Περισσότερο από έξι μήνες μετά την εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα, η ικανότητα της Λωρίδας να παράγει τρόφιμα και καθαρό νερό έχει περιοριστεί σημαντικά, επιτείνοντας την ανθρωπιστική κρίση που βιώνουν οι υπό διωγμό Παλαιστίνιοι.
Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και οι μπουλντόζες έχουν ισοπεδώσει αγροκτήματα και οπωρώνες. Οι καλλιέργειες που εγκαταλείφθηκαν από τους αγρότες, οι οποίοι αναζητούσαν ασφάλεια στη νότια Γάζα, έχουν καταστραφεί και τα βοοειδή έχουν αφεθεί να πεθάνουν.
Ο Ashraf Omar Alakhras είχε ένα οικογενειακό αγρόκτημα στην Beit Lahia, στη βόρεια Γάζα, κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ. Στα τέλη Ιανουαρίου, όπως είπε, οι ισραηλινές μπουλντόζες την ισοπέδωσαν, μαζί με τα θερμοκήπια και τις εγκαταστάσεις ηλιακής ενέργειας, για να ανοίξουν χώρο για μια στρατιωτικοποιημένη νεκρή ζώνη.
«Δουλεύαμε στο μεγάλο αγρόκτημά μας, που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας», δήλωσε στην Washington Post, μοιραζόμενος φωτογραφίες και βίντεο από μια ζωή που έχει πλέον χαθεί. «Καλλιεργούσαμε πορτοκάλια, λεμόνια, πατάτες, μελιτζάνες, ντομάτες και αγγούρια».
Η γεωργία αντιπροσώπευε σχεδόν το ήμισυ της συνολικής έκτασης της Γάζας πριν από τον πόλεμο, αλλά το 45% αυτής της γεωργικής γης έχει πλέον καταστραφεί
Το κτήμα του Ashraf με τις φράουλες, πριν και μετά την ισοπέδωσή του από τις βόμβες του Ισραήλ
Η μοίρα του αγροκτήματος των Alakhras έχει γίνει η ιστορία της γεωργίας στη Γάζα.
Σοκάρουν οι δορυφορικές εικόνες – Το πράσινο έγινε καφέ
Η ανάλυση της Post από γεωργικά δεδομένα, δορυφορικές εικόνες και συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες και Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας αποκαλύπτει πώς ένα ήδη ευάλωτο γεωργικό σύστημα βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά της Γάζας εισάγονταν στον θύλακα. Η δυνατότητα της Γάζας να θρέψει τον λαό της είναι περιορισμένη εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες, λόγω του τιμωρητικού αποκλεισμού από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή μετά την κατάληψη της εξουσίας από τη Χαμάς το 2007.
Το Ισραήλ ήλεγχε όλα τα συνοριακά περάσματα εκτός από ένα, περιόρισε την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού, απαγόρευσε την πρόσβαση σε βαθύτερα αλιευτικά ύδατα στα ανοικτά της θάλασσας και περιόρισε τις εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών.
Ως αποτέλεσμα, η γεωργία και η αλιεία ήταν συχνά μικρής κλίμακας αλλά απαραίτητες επιχειρήσεις. Οι κάτοικοι της Γάζας καλλιεργούσαν και ψάρευαν όπου μπορούσαν, χτίζοντας θερμοκήπια στις στέγες, συλλέγοντας το νερό της βροχής για άρδευση και κατασκευάζοντας βάρκες που λειτουργούσαν με μαγειρικό λάδι ή κινητήρες αυτοκινήτων. Μικροί ελαιώνες και οπωροφόρα δέντρα υπήρχαν σκόρπια στο τοπίο.
Δορυφορική εικόνα της Γάζας τον Απρίλιο 2023: Πριν τον πόλεμο καλλιεργούσαν οπωροκηπευτικά και άλλα, ενώ υπήρχαν ελαιώνες
Το 45% της γεωργικής γης έχει καταστραφεί
Τα τοπικά προϊόντα – ντομάτες, αγγούρια, μελιτζάνες, βότανα, κόκκινες και πράσινες πιπεριές τσίλι – πήγαιναν στις αγορές ή κατευθείαν στα τραπέζια της κουζίνας. Τα νοικοκυριά βασίζονταν στην τοπική παραγωγή για περισσότερο από το 40% των φρούτων και των λαχανικών τους από το 2022, σύμφωνα με την Παλαιστινιακή Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία.
Η γεωργία αντιπροσώπευε σχεδόν το ήμισυ της συνολικής έκτασης της Γάζας πριν από τον πόλεμο, σύμφωνα με τον UNOSAT, το δορυφορικό κέντρο των Ηνωμένων Εθνών, αλλά το 45% αυτής της γεωργικής γης έχει πλέον καταστραφεί.
Οι πράσινες αγροτικές εκτάσεεις «βάφτηκαν» καφέ σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας, τον Απρίλιο 2024, μετά τον πόλεμο του Ισραήλ
Πολλοί τρέφονται με γρασίδι και ζωοτροφές
Σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, οι άμαχοι που εμπλέκονται σε συγκρούσεις δεν μπορούν να στερηθούν την πρόσβαση σε τρόφιμα ή νερό από τα αντιμαχόμενα μέρη, δήλωσαν νομικοί εμπειρογνώμονες. Αυτό επεκτείνεται επίσης στη στοχοποίηση των υποδομών τροφίμων.
«Με πολύ μικρές εξαιρέσεις, απαγορεύεται η επίθεση, η καταστροφή, η απομάκρυνση ή η αχρηστία αυτών των αντικειμένων», δήλωσε ο Tom Dannenbaum, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στη Σχολή Νομικής και Διπλωματίας Fletcher του Πανεπιστημίου Tufts.
Ο Dannenbaum πρόσθεσε ότι όταν οι άμαχοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την πείνα, το νερό και τις υποδομές τροφίμων – όπως τα αρδευτικά έργα και τα γεωργικά χωράφια – δεν χάνουν το προστατευόμενο καθεστώς τους, μόνο και μόνο επειδή οι μαχητές (σ.σ. της Χαμάς) διεξάγουν επιχειρήσεις μέσα από έναν άμαχο πληθυσμό.
Οι κάτοικοι της Γάζας – που ιστορικά εξαρτώνται από τη βοήθεια της UNRWA, του οργανισμού του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες – βασίζονται τώρα ακόμη περισσότερο στην περιορισμένη βοήθεια που επιτρέπεται. Πολλοί αναζητούν βρώσιμα φυτά και ορισμένοι, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, έχουν περιοριστεί να τρώνε γρασίδι και ζωοτροφές.
Στη βόρεια Γάζα, οι κάτοικοι δήλωσαν στην Post ότι επιβίωναν με khoubiza, ένα φυλλώδες πράσινο φυτό που αναπτύσσεται φυσικά το χειμώνα. Αλλά όταν ήρθε η άνοιξη, αυτή η πηγή διατροφής εξαφανίστηκε.
Δορυφορικές εικόνες από την Planet Labs αποκαλύπτουν τις τεράστιες ζημιές σε θερμοκήπια νότια της πόλης της Γάζας
Επιβιώνουν με υφάλμυρο νερό
Επιτείνοντας τις επιπτώσεις του πολέμου, τμήματα της Γάζας έχουν χάσει μεγάλο μέρος της υποδομής ύδρευσης. Σύμφωνα με τον Μάξιμο Τορέρο, επικεφαλής οικονομολόγο του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, το 50% είναι άχρηστο στη βόρεια Γάζα, το 54% στην κεντρική Γάζα, το 50% στο Χαν Γιουνίς και το 33% στη Ράφα.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, μόνο δύο από τις τρεις μονάδες αφαλάτωσης λειτουργούν μερικώς και πολλοί κάτοικοι της Γάζας επιβιώνουν με υφάλμυρο νερό.
Και το χειρότερο είναο πως η αποκατάσταση όλων αυτών των ζημιών μπορεί να πάρει δεκαετίες.
Η Georgina McAllister, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Coventry της Αγγλίας, σημείωσε τον πρωτοφανή δρόμο που έχει μπροστά της η ανοικοδόμηση στη Γάζα.
«Στα 30 χρόνια που εργάζομαι ως ειδικός στα συστήματα τροφίμων και γεωργίας υπό συνθήκες συγκρούσεων, δεν έχω αντιμετωπίσει ποτέ αυτό το επίπεδο καταστροφής και επισφάλειας»