Χτες ο ΟΗΕ ενέκρινε ένα ψήφισμα-ορόσημο (A/C.1/71/L.41) για την έναρξη διαπραγματεύσεων το 2017 για μια συνθήκη που θα απαγορεύει τα πυρηνικά όπλα. Στη συνεδρίαση της Πρώτης Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία ασχολείται με τον αφοπλισμό και με θέματα διεθνούς ασφάλειας, 123 χώρες ψήφισαν υπέρ, 38 κατά και 16 χώρες απείχαν.
Η Ελλάδα ήταν μία από τις 38 χώρες που ψήφισε κατά του συγκεκριμένου ψηφίσματος, καθώς όλα τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ ψήφισαν κατά, εκτός από την Ολλανδία η οποία απείχε. Το επιχείρημα πολλών χωρών που ψήφισαν κατά ή απείχαν ήταν ότι ένα τέτοιο ψήφισμα πρέπει να έχει την υποστήριξη των χωρών με πυρηνικά όπλα για να πετύχει τον στόχο του και ότι πρέπει να γίνει βήμα-βήμα. Τι γίνεται όμως όταν η ανάγκη για απαγόρευση των πυρηνικών όπλων είναι επείγουσα; Και τι πρέπει να κάνουμε αν οι χώρες με πυρηνικά όπλα δεν συμφωνήσουν ποτέ σε αποφασιστικά βήματα για την εξάλειψή τους; Τότε η πίεση χωρών που δεν βρίσκονται κάτω από την πλήρη επιρροή των χωρών με πυρηνικά μπορεί να είναι αποφασιστική. Το ΝΑΤΟ σίγουρα πάντως είναι μία συμμαχία που για μια ακόμη φορά βάζει σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια και την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας.
Αυτή η ιστορική απόφαση έρχεται μετά από δύο δεκαετίες πλήρης στασιμότητας των προσπαθειών για πυρηνικό αφοπλισμό. Σύμφωνα με το ψήφισμα θα συσταθεί διάσκεψη του ΟΗΕ και θα ξεκινήσει τον Μάρτιο του επόμενου έτους, ανοιχτή σε όλα τα κράτη μέλη, όπου θα διαπραγματευθεί ένα «νομικά δεσμευτικό έγγραφο για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, που θα οδηγεί προς την πλήρη εξάλειψή τους».
Η Beatrice Fihn, διευθύντρια του ICAN, της Διεθνούς Καμπάνιας για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων, αναφέρει: «Η σημερινή ψηφοφορία καταδεικνύει σαφέστατα ότι η πλειοψηφία των χωρών του κόσμου εξετάζει την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων ως αναγκαία, εφικτή και επείγουσα. Την βλέπουν ως την πιο βιώσιμη επιλογή για την επίτευξη πραγματικής προόδου για τον αφοπλισμό».
Τα βιολογικά και χημικά όπλα, οι νάρκες και τα πυρομαχικά διασποράς έχουν όλα απαγορευτεί ρητά βάσει του διεθνούς δικαίου. Αλλά μόνο εν μέρει απαγορεύσεις υπάρχουν σήμερα για τα πυρηνικά όπλα.
Εξακολουθούν να υπάρχουν περισσότερα από 15.000 πυρηνικά όπλα σήμερα στον κόσμο, ως επί το πλείστον στα οπλοστάσια μόλις δύο χωρών: των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας. Επτά άλλες χώρες κατέχουν πυρηνικά όπλα: η Βρετανία, η Γαλλία, η Κίνα, το Ισραήλ, η Ινδία, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα. Οι περισσότερες χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα ψήφισαν υπέρ αλλά είναι σημαντικό ότι η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν απείχαν ενώ η Βόρεια Κορέα ψήφισε υπέρ.
Αλλά οι χώρες τις Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής, της Καραϊβικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού ψήφισαν συντριπτικά υπέρ του ψηφίσματος και είναι πιθανόν να είναι βασικοί παράγοντες στο συνέδριο διαπραγμάτευσης στη Νέα Υόρκη τον επόμενο χρόνο.
Το Ευρωκοινοβούλιο χτες λίγες ώρες πριν τη ψηφοφορία στον ΟΗΕ εξέδωσε δικό του ψήφισμα, με 415 υπέρ, 124 κατά και 74 αποχές, καλώντας τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να «στηρίξουν τη σύγκληση μιας τέτοιας διάσκεψης» και να «συμμετέχουν εποικοδομητικά» στις διαπραγματεύσεις του επόμενου έτους. Από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ υπέρ του ψηφίσματος ψήφισαν η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Σουηδία και η Ολλανδία με την Φιλανδία απείχαν.
Τη Δευτέρα νομπελίστες ειρήνης προέτρεψαν τις χώρες να υποστηρίξουν τις διαπραγματεύσεις οι οποίες «θα πρέπει να ολοκληρωθούν έγκαιρα ώστε να προχωρήσουμε με ταχείς ρυθμούς προς την οριστική κατάργηση αυτής της υπαρξιακής για την ανθρωπότητα απειλής».
Τα πυρηνικά όπλα απειλούν πραγματικά την ύπαρξη της ανθρωπότητας και το ψήφισμα αυτό είναι ένα ακόμη βήμα προς τον τελικό στόχο του πλήρη πυρηνικού αφοπλισμού. Οι πιέσεις από τη μεριά των ΗΠΑ φαίνεται να μην απέδωσαν καθώς υπήρξαν διαρροές ακόμη και από τις συμμαχικές χώρες, μέλη του ΝΑΤΟ. Το ψήφισμα πέρασε και τώρα αρχίζουν οι προετοιμασίες για τη διάσκεψη του ΟΗΕ τον Μάρτιο. Η πίεση των πολιτών στις κυβερνήσεις που ψήφισαν κατά ίσως να είναι τώρα πιο κρίσιμη από ποτέ.