Επικριτικός απέναντι στη Δικαιοσύνη ο Πανελλαδικός Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα – Στο επίκεντρο η ατιμωρησία και οι νομικές παραλείψεις για τα θανατηφόρα τροχαία

Με μία σκληρή ανακοίνωση ο Πανελλαδικός Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα παρεμβαίνει δημόσια στη συζήτηση που άνοιξε μετά την πρόσφατη δικαστική απόφαση για τον θάνατο του 22χρονου Αντώνη Μαυρογιαννάκη, ο οποίος έχασε τη ζωή του στις 23 Αυγούστου 2023, όταν οδηγός ΙΧ παραβίασε την προτεραιότητα στο Ηράκλειο.

Στις 19 Μαΐου 2025, σχεδόν δύο χρόνια μετά, εκδικάστηκε τελικά η υπόθεση στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ηρακλείου, με την οδηγό του οχήματος να δικάζεται για ανθρωποκτονία από αμέλεια, κατηγορία που θεωρείται πλημμέλημα. Το δικαστήριο την έκρινε ένοχη και της επέβαλε ποινή φυλάκισης τριών ετών με τριετή αναστολή.

Νομοθετικά κενά και άνιση αντιμετώπιση

Ο Σύλλογος υπογραμμίζει πως η απόφαση αυτή καταρρίπτει τον «μύθο της αυστηροποίησης των ποινών» και αναδεικνύει τις αντιφάσεις στη νομοθεσία, που συχνά λειτουργούν προς όφελος των δραστών.

Ειδική αναφορά γίνεται στο άρθρο 290Α του Ποινικού Κώδικα, που από την 1η Ιουλίου 2019 χαρακτηρίζει ως κακούργημα την πρόκληση θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού υπό προϋποθέσεις (όπως οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών ή παραβίαση ερυθρού σηματοδότη). Όμως η παραβίαση προτεραιότητας ή πινακίδας STOP δεν περιλαμβάνονται στις προβλέψεις του άρθρου, με αποτέλεσμα για παρόμοιες πράξεις να ισχύουν διαφορετικές νομικές συνέπειες ανάλογα με την ύπαρξη φαναριού ή σήμανσης. Αυτό, όπως σημειώνει ο Σύλλογος, οδηγεί σε διαστρέβλωση της έννοιας της επικινδυνότητας και άνιση μεταχείριση των δραστών.

Άδεια οδήγησης… πάνω από την ανθρώπινη ζωή;

Έντονη είναι η κριτική και για το γεγονός ότι η καταδίκη για ανθρωποκτονία από αμέλεια δεν συνοδεύτηκε από αφαίρεση της άδειας οδήγησης. Ο Σύλλογος χαρακτηρίζει αδιανόητο να επιτρέπεται σε καταδικασμένο για θανατηφόρο τροχαίο να διατηρεί την άδεια του, συγκρίνοντας την υπόθεση με την κατοχή άδειας οπλοφορίας.

Παράλληλα, επισημαίνεται ότι ούτε πριν ούτε μετά τη δίκη εφαρμόστηκε κάποιος περιορισμός, παρότι, όπως τονίζεται, η αξία της ανθρώπινης ζωής θα έπρεπε να προηγείται κάθε διοικητικής διευκόλυνσης.

Ανεξιχνίαστα τροχαία και κινητά τηλέφωνα

Ένα ακόμη σοβαρό κενό που επισημαίνεται είναι η πλήρης απουσία ελέγχου για τη χρήση κινητών τηλεφώνων τη στιγμή των τροχαίων. Παρά το ότι η χρήση κινητού κατά την οδήγηση θεωρείται παγκοσμίως από τις πιο επικίνδυνες πρακτικές, δεν υπάρχει πρόβλεψη ώστε να διερευνάται συστηματικά αν οι εμπλεκόμενοι το χρησιμοποιούσαν κατά τη σύγκρουση.

Ο Σύλλογος ζητά την άμεση ένταξη τέτοιου ελέγχου στα ποινικά στοιχεία της δικογραφίας, τονίζοντας ότι δεν προσκρούει σε ζητήματα προσωπικών δεδομένων.

Χωρίς παρουσία κατηγορουμένης

Αναστάτωση προκάλεσε επίσης το γεγονός ότι η κατηγορούμενη δεν παρέστη στο δικαστήριο, αλλά εκπροσωπήθηκε από τον δικηγόρο της.

Ο Σύλλογος καταγγέλλει πως σε σοβαρές υποθέσεις ανθρωποκτονιών δεν είναι αποδεκτό οι δράστες να αποφεύγουν την προσωπική παρουσία στη δίκη, ενώ οι οικογένειες των θυμάτων είναι υποχρεωμένες να παραστούν.

Το γεγονός ερμηνεύεται ως άλλη μία ένδειξη της υποτίμησης που δέχονται τα θύματα του τροχαίου εγκλήματος από την Πολιτεία.

Τέλος, ο Σύλλογος σημειώνει ότι, αν και το άρθρο 290Α είναι σε ισχύ για σχεδόν έξι χρόνια, η εφαρμογή του παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Αναφέρεται πως η ίδια η ΕΛΑΣ ανακοίνωσε ότι πάνω από το 50% των θανατηφόρων τροχαίων στην Κρήτη το 2023 συνδέονταν με χρήση αλκοόλ ή ουσιών, γεγονός που θα έπρεπε να ενεργοποιεί το άρθρο και να οδηγεί σε δίωξη για κακούργημα επικίνδυνης οδήγησης. Ο Σύλλογος προειδοποιεί πως θα επανέλθει, αν η εφαρμογή του νόμου παραμείνει προσχηματική.

Ο Πανελλαδικός Σύλλογος SOS Τροχαία Εγκλήματα καταλήγει με τη φράση:

«Χωρίς Δικαιοσύνη δεν θα υπάρξει Ειρήνη!»

καλώντας σε αναθεώρηση της σχετικής νομοθεσίας, ισονομία στη μεταχείριση των δραστών και ουσιαστική στήριξη στις οικογένειες των θυμάτων.