Toυ Αλέξανδρου Ζέρβα
Δεν έχουν περάσει καλά – καλά 2 βδομάδες από την ετυμηγορία του βρετανικού λαού κι ήδη έχουν αρχίσει να αποκαλύπτονται οι πραγματικοί λόγοι του έντονου εκνευρισμού που επεκράτησε μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών μπροστά στην προοπτική του Brexit.
Προφανώς ελάχιστα τους ενδιαφέρει το υποτιθέμενο «κοινό ευρωπαϊκό όραμα»,προφανέστατα δεν τους καίγεται καρφί για την αλληλεγγύη μεταξύ των λαών, ενώ δε δείχνουν διατεθειμένοι να κάνουν και πολλά κόντρα στην άνοδο εθνικιστικών και ξενοφοβικών ρευμάτων στο εσωτερικό της Γηραιάς Ηπείρου. Το βασικό τους πρόβλημα έχει να κάνει με την ευστάθεια του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, η οποία, όπως αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά, κάθε άλλο παρά δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται.
Η ΕΚΤ είχε άλλωστε φροντίσει να προειδοποιήσει αρμοδίως, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου, η οποία ειρήσθω εν παρόδω έλαβε χώρα τρεις εβδομάδες πριν τη διεξαγωγή του βρετανικού δημοψηφίσματος. Σύμφωνα με αυτά λοιπόν ο Μάριο Ντράγκι καθώς και τα υπόλοιπα «κεφάλια» της ΕΚΤ εξέφραζαν τον φόβο πως μια ενδεχόμενη ψήφος υπέρ του Brexit θα συνιστούσε «σημαντική πηγή» αβεβαιότητας για την Ευρωζώνη. Και δυστυχώς για τους ίδιους, αυτοί οι φόβοι τους φαίνεται να επιβεβαιώνονται απόλυτα.
Οι χειρότεροι εφιάλτες της ΕΚΤ επαληθεύονται
Πολλοί από εκείνους που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις εκτιμούν ότι αυτό που έρχεται θα είναι κατά πολύ χειρότερο από το σοκ που βίωσε η παγκόσμια οικονομία με την κατάρρευση της Lehman Brothers το Σεπτέμβριο του 2008. Κι αυτό γιατί κι οι πέτρες γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνο οι ιταλικές τράπεζες, οι οποίες βρίσκονται πλέον «στα κόκκινα», προκαλώντας νευρική κρίση στο παγκόσμιο πολιτικό κι οικονομικό κατεστημένο.
Ο μεγαλύτερος εφιάλτης έχει να κάνει με το μέλλον της άλλοτε πανίσχυρης Deutche Bank, η οποία εδώ κι αρκετό καιρό κινείται μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας. Πλέον όμως τα πράγματα φαντάζουν ακόμη πιο δύσκολα, από τη στιγμή που είναι γνωστό ότι ο εν λόγω γερμανικός κολοσσός είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εκτεθειμένος στα ομόλογα των υπό κατάρρευση ιταλικών τραπεζών. Από εκεί και πέρα βέβαια, κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά ως προς το πού θα σταματήσει ένα ενδεχόμενο «ντόμινο».
Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι μάλλον δύσκολο να επιχαίρει κανείς μπροστά σε τέτοιες πιθανές εξελίξεις, ιδιαίτερα από τη στιγμή που μοιάζει δεδομένο ότι ο τελικός λογαριασμός θα επιχειρηθεί να μετακυλιστεί, για μια ακόμη φορά, σε μεγάλο βαθμό στους ευρωπαϊκούς λαούς (για ποιο λόγο νομίζετε θεσπίστηκε το bail-in;). Από την άλλη βέβαια, ίσως να έχουν δίκιο όσοι εκτιμούνε πως θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για το διεθνές τραπεζικό σύστημα να τη βγάλει πάλι καθαρή. Άλλωστε επιβεβαιώνεται πια, πέραν πάσης αμφιβολίας, σε πόσο σαθρές βάσεις «πατάει» αυτό, καθώς κανείς πλέον δεν μπορεί να θεωρείται too big to fail.
Πολιτική ομερτά στην Ελλάδα ενώπιον του τραπεζικού ζητήματος
Όλα τα παραπάνω εξελίσσονται την ώρα που σε εγχώριο επίπεδο οι περισσότεροι «κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου». Κανενός το αυτί δεν ίδρωσε, όταν προ λίγων 24ωρων οι δανειστές φρόντισαν νύχτα να παραιτήσουν σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, προετοιμάζοντας μια πιο «βολική» για τους ίδιους διάδοχη κατάσταση. Κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να διερευνήσει που και πως φύγανε τα περίπου 100 δις που διατέθηκαν από τις τρεις μέχρι στιγμής ανακεφαλαιοποιήσεις των συστημικών τραπεζών. Όπως κανείς επίσης δεν εξηγεί σοβαρά για ποιο λόγο ολόκληρο σχεδόν το πολιτικό σύστημα (από την Μπακογιάννη μέχρι το Χουλιαράκη) βγάζει φλύκταινες κάθε φορά που κάποιος θίγει, έστω εμμέσως, το ζήτημα της εθνικοποίησης των λεγόμενων συστημικών τραπεζών (όπως συνέβη προσφάτως με τις αποκαλύψεις Γκάλμπρεϊθ), όταν αυτές έχουν αποδειχθεί κατ’ επανάληψη τελείως αφερέγγυες.
Επιπλέον, είναι τελικά να μην αναρωτιέται κανείς μήπως είναι πιο ξύπνιοι οι Σλοβένοι, που στείλαν την αστυνομία στα γραφεία της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας στο πλαίσιο έρευνας για ατασθαλίες στο πλαίσιο μιας τραπεζικής διάσωσης, προκαλώντας ένα μίνι πανικό στον Μάριο Ντράγκι; Εκτός κι αν κάποιοι περιμένουν να φορτωθεί η χώρα και τέταρτο μνημόνιο για να «ενοχλήσουν» τον Γιάννη Στουρνάρα.