O Στύλος της Αγιάς, το ιερό σύμβολο της θυσίας των Κρητικών την περίοδο της Κατοχής (1941-1945), μεταφέρθηκε για λίγες ώρες από το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, όπου φυλάσσεται, στην τοποθεσία «Γολγοθάς Αγιάς». Στη σεμνή και συγκινητική τελετή, που πραγματοποιήθηκε στο χώρο όπου εκτελέστηκαν εκατοντάδες πατριώτες, θυμηθήκαμε ξανά τους αγώνες και τις θυσίες του Κρητικού Λαού για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, την προκοπή της πατρίδας μας. Η μοίρα της Κρήτης της έχει τάξει να αντιστέκεται και ν’ αγωνίζεται σε κάθε εποχή.
Με αφορμή το γεγονός αυτό τέθηκε και το ζήτημα της συγκέντρωσης και καταγραφής των ονομάτων των εκτελεσθέντων και φυλακισμένων από το στρατό Κατοχής (1941-1945) στις Φυλακές της Αγυιάς. Πέρασαν 72 χρόνια από τότε και ακόμη δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των ηρωικώς πεσόντων και βασανισθέντων στην Αγιά.
Για το λόγο αυτό το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης καλεί δια του Τύπου τούς επιζώντες ή τους συγγενείς των εκτελεσθέντων ή φυλακισθέντων στις Φυλακές της Αγιάς την περίοδο της Κατοχής από όλη την Κρήτη να καταθέσουν στην Υπηρεσία μας τα ονόματα των εκτελεσθέντων, φυλακισθέντων και τη γραπτή μαρτυρία τους σχετικά με το γεγονός αυτό.
Ειδικότερα σε κάθε κείμενο – μαρτυρία θα πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο που εκτελεσθέντος ή φυλακισθέντος από τους Γερμανούς, η ημερομηνία γέννησής του, η ημερομηνία εκτέλεσής του ή η περίοδος και η αιτία φυλάκισής του, αν είναι γνωστά, μια φωτογραφία του, αν υπάρχει, και μια γραπτή μαρτυρία για τις συνθήκες κράτησης, τα βασανιστήρια, την εκτέλεση και την ταφή των κρητικών πατριωτών.
Οι μαρτυρίες αυτές, αφού συγκεντρωθούν, θα διασταυρωθούν με διάφορες πηγές, για να γίνει επαλήθευσή τους, έτσι ώστε να καταρτιστεί ένα «Αρχείο Κρητών Αγωνιστών της Περιόδου της Γερμανικής Κατοχής», ανάλογο με αυτό για τους «Παλαιούς Κρήτες Αγωνιστές», το οποίο απόκειται στην Υπηρεσία μας, και να δημοσιευτεί ένας επίσημος κατάλογος με τα ονόματα των εκτελεσθέντων και φυλακισθέντων εις μνημόσυνο αιώνιο.
Τα ονόματα και οι ματρυρίες θα κατατίθενται ή θα αποστέλλονται στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, Διεύθυνση: Ιωάννου Σφακιανάκη 20, ΤΚ 73134 Χανιά ή με το ηλεκτρονικό ταχυρδομείο στο: iakr@otenet.gr
Ο Προϊστάμενος
Κωνσταντίνος Φουρναράκης