Της Υπατίας Κοκκινάκη
Αναμενόμενα και απίθανα προβλήματα στη διανομή των πιθανών εμβολίων κατά της Covid-19
Ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο εργάζονται για την ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα είναι αποτελεσματικό κατά της ασθένειας Covid-19. Όμως, πέρα από την επιστήμη υψηλής τεχνολογίας για την εξεύρεση μιας επιτυχημένης φόρμουλας, τι γίνεται με την εφοδιαστική επάρκεια του εμβολίου σε 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως;
Οι πρώτες προμήθειες στα τέλη της φετινής χρονιάς ή στις αρχές της επόμενης είναι πιθανόν ότι θα δοθούν σε ανθρώπους σε πλούσια κράτη που θεωρούνται από τις κυβερνήσεις τους ότι εργάζονται σε κρίσιμης σημασίας κλάδους ή που κινδυνεύουν περισσότερο από τον ιό. Αυτό είναι πιθανόν να περιλαμβάνει ανθρώπους με προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη, εργαζομένους των υγειονομικών υπηρεσιών και στρατιωτικούς.
Χώρες, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν ήδη συνάψει συμφωνίες που θέτουν τους πολίτες τους στην πρώτη γραμμή εμβολιασμού όταν τα εμβόλια αυτά γίνουν ευρέως διαθέσιμα κατά τη διάρκεια του 2021.
Τεράστια κλίμακα
Τα περισσότερα εμβόλια βρίσκονται σε φάση δοκιμών καθώς δύο δόσεις χορηγούνται με διαφορά ενός μήνα, παρέχοντας πλήρη προστασία μόνο ύστερα από τη χορήγηση της δεύτερης δόσης. Ο δρ Τσάρλι Ουέλερ, επικεφαλής των εμβολίων στο Wellcome Trust του Ηνωμένου Βασιλείου, λέει ότι οι χώρες θα πρέπει να θέσουν ειλικρινή ερωτήματα.
«Ποιος χρειάζεται αυτό το εμβόλιο; Ποιες είναι οι ομάδες υψηλότερου κινδύνου; Και ποια είναι η υψηλότερη προτεραιότητα; Είμαστε αρκετά ξεκάθαροι στο ότι οποιοδήποτε αρχικό εμβόλιο είναι πιθανό να μην ικανοποιήσει τις ποσοτικές ανάγκες, οπότε θα πρέπει να γίνουν επιλογές» επισήμανε.
Ακόμη και η πραγματοποίηση των εμβολιασμών θα είναι δύσκολη.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, εξετάζει ένα πρότυπο που χρησιμοποιεί το δίκτυο των εκλογικών κέντρων ως μέθοδο επεξεργασίας του πληθυσμού. Αλλά για τις φτωχότερες χώρες είναι ακόμη πιο τρομακτικό. Ο δρ Ουέλερ επιμένει ότι τα ισχυρά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης θα έχουν καθοριστική σημασία, με τους εργαζομένους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που έχουν τις κατάλληλες τεχνικές δεξιότητες να προστατεύουν τις ευπαθείς ομάδες.
Όλοι οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα βρεθεί κάποιο είδος εμβολίου. Ωστόσο πολλοί από αυτούς λένε ότι ανησυχούν εξαιτίας της τεράστιας κλίμακας αυτού που πρέπει να γίνει για να φτάσει σε δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Η ανθρωπότητα θα χρειαστεί να κάνει δισεκατομμύρια δόσεις διαφόρων τύπων εμβολίων Covid-19. Όλα θα πρέπει να παρασκευάζονται, να διανέμονται και να χορηγούνται σε ολόκληρο τον κόσμο. Όμως δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί διεθνής συνεργασία, διότι πολλές πλούσιες χώρες κάνουν ήδη διμερείς συμφωνίες με φαρμακευτικές εταιρείες για να βεβαιωθούν ότι θα μπορούν να εξασφαλίσουν προμήθειες εάν βρεθεί η «μαγική φόρμουλα».
Ο δρ Άντονι Φάουτσι, επικεφαλής επιδημιολόγος των ΗΠΑ, δήλωσε στο Reuters ότι αναμένεται «δεκάδες εκατομμύρια» δόσεις να είναι διαθέσιμες στις αρχές του 2021 και ότι έως τα τέλη του έτους θα μπορούσαν να υπάρχουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο. Αρκετές εταιρείες, μεταξύ των οποίων η Moderna, η AstraZeneca και η Pfizer, έχουν ανακοινώσει ότι αναμένουν να παραγάγουν έκαστη πάνω από 1 δισ. δόσεις την επόμενη χρονιά.
Οι συνθήκες συντήρησης
Τα εμβόλια που θα κυκλοφορήσουν στην αγορά θα πρέπει να μεταφέρονται στον κόσμο με ασφάλεια. Και, όπως κάθε εμβόλιο, θα χρειάζονται την απαραίτητη ψύξη για τη διατήρησή τους. Ο Βρετανός καθηγητής Τόμπι Πίτερς, ειδικός στην αλυσίδα ψυχρών εφοδιασμών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, βοηθά οργανισμούς να σκεφτούν πώς μπορούν να μεγιστοποιήσουν την υπάρχουσα ψυκτική ικανότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Δεν πρόκειται μόνο για ένα ψυγείο εμβολίων, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερα: οι παλέτες που θα το μετακινούν στα αεροπλάνα, τα οχήματα που θα το μεταφέρουν στα τοπικά καταστήματα και στη συνέχεια οι μοτοσυκλέτες και οι άνθρωποι που θα το προσφέρουν σωστά στις κοινότητες. Όλα αυτά πρέπει να λειτουργούν απρόσκοπτα» τονίζει.
«Άδειασμα» Κικίλια από την Κομισιόν
Οι παραγωγικές δυνατότητες των φαρμακευτικών εταιρειών είναι το «κλειδί» για το πότε θα αρχίσουν στην Ελλάδα οι εμβολιασμοί. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα εμβόλια θα γίνουν πρώτα στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η «Καθημερινή», το «μοίρασμα» στις χώρες της Ευρώπης θα γίνει ανάλογα με το πόσες ποσότητες θα μπορέσει να δεσμεύσει η Ε.Ε. σε κεντρικό επίπεδο, αλλά και ποιο εμβόλιο θα προκρίνουν οι ειδικοί επιστήμονες.
Ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας ανακοίνωσε στον ΣΚΑΪ ότι η Ελλάδα θα λάβει τμηματικά 3 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου για τον κορωνοϊό που αναπτύσσει το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε συνεργασία με την AstraZeneca, σε περίπτωση που περάσει και τη φάση 4.
«Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τουίταρε τη συμφωνία με την AstraZeneca για 400 εκατ. δόσεις του εμβολίου, που έχει φτάσει ήδη στη φάση 3 και αναμένεται, μέσα στον Νοέμβριο, να ολοκληρωθεί και η φάση 4 και να πάρει αδειοδότηση. Τέλος Δεκεμβρίου, Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου, Μαρτίου, Μαΐου και Ιουνίου, αν όλα πάνε καλά, η Ελλάδα θα πάρει σε επτά τμηματικές παραδόσεις αυτό που της αναλογεί από το συμφωνηθέν εμβόλιο. Θα ξεκινήσουμε με 700.000 δόσεις τον Δεκέμβριο, που θα είναι μονή ή διπλή δόση, και γύρω στα 3 εκατ. δόσεις συνολικά» είπε ο υπουργός.
Ωστόσο, η εκπρόσωπος της Κομισιόν Βίβιαν Λουνέλα «άδειασε» τον Έλληνα υπουργό Υγείας, καθώς δεν επιβεβαίωσε τις δηλώσεις του.
Δεν έχει ακόμα καθοριστεί η ημερομηνία για τη διάθεση των εμβολίων κατά του κορωνοϊού, τόνισε η Λουνέλα σε συνέντευξη Τύπου και πρόσθεσε πως «δεν μπορούμε να δώσουμε συγκεκριμένη ημερομηνία».
Η εκπρόσωπος τόνισε ότι η Κομισιόν διαπραγματεύεται την αγορά εμβολίων με διάφορες εταιρείες, προκειμένου να είναι σε θέση να τα παράσχει άμεσα στα κράτη – μέλη, και έχει ήδη έρθει σε μία πρώτη συμφωνία με την εταιρεία AstraZeneca , ώστε να παραλάβει 300.000.000 δόσεις εμβολίων όταν αυτά θα είναι διαθέσιμα.
«Αυτό όμως», είπε η εκπρόσωπος, «είναι μία εργασία εν εξελίξει καθώς οι προετοιμασίες για το εμβόλιο δεν έχουν ολοκληρωθεί, όπως ακριβώς δεν έχει ολοκληρωθεί και το στάδιο των δοκιμών».
«Αυτό είναι το χρονικό πλαίσιο στο οποίο ελπίζουμε, όμως δεν μπορούμε να δώσουμε ακριβή ημερομηνία, καθώς πρέπει να είμαστε πολύ σίγουροι ότι τα εμβόλια που θα διατεθούν στην αγορά θα τηρούν τις προδιαγραφές και τους κανόνες της Ένωσης και δεν θα έχουν παρενέργειες» υπογράμμισε.