Αυτή την εβδομάδα κυκλοφορεί το δεύτερο σποτ της καμπάνιας του SAVEGREEKWATER “ΚΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙ ΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ” με τίτλο “Πότισμα”. Στην καμπάνια έχουν συμπράξει αφιλοκερδώς πάνω από 250 συντελεστές ενώ πληθαίνουν ακόμη και σήμερα οι σκηνοθέτες και οι καλλιτέχνες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετέχουν και να στηρίξουν και με άλλα σποτ τη συλλογική αυτή προσπάθεια για το πολυτιμότερό συλλογικό μας αγαθό. Το σποτ που αναφέρεται στην Πορτογαλία κυκλοφορεί μαζί με μια σημαντική είδηση από το Πορτογαλικό Ελεγκτικό Συνέδριο που καταδεικνύει ότι μόνο μεμονωμένη δεν είναι η περίπτωση που αναφέρεται στο βίντεο.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο αποκαλύπτει τις πραγματικές συνέπειες της ιδιωτικής διαχείρισης στον τομέα της ύδρευσης : Οι ιδιωτικές εταιρείες προσπορίζονται τεράστια κέρδη , που τα πληρώνουν οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές.
Η έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 27 Φεβρουαρίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο της Πορτογαλίας και αφορά τις συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στον τομέα του νερού δικαιώνει τον συνεχή αγώνα της STAL (Εθνικό Σωματείο των εργαζομένων στις Τοπικές και Περιφερειακές Κυβερνητικές υπηρεσίες της Πορτογαλίας ) που παρουσιάζει τις συνέπειες της ιδιωτικοποίησης των δημοσίων υπηρεσιών στον τομέα της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Δείχνει πόσο επιζήμιες είναι αυτές οι συμφωνίες τόσο για τις τοπικές αρχές και τους απλούς πολίτες , οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν όλα τα έξοδα , ενώ οι ιδιωτικές εταιρείες βάζουν στην τσέπη τους αμύθητα κέρδη.
Και οι 19 συμβάσεις παραχώρησης που εξέτασε το δικαστήριο ( για τις περιοχές Alcanena, Barcelos, Batalha, Campo Maior, Carrazeda de Ansiães, Figueira da Foz, Fundão, Ourém, Trancoso, Gondomar, Setúbal, Paredes, Valongo, Fafe, Santa Maria da Feira, Matosinhos, Santo Tirso/Trofa, Paços de Ferreira and Marco de Canaveses) δείχνουν μια άνιση κατανομή του παθητικού που ωφελεί σαφώς τους ιδιωτικούς φορείς παροχής υπηρεσιών, εις βάρος των τοπικών αρχών.
Στις περισσότερες συμβάσεις τα προβλεπόμενα ποσοστά αύξησης του πληθυσμού και της χρήσης του νερού , που χρησιμεύουν ως βάση για τις συμβάσεις, είναι ανακριβή και μακριά από την πραγματική κατάσταση . Η έλλειψη εποπτείας είναι τέτοια ώστε « αυτές οι προβλέψεις είχαν δοθεί και εγκριθεί από τις αρμόδιες τοπικές αρχές, χωρίς να έχουν ελεγχθεί ή αναθεωρηθεί πριν από την υπογραφή των συμβάσεων». Τα πράγματα χειροτερεύουν καθώς η έκθεση δείχνει ότι τα 3/4 των συμβάσεων παραχώρησης εγγυώνται αποζημιώσεις στις ιδιωτικές εταιρίες παροχής υπηρεσιών , εάν υπάρχει πτώση στη χρήση του νερού ή στον αριθμό των καταναλωτών.
Η έκθεση κάνει συγκεκριμένες αναφορές σε μία απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου που κατοχύρωσε σημαντικές πληρωμές σε δύο ιδιωτικούς φορείς. Το τοπικό δημοτικό συμβούλιο του Marco de Canaveses αναγκάστηκε να πληρώσει στην ιδιωτική εταιρία παροχής υπηρεσιών Águas do Marco 18.000.000 € ως αποζημίωση. Ομοίως, οι τοπικές αρχές στο Barcelos εξαναγκάστηκαν να πληρώσουν στην Águas de Barcelos σχεδόν € 172 εκατομμύρια € σε δόσεις κατά τη διάρκεια της σύμβασης. Το ποσό αυτό είναι σχεδόν τρεις φορές ολόκληρο ο προϋπολογισμός του δημοτικού συμβουλίου.
Τα περιθώρια κέρδους είναι πραγματικά ανήθικα και κυμαίνονται από 9,5% έως 15,5%.Το Δικαστήριο αναφέρει ότι «αυτό το επίπεδο του αναμενόμενου μερίσματος των μετόχων είναι απαράδεκτο υπό την παρούσα οικονομική κατάσταση και των δημοσιονομικών περιορισμών.» Συνιστά μια αναθεώρηση προς τα κάτω των περιθωρίων κέρδους που είναι πάνω από 10% “, ως συνέπεια των μεταβαλλόμενων συνθηκών και για λόγους θεμελιώδους δημοσίου συμφέροντος. ”
Οι συστάσεις του δικαστηρίου επίσης καταλήγουν στο ότι “οι δικαιοπάροχοι του δημοσίου τομέα επέδειξαν σημαντικούς περιορισμούς όσον αφορά στη δυνατότητά τους για οικονομική επιτήρηση όπως και για αξιολόγηση του ρίσκου αυτών των συμβάσεων, έχοντας ως αποτέλεσμα σημαντικές ελλείψεις στις τεχνικές και εμπορικές δεξιότητες οι οποίες χρειάζονται για να διαφυλάξουν τα οικονομικά συμφέροντα των τοπικών αρχών αλλά και των καταναλωτών”. Αυτό επιβεβαιώνει την θέση της STAL, ότι, δηλαδή, οι τοπικές αρχές θα μπορούσαν πολύ εύκολα να υποσκελιστούν από τα συμφέροντα των ισχυρών οικονομικών γκρουπ.
Σύμφωνα με τη γνώμη του Δικαστηρίου, οι ελλείψεις στην ισχύουσα νομοθεσία για τα ύδατα, οι οποίες αναλύονται στην έκθεση, τιμωρούν τις τοπικές αρχές ενώ ωφελούν τους ιδιώτες παρόχους, με την επισήμανση της τακτικής των διαδοχικών κυβερνήσεων να παρέχουν νομοθετικά θεμελιωμένη προστασία στο κέρδος.
Εξίσου αποκαλυπτική είναι η επιβεβαίωση του ελεγκτή, ότι “η ρυθμιστική αρχή έχει διεξάγει μόλις οκτώ ελέγχους, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 30% του συνόλου των συμβάσεων παραχώρησης, θέτοντας πολλά ερωτηματικά όσον αφορά στους όρους συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις συμβάσεις εκ μέρους των δικαιοπαρόχων αλλά και των αναδόχων”.
Η STAL σημειώνει ότι είναι κατακριτέο ότι ο έλεγχος έγινε τώρα, περίπου είκοσι χρόνια μετά την πρώτη ιδιωτικοποίηση νερού στην Πορτογαλία κι ότι είναι υψίστης σημασίας να τεθούν οι βάσεις έτσι ώστε να επανέλθουν το νερό και οι υπηρεσίες αποχέτευσης πάλι κάτω από δημόσιο έλεγχο, να καταργηθούν αυτές οι καταχρηστικές και παράνομες συμβάσεις και να κληθούν σε απολογία όλοι οι υπεύθυνοι.
Επίσης, αποδεικνύεται ότι δεν είναι αρκετό να υπάρχει νομική και ρυθμιστική επίβλεψη έτσι ώστε να αποφευχθούν παραλείψεις και κακοδιαχείριση εκ μέρους των ιδιωτικών εταιρειών, των οποίων το μοναδικό κίνητρο είναι να βγάλουν όσο δυνατόν περισσότερο κέρδος.
Η Πορτογαλία είναι μια ακόμη περίπτωση χώρας όπου οι ιδιώτες πάροχοι νερού έδειξαν το πραγματικό τους πρόσωπο. Γι αυτό και δρούμε όλοι εγκαίρως, για να μην γίνει και η Ελλάδα μετά από μια εικοσαετία ένα παράδειγμα προς αποφυγήν.
Κι όσο για τις δικαιολογίες , υπενθυμίζουμε ότι ο Ολι Ρεν, έχει δηλώσει ότι η ιδιωτικοποίηση στην Ελλάδα είναι απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης και όχι των δανειστών της και ότι δέχεται να εξαιρεθούν οι υπηρεσίες ύδρευσης από τα συμφωνημένα.
Η βούληση των πολιτών θα έπρεπε να είναι αρκετή για να γίνει σεβαστή από μια εκλεγμένη κυβέρνηση, εδώ έχουμε και την επίσημη αποδοχή και των δανειστών.
Κι ωστόσο κάποιοι εκπρόσωποι όλων ημών εμμένουν στο λάθος. Είναι πλέον να αναρωτιέται κανείς γιατί.