Πρόσφατα είδαμε σειρά δημοσιευμάτων τα οποία έκαναν λόγο για «πρόταση βόμβα από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας για απαγόρευση της άσκησης ομοιοπαθητικής από γιατρούς«. Είναι αλήθεια;
Όλα τα σχετικά δημοσιεύματα επικεντρώθηκαν στην «σκληρή απάντηση» του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών απέναντι σε αυτή την εισήγηση του ΚΕΣΥ (η οποία δεν δημοσιοποιήθηκε), και συγκεκριμένα στην ανακοίνωση που εξέδωσαν:
Στην εν λόγω ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών διαβάζουμε, λοιπόν, τα εξής:
Όταν μη ιατρός εκτελεί τις θεραπευτικές αυτές πράξεις πρόκειται για παράνομη άσκηση της ιατρικής που εγκυμονεί κινδύνους για τι δημόσια υγεία.
[Σύνδεσμος για το έγγραφο-εισήγηση του ΚΕ.Σ.Υ]
Αρχικά να πούμε ότι το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕΣΥ) είναι ένα συμβουλευτικό όργανο σε θέματα δομής και λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος. Έχει ουσιαστική ευθύνη για το σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, τον προσδιορισμό των γενικών στόχων και κατευθύνσεων και τη διαμόρφωση γενικά της εθνικής στρατηγικής στον τομέα της υγείας και την υποβολή των σχετικών προτάσεων στον Υπουργό Υγείας.
Τo ΚΕ.Σ.Υ. λοιπόν, λαμβάνοντας υπόψιν τα μέχρι τώρα στοιχεία για την ομοιοπαθητική, κατέληξε στο ότι «δεν συνιστά ιατρικά ούτε φαρμακευτικά θεραπευτική επιστημονική μεθοδολογία και πρακτική, δεν είναι ισότιμη ούτε συμπληρωματική της Ιατρικής Επιστήμης, δεν συνιστά ούτε καν “εναλλακτική ιατρική”», τονίζοντας μάλιστα ότι η ομοιοπαθητική δεν θα πρέπει να συσχετίζεται με τους όρους «θεραπεία» και/ή «ιατρική πράξη».
Έχουν όμως επιστημονική βάση αυτοί οι ισχυρισμοί του ΚΕ.Σ.Υ.; Ασφαλώς και έχουν βάση (να σημειωθεί ότι η «εισήγηση βόμβα» έχει εγκριθεί από 21 επιστήμονες, όλοι από τον χώρο της υγείας: πρόεδροι ΕΣΥ, καθηγητές πανεπιστημίου – ανάμεσά τους και οι πρόεδροι των Ιατρικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης).
Το ζήτημα μπορεί να χωριστεί σε δυο μέρη:
Α. Μηχανισμός δράσης ομοιοπαθητικών φαρμάκων
Το πρώτο είναι ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένας προτεινόμενος μηχανισμός δράσης των ομοιοπαθητικών σκευασμάτων. Πρόκειται για φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες αραιώνονται σε τέτοια επίπεδα ώστε στο τελικό διάλυμα δεν υπάρχει πλέον ούτε ένα μόριο της αρχικής δραστικής ουσίαςγια να επάγει θεραπευτική δράση. Η λογική πίσω από αυτή τη πρακτική είναι πως η ενεργή ουσία αφήνει ένα είδος «αποτυπώματος» στα μόρια του διαλύτη. Πιο συγκεκριμένα, όταν η ενεργή ουσία βρίσκεται στο διάλυμα οδηγεί τα μόρια νερού να πάρουν μια συγκεκριμένη διάταξη και όταν η ενεργή ουσία «φύγει», μέσω της αραίωσης, αφήνει τα μόρια νερού στην ίδια διάταξη, με αποτέλεσμα όταν το διάλυμα χορηγηθεί στον ασθενή να επάγει τη θεραπεία του χωρίς να χρειάζεται να υπάρχει η ίδια η ενεργή ουσία στο διάλυμα. Αυτή η υπόθεση, γνωστή και ως «μνήμη νερού», προτάθηκε από τον Γάλλο ανοσολόγο Jacques Benveniste μέσω της αντίστοιχης μελέτης που εξέδωσε το 1988 στο Nature. [πηγή]
Η έρευνα εξετάστηκε από μια σειρά επαναληπτικών πειραμάτων κανένα εκ των οποίων δε κατάφερε να αναπαράγει τα αποτελέσματα και ο εν λόγω μηχανισμός δράσης δεν τεκμηριώθηκε ποτέ και κατ’ επέκταση δεν υπάρχει μέχρι σήμερα τεκμηριωμένος μηχανισμός δράσης των ομοιοπαθητικών σκευασμάτων. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Β. Εξέταση δράσης της ομοιοπαθητικής σε πλαίσιο κλινικών δοκιμών
Το δεύτερο μέρος είναι η εξέταση της ομοιοπαθητικής στην πράξη. Η ομοιοπαθητική έχει κερδίσει επάξια την ταμπέλα της ψευδοεπιστήμης μετά από αχανείς μελέτες και κλινικές δοκιμές. Ενδεικτικά, υπάρχουν 3 μεγάλες μετα-αναλύσεις επιστημονικών μελετών (δηλαδή συλλογή και ανάλυση μεγάλου αριθμού μεμονωμένων ερευνών και κλινικών δοκιμών). Και οι τρεις κατέληξαν στο ότι η ομοιοπαθητική δεν έχει καμία μετρήσιμη θεραπευτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, πέραν από την επίδραση του φαινομένου placebo. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Τον εν λόγω όγκο επιστημονικών δεδομένων έχουν αναλύσει πολυάριθμοι επίσημοι φορείς καταλήγοντας στα ίδια συμπεράσματα, με χαρακτηριστική την αναφορά της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, στην οποία εξηγούν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν την εγκυρότητα της ομοιοπαθητικής και δηλώνουν ότι είναι δυνητικά επικίνδυνη αν οδηγεί στην παράλειψη ή τη διακοπή συμβατικής αγωγής. [πηγή]
Επιπλέον, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC) όρισε ότι πλέον θα μπαίνει υποχρεωτικά ετικέτα στα ομοιοπαθητικά φάρμακα η οποία θα δηλώνει ότι δε λειτουργούν ενώ πρόσφατα το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS) αποφάσισε να σταματήσει τη κάλυψη συνταγών για ομοιοπαθητικά φάρμακα καθώς αποτελεί «κατάχρηση οικονομικών πόρων σε μη λειτουργική πρακτική». [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]
Εν ολίγοις, έχουμε έναν επίσημο ιατρικό φορέα ο οποίος είτε δε γνωρίζει ότι η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει σε συναίνεση όσον αφορά το γεγονός ότι η ομοιοπαθητική είναι ψευδοεπιστήμη ή το γνωρίζει και αποφασίζει σκοπίμως να αγνοήσει αυτόν τον τεράστιο όγκο δεδομένων πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα.