Απόλυτα καθησυχαστικός εμφανίστηκε ο Μανόλης Λουμπούνης, αναπληρωτής διευθυντής Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κρήτης, αναφορικά με την εμφάνιση του ιού του Δυτικού Νείλου, σε κοτόπουλο σε περιοχή της Κρήτης.
Όπως ανέφερε στο neakriti.gr, ο εντοπισμός του ιού στο πτηνό έγινε στα τέλη του περασμένου Μαΐου ενώ ανάλογα περιστατικά έχουν υπάρξει και στο παρελθόν, χωρίς όμως ποτέ να έχει μεταδοθεί ο ιός στον άνθρωπο καθώς οι επιστήμονες που διενεργούν τους ελέγχους απομονώνουν ευθύς αμέσως τα συγκεκριμένα περιστατικά ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο ιός δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο από ζώο που έχει μολυνθεί, παρά μόνο από το μολυσμένο κουνούπι.
«Δεν υπάρχει θέμα ανησυχίας. Υπάρχει σε εξέλιξη πρόγραμμα για την εντομολογική επιτήρηση που έχει αναλάβει το ΙΤΕ σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και το οποίο στόχο έχει την αυξημένη επιτήρηση και εντατικοποίηση ψεκασμών σε συγκεκριμένες περιοχές που υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να συναντήσουμε τον ιο του Δυτικού Νείλου. Επαναλαμβάνω δεν έχουμε πρόβλημα νόσου στην Κρήτη και φυσικά δεν έχουν αναφερθεί κρούσματα σε άνθρωπο, ούτε τώρα ούτε στο παρελθόν».
Το μεγάλης κλίμακας πρόγραμμα όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο αναπληρωτής διευθυντής Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κρήτης Μανώλης Λουμπούνης, είναι τριετούς διάρκειας και περιλαμβάνει έλεγχο τόσο των πηγών κουνουπιών όσο και των εστιών προνυμφών, που είναι και η κύρια αιτία του προβλήματος.
«Είναι μια πολύ σημαντική παράμετρος η συνεργασία με το ΙΤΕ για την εντομολογική επιτήρηση. Ο ανάδοχος έχει αναλάβει την υποχρέωση να τοποθετήσει εντομοπαγίδες σε περίπου 40 σημεία του νησιού, οι οποίες επιθεωρούνται και λαμβάνεται το υλικό ανά 15 ημέρες. Το υλικό παραδίδεται στο ΙΤΕ και εκεί οι επιστήμονες αναλύουν τον πληθυσμό κουνουπιών, το γενετικό τους υλικό και την πιθανότητα να μεταφέρουν ιούς. Είναι πολύ χρήσιμο γιατί αυτή η διαδικασία μπορεί να δείξει αν οι πληθυσμοί που ενδημούν σε μια περιοχή είναι πληθυσμοί που έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν ιούς και μπορεί να μας δείξει σε ποια περιοχή συρρέουν κουνούπια με ιούς ώστε να γίνεται εντονότερη η καταπολέμησή τους. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η πιθανότητα να νοσήσει ο πληθυσμός από αυτές τι ασθένειες και νομίζω ότι αυτός είναι και ο λόγος που στην Κρήτη δεν έχουμε προβλήματα με νοσήματα που μεταδίδονται από κουνούπια. Δεν έχουμε δηλαδή κανένα κρούσμα νόσου του Δυτικού Νείλου και κανένα κρούσμα ελονοσίας» όπως δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κρήτης.
Το πρόγραμμα θα διαρκέσει τρία χρόνια και η ένταση των ψεκασμών είναι κατά τους μήνες της άνοιξης, του καλοκαιριού και του φθινοπώρου. Φέτος οι ψεκασμοί γίνονται και μέσω μηχανημάτων τηλεχειρισμού-drones- που έχουν αποκαταστήσει όπως είχε διευκρινίσει πρόσφατα στο ΑΑΠΕ ο κ. Λουμπούνης τα προβλήματα που υπήρχαν με τους ψεκασμούς σε δυσπρόσιτης περιοχές.
Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών υπενθυμίζει τα ατομικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια, τα οποία μεταξύ άλλων, συνίστανται στα εξής:
– χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και επάνω από τα ρούχα.
– τοποθέτηση στις οικίες αντικουνουπικών πλεγμάτων (σιτών)
– χρήση κουνουπιέρων, εντομοκτόνων, ανεμιστήρων ή κλιματιστικών, λαμπτήρων κίτρινου χρώματος.
– απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, υδρορροές κλπ.
– κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών.
– πότισμα των φυτών κατά τις πρωινές ώρες.
– κάλυψη του σώματος με κατάλληλα ενδύματα που προστατεύουν.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται
Η λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου (West Nile virus, WNV) είναι νόσηµα που µεταδίδεται κυρίως από τσίµπηµα κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (άγρια πτηνά, άλογα) και τον άνθρωπο.
Πώς µεταδίδεται η λοίµωξη από ιό του ∆υτικού Νείλου;
– Μολυσµένα κουνούπια: Ο κύριος τρόπος µετάδοσης είναι µέσω τσιµπήµατος µολυσµένου κουνουπιού (συνήθως το κοινό κουνούπι). Τα κουνούπια µολύνονται από άρρωστα πτηνά.
– Μεταγγίσεις, µεταµοσχεύσεις: Σε πολύ µικρό αριθµό περιπτώσεων έχει αναφερθεί µετάδοση του ιού από µεταµόσχευση οργάνου, µετάγγιση αίµατος και σπάνια από τη µητέρα στο έµβρυο (συγγενής λοίµωξη).
– Ο ιός δεν µεταδίδεται από άτοµο σε άτοµο. ∆εν µεταδίδεται µέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγµα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.
Ποια είναι τα συµπτώµατα της λοίµωξης από ιό του ∆υτικού Νείλου;
Το 80% των ατόµων που µολύνονται παραµένουν ασυµπτωµατικοί, το 20% εµφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στα 100 ασθενείς (<1%) εµφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστηµα.
– Ασυµπτωµατική λοίµωξη: Το 80% (4 στα 5) των ατόµων που µολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύµπτωµα.
– Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που µολύνονται µε τον ιό αναπτύσσουν ήπια συµπτωµατολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναµία, πόνους στους µυς και τις αρθρώσεις, εµέτους και µερικές φορές δερµατικά εξανθήµατα (στον κορµό) και διόγκωση των λεµφαδένων. Τα συµπτώµατα φεύγουν σε 4-7 ηµέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.
– Σοβαρή µορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτοµα (κυρίως άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή µορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα). Τα συµπτώµατα της σοβαρής νόσου περιλαµβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαµψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισµό, κώµα, τρόµο, σπασµούς, µυϊκή αδυναµία και παράλυση.
Πόσο σύντοµα εµφανίζονται τα συµπτώµατα;
Μετά το τσίµπηµα του κουνουπιού µεσολαβούν συνήθως 2-14 ηµέρες (χρόνος επώασης) µέχρι την εµφάνιση των συµπτωµάτων.
Πόσο διαρκούν τα συµπτώµατα από τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
Συνήθως διαρκούν µερικές µέρες, αν και µερικές φορές η διάρκεια είναι µεγαλύτερη. Τα συµπτώµατα της σοβαρής µορφής της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα) µπορεί να διαρκέσουν µερικές εβδοµάδες.
Πώς θεραπεύεται η λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
∆εν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συµπτώµατα περνούν µόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευτούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε µονάδα εντατικής θεραπείας για µηχανική αναπνευστική υποστήριξη κ.λπ.).
Υπάρχει εµβόλιο για τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
∆εν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιµο εµβόλιο έναντι του ιού.
Γιατί λέγεται ιός του ∆υτικού Νείλου;
Ονοµάστηκε έτσι γιατί αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του ∆υτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937.
Υπάρχει πιθανότητα να µολυνθώ αν κάνω µετάγγιση αίµατος ή µεταµόσχευση;
Παρότι υπάρχουν κάποιες µεµονωµένες αναφορές για µετάδοση του ιού µε αυτό τον τρόπο, θεωρείται πολύ σπάνιος τρόπος µετάδοσης.
Τι µπορώ να κάνω για να αποφύγω τη µόλυνση;
– Να αποφεύγω τα τσιµπήµατα των κουνουπιών
1. Χρήση εντοµοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρµα και πάνω από τα ρούχα. Χρησιµοποιούνται δραστικές ουσίες, µεταξύ των οποίων το DEET (ΝΝ διεθυλο-µετα-τολουαµίδη), ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin KBR 3023) και φυσικές ουσίες όπως αιθέρια έλαια ευκαλύπτου (που όµως έχουν σχετικά µειωµένη εντοµοαπωθητική δράση). Ο χρόνος δράσης των εντοµοαπωθητικών ουσιών κυµαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Για τα εντοµοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιµώνται τα σκευάσµατα µε συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. ∆εν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες µητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη µέχρι 2 µηνών. Τα εντοµοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται µετά τα αντιηλιακά, και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή µε το στόµα, τα µάτια και τον βλεννογόνο της µύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή.
2. Χρήση εντοµοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθρινοειδή (π.χ. περµεθρίνη), ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστηµα των εντόµων και τα αποπροσανατολίζουν. Κυκλοφορούν στο εµπόριο στις εξής µορφές: αερόλυµα (αεροζόλ), ταµπλέτες, εξατµιζόµενο διάλυµα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. ∆εν πρέπει να εφαρµόζονται στο δέρµα.
3. Προσοχή κατά τις σηµαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιµπήµατα. Τα περισσότερα είδη κουνουπιών που µεταφέρουν τον ιό τσιµπούν από το σούρουπο µέχρι το χάραµα.
4. Χρήση κατάλληλων ενδυµάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώµα (µακριά µανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσµατικά είναι τα ανοιχτόχρωµα και φαρδιά ρούχα.
5. Συχνά λουτρά καθαριότητας για την αποµάκρυνση του ιδρώτα.
– Να αποφεύγω τα κουνούπια στο σπίτι
1. Αντικουνουπικά πλέγµατα (σίτες που εµποδίζουν τη δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγµατα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού) και περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.
2. Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές µε µεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών µέσων (όπως χρήση εντοµοαπωθητικών σε βρέφη <2µηνών). Είναι πιο αποτελεσµατικές όταν είναι εµβαπτισµένες σε εντοµοαπωθητικό.
3. Αποµάκρυνση του στάσιµου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα µέρη του κήπου, ώστε να µην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιµνάζοντα νερά που αποτελούν σηµεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σηµειώνεται ότι ακόµα και το έδαφος που παραµένει για µεγάλα διαστήµατα υγρό µπορεί να αποτελέσει σηµείο εναπόθεσης αυγών.
4. Χρήση ανεµιστήρων ή κλιµατιστικών. Ο δροσερός αέρας µειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεµιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόµων.
5. Καλό κούρεµα γρασιδιού, θάµνων, φυλλωσιών (σηµεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).
6. Χρήση λαµπτήρων κίτρινου χρώµατος για τον φωτισµό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).