Στις 17 Νοεμβρίου 2015 στο Παρίσι, η Γενική Διάσκεψη της UNESCO, που συνεδρίασε υπό τη σκιά των βάρβαρων τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι, αποδέχθηκε ομόφωνα τη δημιουργία του νέου προγράμματος του οργανισμού για τις Γεωεπιστήμες και τα Γεωπάρκα, (International Geoscience and Geoparks Program) σύμφωνα με το οποίο καθιερώνεται η αναγνώριση περιοχών με τον τίτλο «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO» (http://www.unesco.org/new/en/natural-sciences/about-us/single-view/news/global_geoparks_become_unesco_sites/#.Vkwk_L8as8I).
Έτσι, στην επέτειο των 70 χρόνων από την ίδρυση της UNESCO, του διεθνούς οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών που δημιουργήθηκε για να υπηρετήσει την συνεργασία μεταξύ των κρατών – μελών στα θέματα εκπαίδευσης, επιστημών και πολιτισμού και να συνεισφέρει στην εμπέδωση της ειρήνης στις καρδιές όλων των ανδρών και γυναικών του κόσμου και 43 χρόνια από την θέσπιση του Προγράμματος των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (World Heritage Sites), το νέο πρόγραμμα καθιερώνει την αναγνώριση περιοχών που διαθέτουν ιδιαίτερη γεωλογική κληρονομιά που απολαμβάνει διεθνή αναγνώριση, με τον τίτλο «Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO» (UNESCO Global Geoparks).
Στο νέο Πρόγραμμα εντάσσονται όλες οι περιοχές που ανήκουν σήμερα στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, που αντιστοιχούν σε 120 γεωπάρκα από 33 χώρες.
Τα Γεωπάρκα είναι περιοχές με σημαντική γεωλογική κληρονομία και πλούσιο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον, οι οποίες μέσα από την προστασία της φύσης και την εκπαίδευση συμβάλλουν στην ανάπτυξη υπεύθυνου τουρισμού, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και βιώσιμη ανάπτυξη.
Η δημιουργία των Γεωπάρκων προτάθηκε ως ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης του αγροτικού χώρου το 2000 από τέσσερις φορείς διαχείρισης περιοχών που διαθέτουν σημαντικά γεωμνημεία, το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, το Reserve Geologique de Haute Provence στη Γαλλία, το VulkanEifel στη Γερμανία, και το Maestazgo στην Ισπανία, που έθεσαν και τις βάσεις για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Γεωπάρκων.
Οι συνεχείς προσπάθειες για των προστασία και ανάδειξη των γεωλογικών μνημείων, τη διαρκή βελτίωση υπηρεσιών και προϊόντων προς τους επισκέπτες, την καινοτομία, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την συνεργασία, την αλληλοϋποστήριξη και επέκταση του Δικτύου, έδωσε το έναυσμα το 2004 στην UNESCO να αγκαλιάσει το θεσμό και να υποστηρίξει τη δημιουργία του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων μεταφέροντας την πρωτοβουλία σε όλο τον κόσμο.
Όντας πρωτοβουλίες που πηγάζουν από τις τοπικές κοινωνίες, τα Γεωπάρκα αγκαλιαστήκαν από όλες τις ηπείρους και καλωσορίστηκαν θερμά από το σύνολο σχεδόν των 195 Κρατών Μελών της UNESCO, που ενέκριναν τη δημιουργία του τρίτου προγράμματος αναγνώρισης περιοχών διεθνούς αξίας του Οργανισμού (μετά τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς και τα Αποθέματα της Βιόσφαιρας) .
Η απόφαση αυτή βρίσκει σήμερα την Ελλάδα, που ήταν από την έναρξη του θεσμού στην πρωτοπορία, σε μια ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση καθώς διαθέτει ήδη πέντε περιοχές που χαρακτηρίζονται πλέον «Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO». Οι Ελληνικές περιοχές που χαρακτηρίζονται Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO είναι:
1. Η Νήσος Λέσβος.
2. Η περιοχή του Ψηλορείτη.
3. Η περιοχή του Εθνικού δρυμού Βίκου – Αώου.
4. Το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού.
5. Η περιοχή Σητείας
Η αναγνώριση από την UNESCO όλων αυτών των περιοχών καταδεικνύει τον πλούτο της Ελληνικής γεωλογικής κληρονομιάς καθώς και την ιδιαίτερη αξία που έχει η γεωλογική, φυσική και πολιτισμική κληρονομιά των Ελληνικών Γεωπάρκων σε παγκόσμια κλίμακα.
Ταυτόχρονα αναδεικνύει τις μοναδικές ευκαιρίες και δυνατότητες που ανοίγονται μέσω της προβολής και της ορθολογικής τους διαχείρισης για την ανάδειξη τους σε τουριστικούς προορισμούς αριστείας για την προσέλκυση τουρισμού ποιότητας και τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη.
H Ελληνική φύση, τα Ελληνικά τοπία και τα Γεωλογικά μνημεία αποτελούν τεκμήρια της γεωιστορικής εξέλιξης του Ελληνικού χώρου τα οποία μέσα από τις δράσεις ερμηνείας, ανάδειξης και προβολής που υλοποιούν οι φορείς διαχείρισης των Ελληνικών Γεωπάρκων, κεντρίζουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών και προσκαλούν σε ενδιαφέρουσες και γοητευτικές αποδράσεις εξερεύνησης, τέρψης και αναψυχής.
Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρεται:
“Το Φυσικό Πάρκο του Ψηλορείτη αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει όλους αυτούς που στήριξαν τις προσπάθειές του όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια. Πρώτα από όλα, την Περιφέρεια, τους Δήμους και πρώην κοινότητες της περιοχής, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, το ΚΠΕ Ανωγείων, το προσωπικό του AKOMM-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΑΕ ΟΤΑ και βέβαια τους κατοίκους της περιοχής του Ψηλορείτη.
Υπόσχεται ότι θα συνεχίσει και θα εντείνει το έργο του, ώστε το Φυσικό Πάρκο του Ψηλορείτη να συνεχίσει να απολαμβάνει και στο μέλλον την αναγνώριση της UNESCO”.