Του Σταύρου Χριστακόπουλου
Η κατάσταση ήταν πολύ προβληματική ήδη από τις 21 Μαΐου και πλέον έγινε οικτρή για το σύνολο της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς.
● Το σύνολο της λεγόμενης «κυβερνώσας» Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς δεν έφτασε καν το 30% (ΣΥΡΙΖΑ 17,8% και ΠΑΣΟΚ 11,9%) και έπεσε ακόμη πιο χαμηλά από το ταπεινό 31,5% του Μαΐου.
● Η Πλεύση Ελευθερίας μπήκε οριακά στη Βουλή με 3,2%, ενώ το ΜέΡΑ25 έμεινε εκτός με 2,6%.
● Μόνος διασωθείς το ΚΚΕ, το οποίο από το 5,3% του 2019 πήγε στο 7,2% τον Μάιο και ανέβηκε στο 7,65% τώρα.
Χωρίς καμιά υπερβολή, μπορούμε πλέον να μιλάμε για κρίση της «κυβερνώσας» Αριστεράς / Κεντροαριστεράς, την οποία τονίζουν κάποια επιμέρους εκλογικά αθροίσματα και δεδομένα (στο 96% της ενσωμάτωσης των εκλογικών αποτελεσμάτων):
- Η Κεντροδεξιά / Δεξιά αθροίζει ένα εκπληκτικό 53,4%, το οποίο υπερέβη καθαρά το σχεδόν 50% του 1977 και προσέγγισε το εμβληματικό – σε πολύ ειδικές συνθήκες – 54,4% που είχε αποσπάσει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974. Η πολύχρονη κυριαρχία της Αριστεράς / Κεντροαριστεράς, με αφετηρία το 1981, έλαβε τέλος.
- Η Ν.Δ. συγκέντρωσε πρώτη φορά ποσοστό άνω του 40% σε συνθήκες ισχυρής δυναμικής των πολιτικών σχηματισμών στα δεξιά της, οι οποίοι απέσπασαν το πρωτοφανές 12,9% (Σπαρτιάτες 4,7%, Ελληνική Λύση 4,5% και Νίκη 3,7%). Τα προηγούμενα χρόνια τέτοια εικόνα της Άκρας Δεξιάς θα μπορούσε να εμφανιστεί μόνο σε συνθήκες αποσυσπείρωσης της Ν.Δ., ενώ τώρα συμβαίνει σε φάση κυριαρχίας της.
- Τα κόμματα που είτε δηλώνουν ότι δεν θέλουν να συγκυβερνήσουν με κάποιο άλλο (ΚΚΕ) είτε κανείς άλλος δεν θέλει να κυβερνήσει μαζί τους (Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση, Νίκη) ή, απλώς, αποτελούν κόμματα αριστερής διαμαρτυρίας (Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25) αθροίζουν το εκπληκτικό 26%.
(Προφανώς είναι «ανίερο» το να αθροίζει κάποιος την Άκρα Δεξιά με τμήματα της Αριστεράς. Πρόκειται για ένα τεχνικό άθροισμα, το οποίο χρησιμοποιούμε για να δείξουμε το μέγεθος της «αντισυστημικής» ψήφου ή, έστω, της ψήφου που δεν αποσκοπεί στην ανάδειξη κυβέρνησης).
Η εμφανής αδυναμία της Αριστεράς / Κεντροαριστεράς να ενσωματώσει έστω και μικρό ποσοστό από την όποια αντιπολιτευτική προς τη Ν.Δ. διάθεση των ψηφοφόρων οδηγεί αναπόφευκτα στο συμπέρασμα πως η πολιτική της αξιοπιστία έχει αγγίξει το μεταπολιτευτικό ναδίρ.
- Το άθροισμα των τριών κοινοβουλευτικών κομμάτων της Άκρας Δεξιάς είναι μεγαλύτερο κατά σχεδόν 1% από αυτό του ΠΑΣΟΚ.
- Οι απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ από το 2019 έως τώρα έχουν αγγίξει το 14%, με συνέπεια το κόμμα να έχει προσεγγίσει τα επίπεδα του Μαΐου του 2012 (16,78%), όταν ξεκινούσε την πορεία του προς την εξουσία. Κι όμως, το ΠΑΣΟΚ έχει ενισχυθεί μόλις κατά 4%.
Με άλλα λόγια: Η άτακτη φυγή από το ΠΑΣΟΚ το 2012 και το 2015 ενίσχυσε, μετέτρεψε σε κόμμα εξουσίας και έφερε στη διακυβέρνηση της χώρας τον ΣΥΡΙΖΑ. Όμως τώρα οι τεράστιες απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ δεν κατευθύνονται κάπου συντεταγμένα – και πάντως όχι κυρίως στο ΠΑΣΟΚ.
Άρα το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη, παρότι ξεκόλλησε από το 8% του 2019 και αύξησε τις δυνάμεις του κατά σχεδόν 50%, έχει σοβαρότατο πρόβλημα, καθώς προκύπτει πως είναι… χαμηλοτάβανο και δυσκολεύεται πολύ να αντικαταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση μιας πραγματικά φιλόδοξης αξιωματικής αντιπολίτευσης.
- Ενώ το άθροισμα ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ ήταν 39,63% το 2019 και υπολειπόταν μόλις κατά 0,22% του 39,85% της Ν.Δ., τον Μάιο του 2023 κατέρρευσε στο 31,52% υπολειπόμενο κατά 9,27% του 40,79% της Ν.Δ. Τώρα έπεσε στο ιστορικά χαμηλό 29,7%, υπολειπόμενο κατά 10,8% του 40,5% της Ν.Δ.
Για να καταλάβουμε το μέγεθος της συντριβής, το 1974, στο φόντο του αξεπέραστου μέχρι σήμερα καραμανλικού εκλογικού θριάμβου, η Ένωσις Κέντρου – Νέες Δυνάμεις με 20,42% και το ΠΑΣΟΚ με 13,58% άθροιζαν 34%, όταν η Ενωμένη Αριστερά, υπό τον Ηλία Ηλιού, είχε λάβει το ευπρεπέστατο 9,47%.
Έκτοτε μόνο τον Μάιο του 2012, οπότε είχαμε έναν πρωτοφανή πολιτικό κατακερματισμό, το σύνολο ΣΥΡΙΖΑ (16,78%) και ΠΑΣΟΚ (13,18%) είχε περιοριστεί στο πάμπτωχο 29,96%, στο οποίο όμως θα πρέπει να προστεθεί το 6,11% της επίσης «κυβερνώσας» Δημοκρατικής Αριστεράς υπό τον Φώτη Κουβέλη – έτσι το τελικό άθροισμα ανεβαίνει στο 36,07%.
Τι μας λένε όλα αυτά;
● Ότι όντως το σημερινό …. είναι το ιστορικό χαμηλό της «κυβερνώσας» Αριστεράς / Κεντροαριστεράς.
● Ότι, λαμβανομένων υπόψη τόσο της συνολικής υποχώρησης της Αριστεράς / Κεντροαριστεράς όσο και του επιμέρους αθροίσματος 13,5% του ΚΚΕ (7,7%), της Πλεύσης Ελευθερίας (3,2%) και του ΜέΡΑ25 (2,6%), ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το ΠΑΣΟΚ έχουν τη δυνατότητα στο άμεσο μέλλον να ξεπροβάλουν αυτόνομα ως φορείς μιας εκλογικά ισχυρής πρότασης εξουσίας.
Επισήμως, λοιπόν, η Αριστερά και η Κεντροαριστερά, στην «κυβερνώσα» εκδοχή τους, βρίσκονται σε κρίση, από την οποία είναι άγνωστο πότε θα βγουν – και, κυρίως, με ποιον τρόπο…