Δεκάδες δήμοι σε όλη τη χώρα, εκ των οποίων οι περισσότεροι στην Αττική και τη Μακεδονία, «πολιορκούνται» από τα μολυσμένα κουνούπια και μετρούν ασθενείς σε νοσοκομεία αλλά και νεκρούς από τις επιπλοκές της λοίμωξης του ιού του Δυτικού Νείλου. Μεταξύ των δήμων που βρίσκονται στην κόκκινη λύστα του ΚΕΕΛΠΝΟ είναι και ο Δήμος Μυλοποτάμου στο νομό Ρεθύμνου.
Την ίδια στιγμή, οι αρμόδιοι (Περιφέρεια, δήμοι, υπουργείο Υγείας) διαφωνούν για το αν έγιναν ή όχι οι αναγκαίοι ψεκασμοί τους προηγούμενους μήνες ώστε να προληφθεί η εξάπλωση του ιού. Πάντως, ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Υγείας κ. Γιάννης Μπασκόζος με κατεπείγουσα απόφασή του – κι ενώ στη Μακεδονία έχει καταγραφεί περίπου το 1/3 των κρουσμάτων από τα 190 μέχρι σήμερα καταγεγραμμένα σοβαρά κρούσματα της λοίμωξης- έδωσε έγκριση για ψεκασμούς από αέρος και εδάφους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), σε τουλάχιστον 60 περιοχές (δήμοι) έχει σημάνει υγειονομικός συναγερμός λόγω του ιού του Δυτικού Νείλου. Ο αριθμός των κρουσμάτων ανέρχεται σήμερα στα 189 – έναντι 178 που είχαν καταγραφεί ως την περασμένη Πέμπτη- και έχει σημειωθεί ένας ακόμη θάνατος, με τους νεκρούς από τη λοίμωξη του ιού του Δυτικού Νείλου να έχουν φτάσει τους 22.
Ποιες περιοχές βρίσκονται στον κλοιό του ιού του Δυτικού Νείλου
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία για τις επηρεαζόμενες από τον ιό του Δυτικού Νείλου περιοχές, οι οποίες σημειωτέον μπαίνουν ουσιαστικά σε καραντίνα σε ό,τι αφορά τις αιμοληψίες και την αιμοδοσία, μία στις δύο περιοχές βρίσκεται στο λεκανοπέδιο. Από τους 58 δήμους που αναφέρονται από το ΚΕΕΛΠΝΟ ως επηρεαζόμενοι από τον ιό, οι 27 βρίσκονται στην Αττική. Άλλοι 11 δήμοι αναφέρονται ως επηρεαζόμενοι από την περιοχή της Θεσσαλονίκης, ενώ πολλοί δήμοι αναφέρονται και από επτά νομούς της Μακεδονίας και της Θράκης.
Αναλυτικά, στην Αττική οι δήμοι που βρίσκονται στον κλοιό του ιού είναι οι εξής: Δήμος Μεγαρέων, Ελευσίνας, Ασπροπύργου, Μάνδρας –Ειδυλλίας, Φυλής (Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής), Δήμος Ηλιουπόλεως, Δημοτική Κοινότητα 2ου Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων, Δημοτική Κοινότητα 6ου Διαμερίσματος Δήμου Αθηναίων, Δήμος Γαλατσίου, Ζωγράφου (από την Περιφερειακή Ενότητα Κεντρικού Τομέα Αθηνών), Δήμος Ηρακλείου, Βριλησσίων, Πεντέλης (από την Περιφερειακή Ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών), Δήμος Αγίας Βαρβάρας, Αιγάλεω, Ιλίου (από την Περιφερειακή Ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών), Δήμος Καλλιθέας, Μοσχάτου- Ταύρου, Γλυφάδας (από την Περιφερειακή Ενότητα Νοτίου Τομέα Αθηνών), Δήμος Σαλαμίνας, Κορυδαλλού, Νίκαιας -Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Τροιζηνίας- Μεθάνων, Περάματος, Πειραιά (από την Περιφερειακή Ενότητα Πειραιώς & Νήσων), Δήμος Ωρωπού και Μαραθώνα (από την Περιφερειακή Ενότητα Ανατολικής Αττικής).
Στο κόκκινο βρίσκονται επίσης στην Περιφερειακή Ενότητα Κορινθίας οι Δήμοι Λουτρακίου-Περαχώρας-Αγίων Θεοδώρων, στην Εύβοια ο Δήμος Χαλκιδέων, στη Βοιωτία οι Δήμοι Τανάγρας, Αλιάρτου-Θεσπιέων, Θηβαίων.
Από τη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης οι εξής Δήμοι: Χαλκηδόνος, Ωραιοκάστρου, Κορδελιού-Ευόσμου, Βόλβης, Θεσσαλονίκης, Δέλτα, Θερμαϊκού, Παύλου Μελά, Λαγκαδά, Θέρμης, Καλαμαριάς.
Από την Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας οι Δήμοι Αλεξάνδρειας, Βέροιας, Ηρωικής Πόλης Νάουσας, από την Πέλλα οι Δήμοι Πέλλας, Σκύδρας, Έδεσσας, Αλμωπίας, από το Κιλκίς ο Δήμος Παιονίας, από τη Χαλκιδική οι Δήμοι Κασσάνδρας και Νέας Προποντίδας. Ακόμη, από την Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης ο Δήμος Κομοτηνής, από τον Έβρο οι Δήμοι Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας, από την Περιφερειακή Ενότητα Σερρών ο Δήμος Ηράκλειας και τέλος από την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου ο Δήμος Μυλοποτάμου.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται
Η λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου (West Nile virus, WNV) είναι νόσηµα που µεταδίδεται κυρίως από τσίµπηµα κουνουπιού και προσβάλλει ζώα (άγρια πτηνά, άλογα) και τον άνθρωπο.
Πώς µεταδίδεται η λοίµωξη από ιό του ∆υτικού Νείλου;
– Μολυσµένα κουνούπια: Ο κύριος τρόπος µετάδοσης είναι µέσω τσιµπήµατος µολυσµένου κουνουπιού (συνήθως το κοινό κουνούπι). Τα κουνούπια µολύνονται από άρρωστα πτηνά.
– Μεταγγίσεις, µεταµοσχεύσεις: Σε πολύ µικρό αριθµό περιπτώσεων έχει αναφερθεί µετάδοση του ιού από µεταµόσχευση οργάνου, µετάγγιση αίµατος και σπάνια από τη µητέρα στο έµβρυο (συγγενής λοίµωξη).
– Ο ιός δεν µεταδίδεται από άτοµο σε άτοµο. ∆εν µεταδίδεται µέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγµα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.
Ποια είναι τα συµπτώµατα της λοίµωξης από ιό του ∆υτικού Νείλου;
Το 80% των ατόµων που µολύνονται παραµένουν ασυµπτωµατικοί, το 20% εµφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στα 100 ασθενείς (<1%) εµφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστηµα.
– Ασυµπτωµατική λοίµωξη: Το 80% (4 στα 5) των ατόµων που µολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύµπτωµα.
– Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που µολύνονται µε τον ιό αναπτύσσουν ήπια συµπτωµατολογία, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναµία, πόνους στους µυς και τις αρθρώσεις, εµέτους και µερικές φορές δερµατικά εξανθήµατα (στον κορµό) και διόγκωση των λεµφαδένων. Τα συµπτώµατα φεύγουν σε 4-7 ηµέρες χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα.
– Σοβαρή µορφή νόσου: Λιγότερα από 1 στα 100 άτοµα (κυρίως άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας) αναπτύσσουν τη σοβαρή µορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα). Τα συµπτώµατα της σοβαρής νόσου περιλαµβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαµψία αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισµό, κώµα, τρόµο, σπασµούς, µυϊκή αδυναµία και παράλυση.
Πόσο σύντοµα εµφανίζονται τα συµπτώµατα;
Μετά το τσίµπηµα του κουνουπιού µεσολαβούν συνήθως 2-14 ηµέρες (χρόνος επώασης) µέχρι την εµφάνιση των συµπτωµάτων.
Πόσο διαρκούν τα συµπτώµατα από τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
Συνήθως διαρκούν µερικές µέρες, αν και µερικές φορές η διάρκεια είναι µεγαλύτερη. Τα συµπτώµατα της σοβαρής µορφής της νόσου (εγκεφαλίτιδα/µηνιγγίτιδα) µπορεί να διαρκέσουν µερικές εβδοµάδες.
Πώς θεραπεύεται η λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
∆εν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίµωξη από τον ιό του ∆υτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συµπτώµατα περνούν µόνα τους, ενώ στα πιο σοβαρά περιστατικά που χρειάζεται να νοσηλευτούν χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία (χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών, πιθανή εισαγωγή σε µονάδα εντατικής θεραπείας για µηχανική αναπνευστική υποστήριξη κ.λπ.).
Υπάρχει εµβόλιο για τον ιό του ∆υτικού Νείλου;
∆εν υπάρχει προς το παρόν διαθέσιµο εµβόλιο έναντι του ιού.
Γιατί λέγεται ιός του ∆υτικού Νείλου;
Ονοµάστηκε έτσι γιατί αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του ∆υτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937.
Υπάρχει πιθανότητα να µολυνθώ αν κάνω µετάγγιση αίµατος ή µεταµόσχευση;
Παρότι υπάρχουν κάποιες µεµονωµένες αναφορές για µετάδοση του ιού µε αυτό τον τρόπο, θεωρείται πολύ σπάνιος τρόπος µετάδοσης.
Τι µπορώ να κάνω για να αποφύγω τη µόλυνση;
– Να αποφεύγω τα τσιµπήµατα των κουνουπιών
1. Χρήση εντοµοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρµα και πάνω από τα ρούχα. Χρησιµοποιούνται δραστικές ουσίες, µεταξύ των οποίων το DEET (ΝΝ διεθυλο-µετα-τολουαµίδη), ικαριδίνη ή πικαριδίνη (Picaridin KBR 3023) και φυσικές ουσίες όπως αιθέρια έλαια ευκαλύπτου (που όµως έχουν σχετικά µειωµένη εντοµοαπωθητική δράση). Ο χρόνος δράσης των εντοµοαπωθητικών ουσιών κυµαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Για τα εντοµοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιµώνται τα σκευάσµατα µε συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. ∆εν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες µητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη µέχρι 2 µηνών. Τα εντοµοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται µετά τα αντιηλιακά, και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή µε το στόµα, τα µάτια και τον βλεννογόνο της µύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή.
2. Χρήση εντοµοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθρινοειδή (π.χ. περµεθρίνη), ουσίες που προσβάλλουν το νευρικό σύστηµα των εντόµων και τα αποπροσανατολίζουν. Κυκλοφορούν στο εµπόριο στις εξής µορφές: αερόλυµα (αεροζόλ), ταµπλέτες, εξατµιζόµενο διάλυµα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. ∆εν πρέπει να εφαρµόζονται στο δέρµα.
3. Προσοχή κατά τις σηµαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιµπήµατα. Τα περισσότερα είδη κουνουπιών που µεταφέρουν τον ιό τσιµπούν από το σούρουπο µέχρι το χάραµα.
4. Χρήση κατάλληλων ενδυµάτων. Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώµα (µακριά µανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσµατικά είναι τα ανοιχτόχρωµα και φαρδιά ρούχα.
5. Συχνά λουτρά καθαριότητας για την αποµάκρυνση του ιδρώτα.
– Να αποφεύγω τα κουνούπια στο σπίτι
1. Αντικουνουπικά πλέγµατα (σίτες που εµποδίζουν τη δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγµατα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού) και περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.
2. Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές µε µεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών µέσων (όπως χρήση εντοµοαπωθητικών σε βρέφη <2µηνών). Είναι πιο αποτελεσµατικές όταν είναι εµβαπτισµένες σε εντοµοαπωθητικό.
3. Αποµάκρυνση του στάσιµου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα µέρη του κήπου, ώστε να µην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιµνάζοντα νερά που αποτελούν σηµεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σηµειώνεται ότι ακόµα και το έδαφος που παραµένει για µεγάλα διαστήµατα υγρό µπορεί να αποτελέσει σηµείο εναπόθεσης αυγών.
4. Χρήση ανεµιστήρων ή κλιµατιστικών. Ο δροσερός αέρας µειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεµιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόµων.
5. Καλό κούρεµα γρασιδιού, θάµνων, φυλλωσιών (σηµεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).
6. Χρήση λαµπτήρων κίτρινου χρώµατος για τον φωτισµό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).