Η Εαρινή ισημερία, για σήμερα 21 Μαρτίου, σηματοδοτεί ουσιαστικά την είσοδο του Β. Ημισφαιρίου στην Άνοιξη. Αναμενόμενα για την εποχή αυτή και τα Βαρομετρικά Χαμηλά από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής τα οποία μας έχουν συνηθίσει, κατά περιόδους , να εμφανίζουν ενισχυμένους Νοτιάδες, υψηλές θερμοκρασίες και μεταφορές Αφρικανικής σκόνης στην Κρήτη αλλά και στον υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο. Την χρονιά όμως αυτή τείνουν να είναι κατά πολύ επαναλαμβανόμενα. Έτσι λοιπόν και τώρα άλλο ένα Βαρομετρικό χαμηλό του Νότου αναμένεται να περάσει δυτικά από την Κρήτη επαναφέροντας τους Θυελλώδεις Νοτιάδες, τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και την σημαντική μεταφορά Αφρικανικής σκόνης, για το διήμερο 21 και 22 Μαρτίου. Στις 23 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα γιορτής για τη Μετεωρολογία, αναμένεται επαναφορά του καιρού σε καλύτερες συνθήκες από πλευράς ανέμων και θερμοκρασίας αλλά και με την ελπίδα για λίγες, έστω και τοπικές βροχές σε περιοχές της Κρήτης. Το Σάββατο φαίνεται να διατηρεί Ανοιξιάτικη εικόνα με πιθανότητα για ασθενείς τοπικές βροχές και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας, από την Κυριακή όμως νέο Βαρομετρικό χαμηλό κάνει την εμφάνιση του, ευτυχώς από τα Δυτικά, επαναφέροντας τους Νοτιάδες καθώς και υψηλότερες τιμές στη θερμοκρασία.
Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, η συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων PM10, αναμένεται να ξεπεράσει το όριο της μέσης ημερήσιας τιμής 50 μg/m3 και το φαινόμενο θα διαρκέσει μέχρι και την Πέμπτη 22 Μαρτίου 2018 και θα είναι πιο έντονο στην Ανατολική Κρήτη.
Η αναλυτική πρόγνωση του καιρού από τον μετεωρολόγο Εμμανουήλ Λέκκα:
Παρά το γεγονός της καλοκαιρίας που αναμένεται να επικρατήσει στην Κρήτη για το διήμερο της Τετάρτης και της Πέμπτης, οι καιρικές συνθήκες μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ιδιαίτερα δυσμενείς, λόγω των ενισχυμένων ΝοτιοΑνατολικών ανέμων, των υψηλών θερμοκρασιών που θα σημειωθούν σε ολόκληρο το νησί καθώς και της σημαντικής μεταφοράς σκόνης . Οι δυσμενείς αυτές συνθήκες που θα ξεκινήσουν να κάνουν την εμφάνιση του από την Τετάρτη οφείλονται στην κίνηση ενός Βαρομετρικού Χαμηλού από τις ακτές της Αφρικής στην περιοχή του Β. Ιονίου περνώντας δυτικά της Κρήτης. Συνοδεύεται και από μία αρκετά έντονη θερμή εισβολή στην ανώτερη ατμόσφαιρα καθώς και από σημαντικές ποσότητες αφρικανικής σκόνης.
Η ενίσχυση των ΝοτιοΑνατολικών έως και Νότιων ανέμων, με εντάσεις που θα φθάνουν τα 6 έως 7 Μποφώρ κατά μέσο όρο , αλλά με μέγιστες εντάσεις πολύ υψηλότερες, θα πλήξει περισσότερο τις δυτικές και ανατολικές παράκτιες περιοχές του νησιού, καθώς και βόρειες περιοχές ολόκληρης της Κρήτης. Σημειώνεται ότι η εμφάνιση των ανέμων μπορεί να είναι ξαφνική και να ενταθεί σε οποιαδήποτε περιοχή του νησιού, έστω και για λίγο χρόνο προκαλώντας σημαντικά προβλήματα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις εστίες φωτιά όπου θα πρέπει να αποφευχθούν παντελώς μιας και θα είναι πολύ εύκολη η επέκταση μιας πυρκαγιάς.
Η εισβολή της θερμής αέριας μάζας φαίνεται να καταφθάνει στην Κρήτη από τις απογευματινές ώρες της Τετάρτης διατηρώντας έτσι τις νυκτερινές θερμοκρασίες σε υψηλά επίπεδα, ενώ την Πέμπτη οι μέγιστες τιμές θα κυμανθούν σε πολύ υψηλά για την εποχή επίπεδα, η μέση διακύμανση της εκτιμάται να είναι στους 26 έως 28 °C , κατά τόπους όμως θα ξεπεράσει και τους 30 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο των Μετεωρολογικών σταθμών της ΕΜΥ οι μέγιστες καταγεγραμμένες τιμές θερμοκρασίες για το μήνα Μάρτιο είναι : Χανιά 32,4 (1970), Ηράκλειο 29,4 (1970), Ρέθυμνο 31,2 (1981), Σητεία 27,6 (1981).
Η μεταφορά Αφρικανικής σκόνης θα ξεκινήσει σταδιακά από το μεσημέρι της Τετάρτης και αναμένεται τις βραδινές ώρες και πρωινές ώρες της Πέμπτης να σημειώνεται η μέγιστη συγκέντρωση της στην ατμόσφαιρα της Κρήτης διατηρώντας αυτά τα αυξημένα επίπεδα μέχρι και τις πρωινές ώρες της Παρασκευής. Με βάση τα προγνωστικά δεδομένα του Πανεπιστημίου Αθηνών οι πλέον μέγιστες συγκεντρώσεις αναμένεται να σημειωθούν στην Ανατολική Κρήτη για την Πέμπτη.
Ευτυχώς από την Παρασκευή η θερμή αέρια μάζα απομακρύνεται ανατολικότερα και αποκαθίσταται μια αρκετά ψυχρότερη αέρια μάζα στην ανώτερη ατμόσφαιρα της Κρήτης. Αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι τα προγνωστικά μοντέλα δίνουν πιθανότητες για εκδήλωση, έστω και περιορισμένων, βροχοπτώσεων σε δυτικές και νότιες περιοχές της Κρήτης, ενώ οι πιθανότητες ανατολικότερα είναι μικρότερες. Τα φαινόμενα αυτά θα κάνουν την εμφάνιση τους και το Σάββατο . Η θερμοκρασία αναμένεται να υποχωρήσει σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ και η ατμόσφαιρα θα καθαρίσει καθότι ολοκληρώνεται και αυτός ο κύκλος μεταφοράς Αφρικανικής σκόνης στο νησί μας.
Αναλυτικά ο καιρός των επόμενων ημερών :
Τετάρτη 21 Μαρτίου
Καλός καιρός με πρόσκαιρα αυξημένες υψηλές νεφώσεις κυρίως τις μεσημβρινές ώρες.
Οι άνεμοι θα πνέουν αρχικά από Ανατολικές έως Νοτιοανατολικές διευθύνσεις με εντάσεις στα 3 -4, τοπικά έως και τα 5 Μποφώρ. Από το μεσημέρι και μετά θα στραφούν περισσότερο σε Νοτιοανατολικές έως και Νότιες διευθύνσεις και θα ενισχυθούν φθάνοντας στα 5 – 6, τοπικά έως και τα 7 Μποφώρ, κατά μέσο όρο, με τις μέγιστες εντάσεις κατά διαστήματα να είναι πολύ υψηλότερες. Οι περιοχές που αναμένεται να επηρεασθούν περισσότερο είναι οι δυτικές και ανατολικές παράκτιες ζώνες του νησιού καθώς και βόρειες περιοχές όλη ς της Κρήτης. Ξαφνική ενίσχυση όμως των ανέμων αναμένεται να σημειωθεί και σε πολλές άλλες περιοχές του νησιού. Οι ενισχυμένοι άνεμοι θα διατηρηθούν και κατά τη διάρκεια της νύκτας.
Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από τους 12 °C η ελάχιστη ενώ η μέγιστη θα φθάσει έως και τους 23°C. Λόγω της θερμής εισβολής στην ανώτερη ατμόσφαιρα σταδιακά από το μεσημέρι της Τετάρτης οι νυκτερινές θερμοκρασίες θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα.
Η μεταφορά Αφρικανικής σκόνης θα ξεκινήσει από τις μεσημβρινές ώρες και θα σημειώνει υψηλότερες τιμές προς τις βραδινές ώρες.
Πέμπτη 22 Μαρτίου
Καλός καιρός
Οι άνεμοι το πρωί της Πέμπτης θα συνεχίσουν να πνέουν ενισχυμένοι από Νότιες διευθύνσεις. Σταδιακά από το μεσημέρι της Πέμπτης και από τα δυτικά της Κρήτης θα στραφούν από Δυτικές διευθύνσεις με εντάσεις 4-5, τοπικά έως και 6 Μποφώρ, και μέχρι το απόγευμα θα επεκταθούν και ανατολικότερα.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει τις υψηλότερες τιμές με την ελάχιστη να ξεκινάει περίπου στους 18°C , ιδιαίτερα στα βόρεια τμήματα του νησιού και η μέγιστη αναμένεται να κορυφωθεί στους 26 έως 28 °C, αν και κατά τόπους πιθανά θα ξεπεράσει και τους 30°C.
Την Πέμπτη αναμένεται κορύφωση στη συγκέντρωση Αφρικανικής σκόνης στο νησί προκαλώντας θόλωση στην ατμόσφαιρα και περιορισμό της οριζόντιας ορατότητας. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση θα σημειωθεί στην Ανατολική Κρήτη από το μεσημέρι της Πέμπτης. Από τις απογευματινές ώρες θα αρχίσει σταδιακά η βελτίωση των συνθηκών από τα δυτικά και θα επεκταθεί σταδιακά και ανατολικότερα.
Παρασκευή 23 Μαρτίου
Το πρωί ο καιρός θα είναι γενικά καλός, αργότερα όμως αναμένεται να αυξηθούν οι νεφώσεις και υπάρχει πιθανότητα να σημειωθούν λίγες βροχές , παροδικές, κυρίως στα δυτικά και νότια τμήματα του νησιού, ανατολικότερα οι πιθανότητες είναι μικρότερες.
Οι άνεμοι θα πνέουν από Δυτικές διευθύνσεις με εντάσεις που θα φθάνουν τα 4 – 5 , τοπικά έως και τα 6 Μποφώρ στα δυτικά τμήματα της Κρήτης , ενώ ανατολικότερα θα είναι ασθενέστεροι.
Η θερμοκρασία θα υποχωρήσει σε χαμηλότερα επίπεδα.
Η υποχώρηση στα επίπεδα συγκέντρωσης σκόνης θα προκαλέσει καθαρότητα στην ατμόσφαιρα.
Το Σάββατο θα έχει περισσότερο Ανοιξιάτικη εικόνα με λίγες νεφώσεις, πρόσκαιρα αυξημένες και με πιθανότητα για ασθενείς τοπικές βροχές, ενώ η θερμοκρασία θα υποχωρήσει ακόμη περισσότερο, ιδιαίτερα τις νυκτερινές ώρες. Την Κυριακή επανέρχονται και πάλι οι Νότιοι άνεμοι.
Τι εμπεριέχει η σκόνη
Σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του 2013 στην Αθήνα και τη Χαλκιδική, η σκόνη που ταξιδεύει από την Αφρική μεταφέρει στη χώρα μας δηλητηριώδεις ουσίες, όπως είναι ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, το χρώμιο, το βανάδιο, το αρσενικό και το νικέλιο, σε περιεκτικότητες μάλιστα που κανείς δεν υπολόγιζε ότι θα ήταν τόσο μεγάλες.
Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις έντονης παρουσίας της σκόνης, εντοπίζονται σε κάθε γραμμάριο:
173μgr μολύβδου
60 μgr ψευδαργύρου
10 μgr χρωμίου
6 μgr βαναδίου
Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι αλλαγές στην περιεκτικότητα των βαρέων μετάλλων ανά περιοχή ενδεχομένως να οφείλονται στη φορά των ανέμων.
Η αφρικανική σκόνη συσχετίζεται με προβλήματα υγείας του ελληνικού πληθυσμού, καθώς έχει παρατηρηθεί πως σε ημέρες με έντονες συγκεντρώσεις σκόνης αυξάνονται οι εισαγωγές στα νοσοκομεία με ασθενείς που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.
Οι επιστήμονες δίνουν πλέον για πρώτη φορά την εξήγηση για τα αυξημένα επεισόδια εμφάνισης σκόνης στον ουρανό των χωρών της Μεσογείου, η οποία δεν είναι άλλη από την ερημοποίηση, που αποτελεί μία από τις πιο δραματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Στη Σαχάρα, η ερημοποίηση προχωρά με ανυπολόγιστα ταχείς ρυθμούς, με αποτέλεσμα οι έρημες περιοχές να επεκτείνονται εις βάρος των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, αυξάνοντας τις ποσότητες της σκόνης που μπορεί να μεταφερθούν στην ατμόσφαιρα.
Μέτρα προστασίας
Η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας Περιφέρειας Κρήτης συστήνει σε άτομα αυξημένου κινδύνου τα εξής:
α) Ενήλικες με αναπνευστικό πρόβλημα ή ενήλικες καρδιοπαθείς και παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα θα πρέπει να περιορίσουν κάθε έντονη σωματική άσκηση, ιδιαίτερα αν αυτή γίνεται σε εξωτερικούς χώρους,
β) Άτομα με άσθμα μπορεί να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές του ανακουφιστικού φαρμάκου.
γ) Άτομα άνω των 65 ετών θα πρέπει να περιορίσουν τη σωματική τους δραστηριότητα.