Η επιδημία του κορωνοϊού έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό το οποίο δεν έχει σχολιαστεί επαρκώς. Εξελίσσεται στην εποχή της διαρκούς ενημέρωσης.
Παλιότερα, είχαμε ένα κοινό αφήγημα. Περιμέναμε να φτάσει το πρωί για να διαβάσουμε την εφημερίδα και να ενημερωθούμε. Μετά μπορούσαμε να συζητήσουμε σύμφωνα με την οπτική που αντιπροσώπευε το έντυπο που διαβάζαμε πάνω σε μία πάνω – κάτω κοινή ειδησεογραφία. Το βράδυ μπορεί να βλέπαμε το δελτίο ειδήσεων.
Σήμερα υπάρχει μία ολική ανατροπή σε αυτό το σκηνικό.
Η επιδημία του κορωνοϊού εξελίσσεται σε ένα ενημερωτικό τοπίο ρευστό, δίχως κοινές συνισταμένες ή κοινό αφήγημα. Ουδείς πλέον εμπιστεύεται τα μέσα ενημέρωσης την ίδια στιγμή που ο καθένας ενημερώνεται με ρυθμούς και με συχνότητα που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Δεν είναι όμως μόνο οι ρυθμοί που έχουν αλλάξει αλλά και η ποικιλία των επιλογών.
Ο ένας πολίτης μπορεί να έχει διαβάσει ένα πολύ διαφορετικό μείγμα ειδήσεων σε σχέση με κάποιον άλλο πολίτη.
Η ίδια η μορφή που διαβάζουμε έχει αλλάξει. Τώρα, η ροή της ενημέρωσης είναι διαρκή, είναι ένα βαρέλι δίχως πάτο.
Η μία είδηση διαδέχεται την άλλη καθιστώντας τον πολίτη εγκλωβισμένο σε μία ανάγκη διαρκώς να συσσωρεύει τις νεότερες πληροφορίες, που όμως δεν είναι κοινές για όλους.
Ο τρόπος που διαδίδεται και η είδηση έχει αλλάξει.
Πλέον, η αναγνωσιμότητα δε μετριέται σε αριθμό φύλλων που πουλάει μία εφημερίδα, ούτε στο πόσο συζητιέται στον πραγματικό κόσμο μεταξύ των πολιτών η “είδηση”. Η αξία της είδησης ορίζεται από τα “views”, τα “likes” και τα “shares”.
Η είδηση για τον κορωνοϊό διακινείται σε ψηφιακούς τόπους, στις προσωπικές σελίδες των πολιτών, σε “groups” και “pages” που οι άνθρωποι επιλέγουν να ανήκουν και στα οποία επιζητούν την αποδοχή των άλλων μελών προσαρμόζοντας ανάλογα τις συμπεριφορές τους. Η διαδικασία αυτή εξελίσσεται κυρίως στα κοινωνικά μέσα όπως το facebook που ελέγχονται από τεράστιες ιδιωτικές πολυεθνικές εταιρείες που ορίζουν τι αξίζει να είναι δημοφιλές και τι όχι, με μοναδικό κριτήριο το κέρδος.
Ο ιός του κορωνοϊού δημιουργεί virality στα κοινωνικά μέσα.
Είναι η πρώτη επιδημία της εποχής της διαρκούς ενημέρωσης και των social media. Και κατ’ ένα τρόπο εξελίσσεται με κριτήριο αυτή τη μοναδική ιδιότητά της. Οι ψύχραιμες φωνές υποβαθμίζονται, οι ακραίες φωνές υπερισχύουν. Ένθεν κι ένθεν.
Ας τα έχουμε αυτά υπόψη μας καθώς η επιδημία εξελίσσεται, ότι το περιβάλλον στο οποίο ζούμε έχει τα παραπάνω συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Και με βάση αυτή τη γνώση ας κάνουμε μια προσπάθεια να επιλέξουμε πιο προσεκτικά τις πηγές από τις οποίες ενημερωνόμαστε. Σε τέτοιες καταστάσεις η σωστή πληροφόρηση είναι κρίσιμη.
Όμως ακόμα παραπάνω ας μην απορροφηθούμε από την δίψα για πληροφορία. Χρειάζεται να αφήνουμε χρόνο και στον εαυτό μας. Ας αποσυνδεόμαστε από τον ψηφιακό κόσμο που τροφοδοτεί τον φόβο για να παίρνουμε ανάσες και να επεξεργαζόμαστε με ψυχραιμία τη διαρκή ροή πληροφοριών που λαμβάνουμε. Είναι ανάγκη να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας.
Ίσως και αυτό να είναι μία ικανότητα που θα αποδειχτεί κρίσιμη για καθ’ ένα από εμάς στην ψύχραιμη και όσο γίνεται ανθρώπινη διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού.