Της Μαρίας Πιτσικάκη, δημοσιογράφου – ζωγράφου
Το καρπούζι σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου, όπου οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εκτός από το να το καταναλώνουν σαν φρούτο, το μετέφεραν μαζί τους σε ναυτικές και άλλες αποστολές σαν αποθήκη νερού.
Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Ευρώπη μέσω των Αράβων. Έγιναν το σύμβολο του μαρτυρίου του Αγίου Λαυρεντίου στην Ιταλία. Κάθε χρόνο, στις 10 Αυγούστου στη Φλωρεντία, ο άγιος των μαγείρων γιορτάζεται με ένα όργιο καρπουζοφαγίας.
Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» . Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a). Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία παττίχα.
Το καρπούζι καλλιεργείται ανά τον κόσμο σε περισσότερες από 1.200 ποικιλίες που διαφοροποιούνται μεταξύ τους όχι μόνο βάσει του χρώματος αλλά και του σχήματος, και της υφής και των σπόρων, ενώ ο αριθμός των χωρών που παράγουν και εξάγουν αυτό το φρούτο είναι πάνω από 100, επειδή η καρπουζιά μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών. Το Νο1 στη λίστα της παγκόσμιας παραγωγής καρπουζιού διατηρεί η Κίνα, και μάλιστα με διαφορά από τις άλλες χώρες.
Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Πλούσιο με σημαντικές βιταμίνες όπως Α και C, πολλών ανόργανων συστατικών συμπεριλαμβανομένων βιταμίνη C, Α, Β1, Β6, το μαγνήσιο, β-καροτένιο, κάλιο και διαλυτές φυτικές ίνες. Το 90% αποτελείται από νερό και 5% σε φρουκτόζη. Περιέχει υψηλή περιεκτικότητα σε λυκοπένιο και γλουταθειόνη, ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ουσίες. Είναι φυσικό διουρητικό, το οποίο προάγει την απώλεια βάρους και συμβάλλει στη νεφρική λειτουργία.
Το καρπούζι ενδείκνυται να τρώγεται με άδειο στομάχι πριν από το δείπνο, καθώς καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες και κρατά το πεπτικό σύστημα σε άριστη κατάσταση. Θεραπευτική επίδραση ασκεί το καρπούζι στις παθήσεις του ήπατος, ενώ είναι αποτελεσματικό ως φρούτο σε κυστίτιδες και γενικά σε όλες τις φλεγμονές του ουροποιητικού συστήματος. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, αυτοί που πάσχουν από διάρροια πρέπει να καταναλώνουν αρκετό καρπούζι, ενώ τρεις μερίδες καρπουζιού την ημέρα δίνει λάμψη και διατηρεί το δέρμα σε άψογη κατάσταση.
Επίσης μάθετε ότι:
1. 100 γρ. καρπούζι έχουν 30 θερμίδες, 7,6 γρ. υδατάνθρακες και 94 γρ. νερό.
2. Ο χυμός του καρπουζιού περιέχει ζάχαρα από 5% έως 8%. Εχει υπολογιστεί ότι ένα κιλό καρπούζι περιέχει 100-200 μόνο θερμίδες.
3. Περιέχει ασκορβικό οξύ (Βιταμίνη C) 8-9mg%. Η βιταμίνη C, δρα προστατευτικά κατά της γήρανσης.
4. Το καρπούζι είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών καθώς περιέχει βιταμίνη C, β-καροτένιο αλλά και βιοτίνη, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του οργανισμού από διάφορους τύπους καρκίνου.
5. Περιέχει β-καροτένιο που είναι προβιταμίνη της βιταμίνης Α, 230 μικρογρ. Η βιταμίνη Α, μας προστατεύει από τις μολύνσεις και ενδυναμώνει την όραση. H βιταμίνη Α, είναι σημαντική για καλύτερη όραση και για αποτελεσματικότερη άμυνα σε μολύνσεις καθώς ενδυναμώνει τα λεμφοκύτταρα του οργανισμού.
6. Περιέχει επίσης βιταμίνη Β6 (0,14mg) , η οποία συμβάλλει στην σύνθεση των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου καθώς συντελεί στην καλύτερη πνευματική και ψυχολογική υγεία.
7. Περιέχει το αμινοξύ citrolline, που στον οργανισμό μας μετατρέπεται σε ένα βασικό αμινοξύ, την αργινίνη, που συμβάλλει σημαντικά στη σωστή λειτουργία του καρδιαγγειακού μας συστήματος.
Βοηθά λοιπόν την υγεία της καρδιάς, του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμο για όσους πάσχουν από παχυσαρκία και διαβήτη τύπου 2. Επίσης είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να χαλαρώσει τα αιμοφόρα αγγεία, όπως κάνει και το Viagra, χωρίς όμως να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες. Η αργινίνη βοηθά επίσης τον κύκλο της ουρίας από την απομάκρυνση της αμμωνίας και άλλων τοξικών ενώσεων από το σώμα μας.
8. Περιέχει λυκοπένιο, μια ουσία με έντονη αντιοξειδωτική δράση, και κάλιο, που συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης έχοντας παράλληλα διουρητική δράση.
To λυκοπένιο, θεωρείται ότι έχει αντικαρκινική δράση. Το λυκοπένιο εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του κυτταρικού μεταβολισμού. Η δράση του γίνεται αισθητή κυρίως σε περιστατικά ενάντια στον κίνδυνο του καρκίνου του προστάτη, παρουσιάζοντας, συγχρόνως, ευεργετικές δράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα.
9. Οι φυτικές ίνες που περιέχει βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου.
10. Ο χυμός του προκαλεί έντονη διούρηση καθαρίζοντας το αίμα και τα νεφρά
11. Αν το σώμα έχει αφυδατωθεί από τη ζέστη είναι σημαντικό να αναπληρώσετε το κάλιο στον οργανισμό σας. Το κάλιο και τα υγρά που χάσατε από την εφίδρωση, τώρα το καλοκαίρι, μπορείτε να τα αναπληρώσετε με το καρπούζι που καταπολεμά την αφυδάτωση και είναι ένα φρούτο υψηλής περιεκτικότητας σε κάλιο.
12. Η κατανάλωση χυμού από καρπούζι μπορεί να μας ανακουφίσει τον πόνο που εκδηλώνεται μετά την γυμναστική, λένε επιστήμονες από την Ισπανία. Τα οφέλη του χυμού καρπουζιού αποδίδονται σε ένα αμινοξύ που περιέχει, την L-σιτρουλίνη. Ο φυσικός χυμός περιέχει συστατικά που ενισχύουν την διαδικασία απομάκρυνσης του γαλακτικού οξέος από το μυϊκό σύστημα, η συσσώρευση του οποίου ευθύνεται αίσθημα πόνου ή καύσου στους μυς.
13. Το καρπούζι παρουσιάζει παρόμοιες ιδιότητες με αυτές του Viagra, σύμφωνα με έρευνα. Οι ειδικοί αποδίδουν αυτές του τις ιδιότητες στην κιτρουλίνη, που περιέχει η οποία μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή συστατικού που έχει το διάσημο μπλε χαπάκι. Το συγκεκριμένο συστατικό συμβάλλει στη χαλάρωση των αγγείων του οργανισμού, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν ένας άντρας λαμβάνει Viagra. Η κιτρουλίνη αντιδρά με τα ένζυμα του οργανισμού όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες και αλλάζει σε αργινίνη, ένα αμινοξύ που ωφελεί την καρδιά, και το κυκλοφορικό σύστημα. Η αργινίνη ενισχύει το νιτρικό οξύ που χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία γεγονός που διευκολύνει τη στύση σε όποιον αντιμετωπίζει στυτική διαταραχή. Οι ειδικοί αν και θεωρούν ενδιαφέροντα τα ευρήματα αυτά θεωρούν ότι δεν μπορεί το καρπούζι να θεωρηθεί σαν υποκατάστατο φαρμάκου.
14. Το καρπούζι περιέχει λυκοπένιο, μια ουσία που ωφελεί ιδιαίτερα τον οργανισμό και κυρίως τους άνδρες, λόγω του προστάτη. Το λυκοπένιο είναι ένα αντιοξειδωτικό συστατικό που συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως τον προστάτη.
Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι τσικουδιά και παγάκια. Επίσης, με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουμε γλυκό κουταλιού.
ΛΙΚΕΡ ΚΑΡΠΟΥΖΙ
ΥΛΙΚΑ: 1 λίτρο τσικουδιά ή κονιάκ, 5 φλυτζάνια ζουμί από καρπούζι φιλτραρισμένο καλά, 2,5 φλ. Ζάχαρη, 1/2 φέτα λεμόνι, 1 κλωνάρι αρμπαρόριζας
ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Παίρνουμε ένα ώριμο καρπούζι και χρησιμοποιούμε το μισό απ αυτό, ανάλογα με το βάρος. Στύβουμε με τα χέρια σε ένα σουρωτήρι το καρπούζι. Σουρώνουμε το ζουμί 2-3 φορές
Μετράμε, 5 φλυτζάνια χυμό καρπουζιού και το ρίχνουμε σε μια κατσαρόλα, προσθέτουμε τόση ζάχαρη όσο η μισή ποσότητα από το ζουμί, δηλαδή 2,5 φλιτζάνια ζάχαρη. Ρίχνουμε μια φέτα λεμόνι , και ένα κλωνάρι αρμπαρόριζα και το αφήνουμε στην φωτιά 5 λεπτά να πάρει μια βράση. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα με μία καθαρή πετσέτα και την άλλη μέρα ρίχνουμε μέσα 1 λίτρο τσικουδιά. Βάζουμε το λικέρ σε καθαρά μπουκάλια και το αφήνουμε να ξεκουραστεί για 5 μέρες.
Πίνετε δροσερό ή με τριμμένο πάγο και αναψυκτικό.
Καρπούζι γλυκό
Για να πετύχει το γλυκό πρέπει να προσέξουμε να διαλέξουμε ένα καρπούζι μα χοντρή φλούδα.
Εκτέλεση: Καθαρίζουμε την πράσινη εξωτερική φλούδα από ένα χοντρόφλουδο καρπούζι και την ψίχα, αφήνοντας ελάχιστη κόκκινη ψίχα πάνω στο άσπρο μέρος. Ύστερα το κόβουμε σε κυδωνάτα κομμάτια. Τα βάζουμε σε λεκάνη με νερό και 3 στυμμένα λεμόνια. Βάζουμε πάνω βάρος για να βυθίζονται καλά στο νερό και τα αφήνουμε για 2 ώρες.
Σουρώνουμε και στραγγίζουμε καλά τα κομμάτια κορπουζιού. Τα βάζουμε στην κατσαρόλα, πασπαλίζουμε με τη ζάχαρη και τα αφήνουμε σε πολύ χαμηλή φωτιά (χωρίς καθόλου νερό), να λιώσει η ζάχαρη. Από την ώρα που θα πάρει βράση, μετράμε 15΄-20΄. Ξαφρίζουμε. Αφήνουμε να κρυώσει καλά. Την επόμενη μέρα ξαναβράζουμε το γλυκό για να δέσουμε το σιρόπι και στο τέλος προσθέτουμε τη βανίλια και