Όταν επιθυμείς κάτι πολύ -λέει στον “Αλχημιστή” του ο Πάουλο Κοέλιο- τότε συνωμοτεί το σύμπαν για να το αποκτήσεις! Μολονότι η ελπιδοφόρα αυτή ρήση διατρανώνει τη δύναμη της θέλησης, στην περίπτωση της κ. Ζωγραφίας Τάκου και της μητέρας της, της κ. Ευρυδίκης Προεστάκη αποδεικνύει και κάτι ακόμη. ΄Όταν έχει έρθει η ώρα να εκπληρωθεί ένα όνειρο, μια δέσμευση ή ένα “χρέος” ζωής, τότε τα πάντα είναι δυνατά. Ακόμη και η τύχη, ακόμη και οι συγκυρίες “ευθυγραμμίζονται” ώστε το αδιανόητο να γίνει εφικτό.
Η πολύ συγκινητική και συνάμα συναρπαστική διάσταση της ιστορίας αυτής είναι ότι η κοινή ανάγκη αγνώστων μεταξύ τους ανθρώπων να εντοπίσουν τις ρίζες τους που χάνονταν πίσω στον χρόνο, στον καιρό του οδυνηρού ξεριζωμού και της προσφυγιάς, αποκάλυψε σχέση συγγενική! Ξαδέλφια μεταξύ τους, που δεν γνωρίζονταν συναντήθηκαν με αφορμή μια εκδρομή στην οποία βρέθηκαν τυχαία και αποκάλυψαν με μεγάλη έκπληξη τους οικογενειακούς δεσμούς που τους ένωναν!
Η κ. Τάκου αφηγήθηκε στο Cretalive την πολύ ιδιαίτερη αυτή εμπειρία που έζησε η ίδια και η μητέρα της. Οι δύο γυναίκες κατάφεραν – κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή – να πραγματοποιήσουν ένα όνειρο ζωής: να ταξιδέψουν στις χαμένες πατρίδες της Μικράς Ασίας, συμμετέχοντας σε εκδρομή που είχε διοργανώσει ο Σύλλογος Μικρασιατών Κρήτης “Άγιος Πολύκαρπος” με απότερο σκοπό να αναζητήσουν τα ίχνη της οικογενειακής τους ρίζας.
Στη διάρκεια του φορτισμένου συγκινησιακά προσκυνήματος, μητέρα και κόρη βρέθηκαν μπροστά σε μια αναπάντεχη έκπληξη. Οι ίδιες αναζητούσαν στα Αλάτσατα το σπίτι στο οποίο είχαν ζήσει οι πρόγονοί τους και είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν όπως τόσοι και τόσοι άλλοι Μικρασιάτες στη διάρκεια της μεγαλύτερης τραγωδίας που βίωσε ο ελληνισμός τον 20ο αιώνα. Όπως αποδείχθηκε, το ίδιο σπίτι αναζητούσε και ένα ζευγάρι, που βρέθηκε εκεί – επίσης τυχαία – όπως και οι δύο γυναίκες της ιστορίας για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Αναζητούσαν και εκείνοι τους προγόνους τους! Όταν έγινε η μεταξύ τους αναγνώριση, καθώς προέκυψε ότι μητέρα και κόρη συνδέονταν με συγγενικούς δεσμούς με το άγνωστο μέχρι τότε ζευγάρι, η συγκίνηση ξεχείλισε.
Η κ. Ζωγραφία Τάκου διηγείται γλαφυρά την ιστορία της, η οποία κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη και σενάριο ταινίας:
“Αξιωθήκαμε να κάνουμε με τη μητέρα μου ένα ταξίδι – προσκύνημα στις χαμένες πατρίδες το οποίο μας επιφύλασσε πολλές αξέχαστες στιγμές και μοναδικά συναισθήματα. Η συμμετοχή μας στην εκδρομή ήταν σχεδόν αβέβαιη, γιατί το πληροφορηθήκαμε αργά την τελευταία στιγμή και οι θέσεις είχαν συμπληρωθεί. Παρ’ όλα αυτά ακυρώθηκαν κάποιες θέσεις και απρόσμενα μπορέσαμε να συμπεριληφθούμε στο γκρουπ.
Από την πρώτη στιγμή είδαμε απίστευτες εικόνες στη Σμύρνη, στη Φώκαια, στα Βουρλά, στο Τσεσμέ γεμάτες ιστορία κ συναισθήματα….
Έχοντας ήδη βιώσει μία πολύ συγκινητική εμπειρία στον Ρεΐζντερε όπου τρεις κυρίες κατάφεραν να εντοπίσουν το σπίτι του παππού τους, φτάσαμε στα Αλάτσατα με την ελπίδα να βρούμε κ εμείς κάτι από το οικόσημο της γιαγιάς ΖΚ από το επίθετο Ζανή Κόλια. Όμως, αντί να βρούμε σπίτι, βρήκαμε… οικογένεια! Άλλοι συνταξιδιώτες μας, που με καρμικό τρόπο ενώ δεν ήταν να ταξιδέψουν κέρδισαν δύο θέσεις από κλήρωση του συλλόγου, αναζητούσαν το ίδιο σπίτι γιατί ήταν απόγονοι της ίδιας οικογένειας. Όπως κι εμείς! Ο Στράτος Γιάνναρης και η Κρυσταλλία Αρχοντάκη ακούγοντας ότι αναζητούσαμε το συγκεκριμένο οικόσημο συνειδητοποίησαν ότι ψάχνανε το ίδιο πράγμα με μας!
Η δική τους γιαγιά η Κλεονίκη Κόλια- Ζανή ήταν αδερφή της προγιαγιάς μου Αργυρώς, η αγαπημένη θεία της γιαγιάς μου της Βασιλείας. Μάλιστα όταν τους είπα ότι σαν παιδάκι η γιαγιά μου με είχε πάει στην ξύλινη Τάμπια στο Ηράκλειο και είχα δει τη γιαγιά τους την Κλεονίκη, η συγκίνηση δεν κρυβόταν!”
Η προγιαγιά Αργυρώ, ο προπάππους Γιώργος, και το κοριτσάκι με τα δύο ονόματα
Όπως αφηγείται με μεγάλη υπερηφάνεια και συγκίνηση αναδημιουργώντας το “παζλ” της οικογενειακής ιστορίας της η κ. Τάκου, η προγιαγιά της ήταν η Αργυρώ Καραγιώργη – Κόλια και ο προπάππους της ο Γιώργος Τζώρτζης – Καραγιώργης από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας. Το ζευγάρι ήταν οι θετοί γονείς της γιαγιάς της από τη μεριά της μητέρας της, Βασιλείας και ζούσαν στον Καρδουλιανό Καστελλίου Πεδιάδος, έναν οικισμό όπου είχαν εγκατασταθεί κυρίως οικογένειες Μικρασιατών, μετά τον μεγάλο και τραγικά επώδυνα ξεριζωμό.
Η γιαγιά Βασιλεία, όμως, είχε υπάρξει ένα παιδί με δύο ονόματα. Όταν ήταν μικρούλα είχε βαφτιστεί Σοφία. “Θυμάμαι σαν παιδάκι”, αναφέρει η κ. Τάκου χαρακτηριστικά “μου είχε δείξει η γιαγιά μου την ταυτότητά της που έγραφε πάνω άλλο όνομα κι εγώ απορούσα και αναρωτιόμουν γιατί τη φωνάζουν Βασιλεία αφού την είχαν ονομάσει Σοφία;”
Όλα, όμως, είχαν μια εξήγηση. Όταν η προγιαγιά Αργυρώ υιοθέτησε τη μικρή Βασιλεία θέλησε να τιμήσει τη δική της μητέρα και έδωσε στο κοριτσάκι το όνομά της. Με τον τρόπο αυτό, η μικρή Σοφούλα έγινε Βασιλεία!
“Η γιαγιάκα μου είχε μία ζωή σαν παραμύθι” συνεχίζει την αφήγησή της η κ. Ζωγραφία Τάκου. “Στον διωγμό ο Γιάννης Ζανής – Κόλιας, βιολογικός μπαμπάς της μικρής Βασιλείας που ήταν πρώτος εξάδελφος της θετής της μητέρας, Αργυρώς, σκοτώθηκε από τους Τούρκους . Η γυναίκα του και βιολογική μητέρα της Βασιλείας, η Δέσποινα- Τσεκλεβέ, ήρθε στην Αθήνα με τα δύο παιδιά της, τον Νίκο και τον Βαγγέλη και ενώ ήταν έγκυος στη Βασιλεία. Μάλιστα η οικογένεια έχει καταγραφεί στο βιβλίο προσφύγων. Οι κακουχίες, όμως, η προσφυγιά και η ταλαιπωρία οδήγησαν τη Δέσποινα στον θάνατο που έφυγε από τη ζωή αφήνοντας πίσω της τα τρία ορφανά, με τη γιαγιά τους Γιασεμί Τσεκλεβέ και την αδελφή της Ματρόνα. Στις δύσκολες εκείνες εποχές και μη έχοντας πολλές επιλογές η Γιασεμί πήρε τα τρία παιδιά και έφτασε στην Κρήτη, γνωρίζοντας ότι στο νησί ζούσαν οι ξαδέρφες του σκοτωμένου πατέρα τους Γιάννη οι οποίες ήταν άτεκνες.”
Έτσι, τα παιδιά της Δέσποινας και του Γιάννη Ζανή – Κόλια υιοθετήθηκαν από δύο πρώτες ξαδέρφες του. Ο μικρός Νίκος υιοθετήθηκε από τη Μαργή Μανωλάκη και η κουνιάδα της Γαρυφαλλιά Γελαστού πήρε τον Βαγγέλη, ενώ η Σοφούλα που αργότερα μετονομάστηκε σε Βασιλεία υιοθετήθηκε από την Αργυρώ Καραγιώργη-Κόλια.
“Μέχρι που μεγάλωσαν τα παιδάκια” διηγείται η κ. Τάκου “και ζώντας στις καινούργιες τους οικογένειες θεωρούνταν ξαδελφάκια. Οι θετές μανούλες τους τα έβλεπα να παίζουν και έλεγαν κλαίγοντας: τι καλά παιδάκια τι όμορφα ξαδελφάκια… σαν αδερφάκια!”
Τα αδέλφια αναγνωρίζονται!
Τα τρία παιδιά αποκάλυψαν την πραγματικής τους σχέση όταν πια είχαν μεγαλώσει, με αφορμή τον γάμο της Βασιλείας/Σοφίας. Ο Κρητικός Δημήτρης Προεστάκης μολονότι στην εποχή του δεν συνηθίζονταν οι γάμοι των ντόπιων με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, επέλεξε να παντρευτεί την όμορφη προσφυγοπούλα. Και τότε ήταν που τα υποτιθέμενα ξαδέλφια, ο Νίκος Μανωλάκης και ο Βαγγέλης Γελαστός ανακάλυπταν ότι ήταν τα μεγαλύτερα αδέλφια της Βασιλείας, που είχε γεννηθεί τον Φεβρουάριο του 1922.
Την ακριβή ημερομηνία γέννησης της Βασιλείας/Σοφίας “αποκάλυψε” όπως αναφέρει η κ. Τάκου ένα οικογενειακό κειμήλιο, μια εικόνα του Αγίου Γεωργίου που πέρασε στους απογόνους. “Μετά από συντήρηση που έγινε στην εικόνα” αναφέρει η Ζωγραφία Τάκου “βρήκαμε στο πίσω μέρος την ημερομηνία γέννησης της γιαγιάς. Μέχρι τότε πιστεύαμε ότι είχε γεννηθεί το 1923, αλλά όπως προέκυψε τελικά ήταν γεννημένη τον Φεβρουάριο του 1922. Ήταν όλοι τους νοικοκύρηδες και πάντα θα τους έχουμε στην καρδιά μας”.
