Το παράδειγμα της Κύπρου θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα: να αρχίσει την εμπορική αξιοποίηση των δασών ως μέτρο πρόληψης κατά των πυρκαγιών!
Το παραπάνω αναφέρει στο Cretalive ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, χρόνια διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Δρ. Μωυσής Μυλωνάς.
Εξηγεί πως παρόλο που κάθε χρόνο στη χώρα μας καίγονται πολλές χιλιάδες στρέμματα, το συνολικό αποτύπωμα της δασικής έκτασης αυξάνεται. Βασικό ρόλο σε αυτό παίζει η εγκατάλειψη της υπαίθρου, πολλές περιοχές μετατρέπονται σε άγριες με φυσική βλάστηση. Παράλληλα, σε περιοχές που καίγονται έχουμε φυσική αναδάσωση, όπως τα Μέγαρα, που πριν δέκα χρόνια είχε καεί και ενδιάμεσα μετατράπηκε και πάλι σε δάσος.
Τα πεύκα- εισβολείς!
Ο Δρ. Μ. Μυλωνάς αναφέρει πως ιδιαίτερα στην Κεντρική Ελλάδα αλλά και νοτιότερα έχουμε φυσική αναδάσωση (παλιότερα και τεχνητή) με φυτά που, όμως, καίγονται εύκολα, όπως είναι η τραχεία πεύκη στην Κρήτη και η χαλέπιος πεύκη στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Πρόκειται για φυτά που εισβάλλουν σε περιοχές και αναπτύσσονται μετά από μία φωτιά, τα οποία, όμως, καίγονται πολύ πιο εύκολα.
«Είναι γεγονός ότι η βλάστηση της Ελλάδας έχει αλλάξει εδώ και 100 χρόνια, εκεί που είχαμε βελανιδιές έχουμε πεύκα. Είναι ένα είδος που ανταγωνίζεται τα άλλα, εισβάλλει και με τη βοήθεια του ανθρώπου, κακόβουλα ή τυχαία, αυξάνεται η συχνότητα των φωτιών», περιγράφει.
Έντονη… εισβολή πεύκων είχαμε μετά από πολέμους, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο, οπότε και σημειώθηκαν εκτεταμένες πυρκαγιές. Ο ομότιμος καθηγητής του Π.Κ. επισημαίνει πως αν κοιτάξει κανείς παλιές φωτογραφίες από βουνά της Ελλάδας και της Κρήτης θα διαπιστώσει ότι ήταν χέρσα εκεί, όπου σήμερα, έχουμε δάση.
Υπεύθυνος ο άνθρωπος
Ο Δρ. Μ. Μυλωνάς αναφέρει πως οι φετινές πυρκαγιές δεν αποτελούν απόρροια της κλιματικής αλλαγής που κάποιοι κάνουν καραμέλα ως πάτημα για να αποποιηθούν των ευθυνών τους.
Η κλιματική αλλαγή… βάζει το χέρι της όταν έχουμε εξαιρετικές μετεωρολογικές συνθήκες, όπως έγινε στο Μάτι και την Εύβοια.
Οι φετινές φωτιές σχετίζονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα που έχει διαχυθεί στα δάση, η παρουσία του ανθρώπου είναι τόσο μεγάλη που αυξάνονται οι πιθανότητες φωτιάς και οι πυρκαγιές γίνονται πιο καταστροφικές γιατί πλέον τα σπίτια είναι μέσα στο δάσος.
Κάν΄το όπως η Κύπρος
Ο Δρ. Μ. Μυλωνάς αναφέρει πως μία λύση για τη μείωση των πυρκαγιών είναι να διαχειριζόμαστε τα πευκοδάση που στην περίπτωση των κατηγοριών που συναντάμε στην Ελλάδα είναι φτωχά οικοσυστήματα. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε οικονομικά ένα δάσος που κάθε 15 με 20 χρόνια καίγεται φυσικά, την περίσσεια ύλη, λοιπόν, να την εκμεταλλευτούμε όπως γινόταν και παλιότερα, μία δραστηριότητα που εγκαταλείφτηκε.
Η Κύπρος είχε τραχεία πεύκη, είχε απαγορευτεί η παρέμβαση του ανθρώπου στα δάση με αποτέλεσμα να έχουμε φοβερές πυρκαγιές. Τα τελευταία χρόνια η χώρα επέστρεψε στην εκμετάλλευση του δάσους, αφαιρούνται τα μεγάλα δέντρα, έχουν ανοίξει συνεταιρισμοί, οι άνθρωποι έχουν κέρδος και θέσεις εργασίας. Παράλληλα, όμως, μειώνονται και οι πυρκαγιές.
Όπως εξηγεί ο έμπειρος επιστήμονας, θα πρέπει από τα πευκοδάση στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα να αφαιρούμε την περίσσεια ύλη, αυτή που θα οδηγήσει σε εκτεταμένες φωτιές. Μπορούμε κι εμείς να ιδρύσουμε συνεταιρισμούς εκμετάλλευσης δασών, με οικονομικά οφέλη αλλά και περιβαλλοντικά.
Οικοπεδοφάγοι, αυτή η μάστιγα!
Ο Δρ. Μ. Μυλωνάς μιλάει, ακόμα, για τη διάχυση της κατοικίας μέσα στα δάση, τους οικοπεδοφάγους που… ευδοκιμούν μετά από κάθε πυρκαγιά, παρόλο που το νομικό μας πλαίσιο δεν επιτρέπει να κτίζουμε πάνω στις στάχτες, κάτι που καμία κυβέρνηση δεν τηρεί.
Στην περίπτωση της Αττικής, με τα εκατομμύρια πληθυσμού και το πυκνοκατοικημένο κέντρο, είναι φυσικό επακόλουθο οι κατοικίες να εκτείνονται στο πράσινο και έχει αποδειχθεί στην πράξη πως η Πολιτεία δεν μπορεί να βάλει φραγμό σε αυτό και, φυσικά, αφού κάτι κτιστεί δεν γκρεμίζεται. Μία λύση θα ήταν να δημιουργηθούν κέντρα ανάπτυξης οικισμών μέσα στα δάση σε παλιές ή νέες περιοχές. Τονίζει, όμως, ότι η Πολιτεία θα πρέπει να είναι αμείλικτη στο θέμα των υποδομών. Δε γίνεται να παίρνει άδεια κανείς να κτίσει, να έχουμε σπίτια στο δάσος χωρίς πυροσβεστικούς κρουνούς. Δεν είναι δυνατό να φτιάξει κανείς ένα σπίτι χωρίς να έχει εξασφαλιστεί η παροχή νερού για την προστασία του!
Κρίσιμο είναι, πάντα, να ενεργοποιείται η τοπική αυτοδιοίκηση για εργασίες, όπως είναι η απομάκρυνση ξερών χόρτων και να μη μιλάνε οι τοπικοί άρχοντες μονάχα για την ατομική ευθύνη του κάθε πολίτη. Ακόμα και στο Ηράκλειο, εύκολα βλέπει κανείς δεξιά και αριστερά των δρόμων ότι δεν έχουν καθαριστεί τα ξερά χόρτα. «Δεν μπορεί να μιλάμε συνέχεια για την κλιματική αλλαγή και τον άνεμο, εμείς ως Πολιτεία τι κάνουμε;», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Εξηγεί πως τα πεύκα εκτοπίζουν οικοσυστήματα και μειώνουν τη βιοποικιλότητα όπου εισβάλλουν. Οπότε λέμε να προστατεύσουμε το δάσος αλλά ποιο δάσος; Σε όλη τη Μεσογειακή Ευρώπη, που έχει κοινά προβλήματα και τα ίδια πεύκα, πρέπει να τολμήσουμε, να μειώσουμε τις πιθανότητες μεγάλων πυρκαγιών και να προστατεύσουμε τους κατοίκους, όσους -νόμιμα ή παράνομα -έκτισαν σε αυτές τις περιοχές. Το κράτος θα πρέπει να επιβάλει υποδομές που βοηθούν στην επέκταση της φωτιάς, μόνο έτσι δε θα επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο τα ίδια απόκοσμα σκηνικά.