To 55% των ανθρώπων που νόσησαν ελαφρά από κορωνοϊό και δεν χρειάστηκαν νοσηλεία, έχουν συμπτώματα long covid, τόνισε η παθολόγος – λοιμωξιολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΚΠΑ στην Γ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου «Η Σωτηρία» και επιστημονικά υπεύθυνη του Post Covid Ιατρείου, Γαρυφαλλιά Πουλάκου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα διεθνούς πολυκεντρικής μελέτης με τη συμμετοχή του νοσοκομείου «Σωτηρία» για το σύνδρομο long covid μετά τη λοίμωξη από κορωνοϊό.
«Είμαστε το πρώτο κέντρο στην Ελλάδα που ξεκίνησε την πρώτη παρεμβατική θεραπεία με αντιφλεγμονώδες φάρμακο σε ασθενείς με long covid, οι οποίοι επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια», είπε στο Πρακτορείο Fm η Γαρυφαλλιά Πουλάκου.
«Το ιατρείο μας συμμετέχει στη διεθνή πολυκεντρική μελέτη που γίνεται υπό την ομπρέλα του Ελληνικού Ινστιτούτου Μελέτης της Σήψης με κύριο ερευνητή τον Ευάγγελο Γιαμαρέλλο Μπουρμπούλη. Πρόκειται για μελέτη που είναι κατατεθειμένη στην ΕΕ και στον ΕΟΦ και έχει αδειοδοτηθεί».
Όπως εξηγεί η καθηγήτρια οι ασθενείς που μετέχουν στη μελέτη ελέγχονται για ευρήματα στον πνεύμονα και για παρουσία φλεγμονής. «Όταν τηρούν αυτά τα κριτήρια μπαίνουν στη μελέτη, η οποία έχει ξεκινήσει από την ομάδα μας εδώ και περίπου δύο μήνες και αναμένεται να διαρκέσει περισσότερο από ένα έτος. Έχουν ενταχθεί πάνω από 20 ασθενείς και προοδευτικά θα ενταχθούν και άλλοι από άλλα κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού».
«Καμία εγκεκριμένη θεραπεία για long covid»
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία εγκεκριμένη θεραπεία για το long covid, καθώς όλες οι θεραπείες είναι υποστηρικτικές, τονίζει η κυρία Πουλάκου, εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθηση και την ελπίδα ότι η μεγάλη αυτή διεθνής μελέτη θα έχει επιτυχή αποτελέσματα.
Το Post Covid Ιατρείο του Σωτηρία, θεωρείται κέντρο αναφοράς, καθώς ήταν το πρώτο που άνοιξε στην πανδημία και λειτουργεί από το Μάιο του 2020, με συνεχή ροή ασθενών έκτοτε.
Η πλειονότητα αυτών, όπως λέει η κυρία Πουλάκου δεν είναι άνθρωποι που έχουν περάσει από νοσηλεία, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά υποφέρουν από μακροχρόνια συμπτώματα, ενώ νόσησαν ελαφρά στο σπίτι τους.
«Έχουμε ξεπεράσει τους 3000 ασθενείς από την αρχή της πανδημίας και σταθερά παρακολουθούμε γύρω στους 200 σε κυλιόμενη βάση, γιατί κάποιοι από αυτούς έχουν θεραπευθεί ή κάποιοι έρχονται για έναν τυπικό επανέλεγχο».
«Περισσότερα από 200 συμπτώματα»
Τα post covid ιατρεία εκτιμά η καθηγήτρια ότι θα παραμείνουν, καθώς για κάποιους ασθενείς περνάνε μήνες ή χρόνια για να απαλλαγούν από τη συμπτωματολογία. Ποια είναι όμως τα συμπτώματα του τελευταίας παραλλαγής Όμικρον; Και τι διαφορές υπάρχουν σε σχέση με τις προηγούμενες παραλλαγές;
«Φαίνεται ότι κάνει λίγο λιγότερο long covid, από τις προηγούμενες, όμως δεν είναι αμελητέα τα ποσοστά. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν δημοσιευτεί πρόσφατα από την Κίνα 6 με 12 μήνες μετά τη νόσηση 55% των ανθρώπων που νόσησαν ελαφρά και δεν χρειάστηκαν νοσηλεία, έχουν συμπτώματα long covid. Τα συμπτώματα είναι κυρίως κόπωση, διαταραχές μνήμης και διάθεσης, διαταραχές στη σκέψη, πόνος στο στήθος και βήχας. Στις προηγούμενες παραλλαγές ήταν πιο συχνά τα αναπνευστικά συμπτώματα. Βεβαίως τα συμπτώματα είναι πάρα πολλά που συνιστούν αυτό που σήμερα λέμε long covid και ξεπερνούν πλέον τα 200».
Ο εμβολιασμός και τα αντιικά προφυλάσσουν από long covid
Ο εμβολιασμός στα παιδιά δεν μειώνει απλά τον κίνδυνο σοβαρής οξείας νόσου, αλλά αποτελεί ασπίδα προστασίας για long covid, έδειξε αμερικανική μελέτη, στην οποία συμμετείχαν ερευνητές από 17 συστήματα υγείας στις ΗΠΑ, και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Pediatrics. Δηλαδή αν κάποιος είναι εμβολιασμένος κινδυνεύει λιγότερο από long covid; ερωτάται η κ. Πουλάκου.
«Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει ότι ο εμβολιασμός στον οποίο επιμένουμε, αφενός μεν αποτρέπει τα πολύ κακά αποτελέσματα, δηλαδή σοβαρή νόσηση, είσοδο στο νοσοκομείο ή στη ΜΕΘ, αφετέρου μειώνει και το long covid. Έχουν υπάρξει και μελέτες που δείχνουν ότι κάποιος που νοσεί, αλλά μένει στο σπίτι, έχει την ίδια πιθανότητα να πάθει long covid με κάποιον άλλον που νοσηλεύτηκε», αναφέρει.
Όπως και στην αρχή της πανδημίας έτσι και τώρα η βαρύτητα της νόσησης δεν παίζει ρόλο αν κάποιος θα εμφανίσει μακροχρόνια συμπτώματα. Επίσης, μία άλλη σημαντική παράμετρος στην αποτροπή του long covid, είναι η έγκαιρη λήψη αντιικών σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, όπως αναφέρει η διακεκριμένη λοιμωξιολόγος.
Τα μακροχρόνια συμπτώματα της γρίπης δεν είναι καινούριο φαινόμενο
Όσον αφορά τα μακροχρόνια συμπτώματα γρίπης που τελευταία αναφέρονται ως long flu, η κ Πουλάκου σχολιάζει: «Με την πανδημική γρίπη του 1920 είχε παρουσιαστεί ένα σύμπτωμα, το οποίο ήταν μακροχρόνιο και λεγόταν ληθαργική εγκεφαλοπάθεια. Αυτό ανήκει πια στην ιστορία.
Παρόλα αυτά με τη γρίπη έχουμε μία χρονιότητα συμπτωμάτων. Δεν έχουν να κάνουν όμως, τόσο πολύ με την ψυχική σφαίρα, τις γνωσιακές λειτουργίες, τον ύπνο κλπ όπως με την covid19, αλλά με το αναπνευστικό σύστημα. Μεγάλη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο «Lancet Infectious Diseases» τελευταία και περιλαμβάνει και δεδομένα προ πανδημίας για τη γρίπη, άλλαξε λίγο το σκηνικό εδώ και 1-2 μήνες, με αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να κυκλοφορεί ο όρος long flu. Σύμφωνα με τη μελέτη φαίνεται ότι και η γρίπη, ταλαιπωρεί πάρα πολύ αυτούς που νοσούν και νοσηλεύονται στο νοσοκομείο, με αύξηση της θνητότητας, επανεισαγωγές, και κατακρήμνιση της ποιότητας ζωής.
Από τη γρίπη κινδυνεύουν άνθρωποι που έχουν ήδη πνευμονολογικά προβλήματα και αυτό μπορεί να τους κοστίσει μία μακροχρόνια κατάσταση, (με συμπτώματα όπως βήχα, δύσπνοια και επιδείνωση του προϋπάρχοντάς νοσήματος των πνευμόνων), που αν θέλουμε τη λέμε και long flu».
Και ποιο είναι το χρονικό διάστημα που προσδιορίζει τη μακροχρόνια εμφάνιση της γρίπης, ερωτάται η κ. Πουλάκου: «Μετά τους 3 μήνες πάντα. Δεν είναι όμως η γρίπη αυτή καθαυτή, αλλά οι επιπλοκές της και η απορρύθμιση του υποκείμενου νοσήματος». Το φαινόμενο όπως διευκρινίζει δεν είναι καινούριο.
«Παρατηρείται εδώ και χρόνια, απλά δημοσιεύθηκε τους τελευταίους μήνες και πλέον έχουμε αποκτήσει την ευαισθησία και το αναγνωρίσαμε τώρα χρησιμοποιώντας σαν οδηγό, όσα μάθαμε από την πανδημία του κορωνοϊού».