπου επιβεβαιώνεται το χειρότερο δυνατό σενάριο και τα έσοδα δεν δείχνουν να ξεπερνούν τα 3 με 3,5 δις ευρώ – αλλά και του πολιτισμού και του θεάματος.
Η απάντηση ωστόσο που αναμένεται να δώσει το οικονομικό επιτελείο περιορίζεται και πάλι σε ημίμετρα και σε επιδόματα – ασπιρίνες τα οποία δεν θα καλύψουν καν τους μη δηλωμένους εποχικά απασχολούμενους που ξεπερνούν τις 100.000.
Εν ολίγοις, και με βάση τις τελευταίες πληροφορίες που διοχετεύονται απο το υπουργείο Οικονομικών απλώς θα παραταθεί η καταβολή των επιδομάτων στα προγράμματα αναστολής εργασίας και Συν-εργασία και το μόνο «νέο μετρο» που θα προστεθεί θα είναι η επιδότηση προγραμμάτων κατάρτισης ανέργων «στην ειδικότητά τους ή σε νέες δεξιότητες» με χρηματοδότηση απο τα κονδύλια του ευρωπαϊκού προγράμματος SURE.
Με άλλοθι τον κοροναϊό επίσης και υπό τον φόβο του απόλυτου δημοσιονομικού εκτροχιασμού, οι ίδιες πληροφορίες παραπέμπουν στις καλένδες τις υποσχέσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη για μείωση της φορολογίας των φυσικών προσώπων. Το στίγμα φρόντισε να το δώσει και δημοσίως, άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αυτή την εβδομάδα όταν ερωτήθηκε για το εάν θα υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις για μόνιμες μειώσεις φόρων: «Πρόκειται», είπε, «για την κατάρτιση ίσως του πιο δύσκολου προϋπολογισμού λόγω πανδημίας. Με τόση μεγάλη αβεβαιότητα είναι πολύ δύσκολο να στοιχειοθετήσεις συγκεκριμένες πολιτικές με χαρακτηριστικά μονιμότητας». Και πρόσθεσε ότι εάν είναι εφικτό -όπου είναι εφικτό- θα υπάρξουν και παρεμβάσεις στη φορολογική πολιτική με μειώσεις βαρών.
Η υποτίμηση όμως – εσκεμμένη ή μη – απο την κυβέρνηση της ύφεσης είναι εμφανής και σε δομικό επίπεδο, δηλαδή στην χάραξη της στρατηγικής για την οικονομική και κοινωνική ανάταξη. Την ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους και πολλαπλάσιες οικογένειες κινδυνεύουν να βρεθούν τον χειμώνα χωρίς στοιχειώδες εισόδημα, η κυβέρνηση βάζει σε πρώτο πλάνο τη θεωρητική συζήτηση περί αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και της «απεξάρτησης απο τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού». Κι ακόμη και σ’ αυτήν την, παλαιά και άγονη, συζήτηση, η μόνη πρόταση που υπάρχει μεχρι στιγμής στο τραπέζι είναι το σχέδιο της επιτροπής Πισαρίδη – ένα σχέδιο ιδεοληπτικής μονομέρειας που σε μια περίοδο εκτίναξης της ανεργίας προτάσσει τη συνταγή της πλήρους διάλυσης των εργασιακών σχέσεων και της ελαχιστοποίησης του μισθολογικού κόστους. Είναι η νεοφιλελεύθερη συνταγή που βασίζεται στο τετράπτυχο διευκόλυνση των απολύσεων, μείωση του μισθολογικού κόστους, μείωση της αμοιβής των υπερωριών, μείωση των παροχών για τους ανέργους. Πρόκειται για τη συνταγή που θέτει το δίλημμα «ανεργία ή εισοδηματική εξαθλίωση» και, όπως ιστορικά εχει αποδειχθεί, μπορεί να μετατρέψει μια βαθιά ύφεση σε ολοκληρωτική, οικονομική και κοινωνική, καταστροφή.