Του Γιώργου Αγοραστάκη – Περιφερειακού Σύμβουλου | Η συγκυβέρνηση, τώρα που τελειώνουν οι μέρες της, επιδεικνύει μια μεγάλη σπουδή να κλείσει εσπευσμένα μια σειρά θέματα που αφορούν το μέλλον της χώρας και να δεσμεύσει την επομένη διακυβέρνηση. Η Βουλή έχει κατακλυσθεί από νομοσχέδια και τροπολογίες οι οποίες ψηφίζονται άρον άρον. Ένα απ’ αυτά ήταν η διαχείριση των Επιχειρησιακών προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ, που νομοθετήθηκε πριν πέντε μέρες στη Βουλή με τη διαδικασία του κατεπείγοντος!

Παράλληλα, με την διαδικασία του κατεπείγοντος, διαβιβάστηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να υπογραφούν και να κλείσουν όλα τα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ. Όπως ανακοινώθηκε προχτές, υπεγράφησαν από τους αρμόδιους Επιτρόπους Περιφερειακής Πολιτικής και Κοινωνικών Υποθέσεων όλα τα Επιχειρησιακά Προγράμματα της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, προϋπολογισμού κοινοτικής συνδρομής 15,3 δισ. Ευρώ, πλην της Αγροτικής Ανάπτυξης 4,6 δισ.

Πρόκειται για τα Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ που συντάχτηκαν τους τελευταίους μήνες, εξωθεσμικά, μέσα από κλειστές και αδιαφανείς διαδικασίες, υπό τον έλεγχο φυσικά της κυβέρνησης. Αυτή αποφάσισε για τις βασικές επιλογές των χρηματοδοτήσεων, όπως και τις κατανομές των πόρων, και χωρίς ένα στοιχειώδες αναπτυξιακό σχεδιασμό που να απαντά στην κρίση και στην ύφεση.

Οι διαδικασίες έγκρισης των προγραμμάτων επισπεύτηκαν, ώστε η επόμενη κυβέρνηση να τα παραλάβει κλειδωμένα, να μη μπορεί να κάνει καμιά αλλαγή και να υποχρεωθεί να εφαρμόσει τις ειλημμένες αποφάσεις της μνημονιακής διακυβέρνησης.

Πολλές υποσχέσεις μοιράστηκαν το 2014 από τους υπουργούς και στην Κρήτη και πολλές ελπίδες καλλιεργήθηκαν για μια σειρά προβλήματα ό,τι θα βρουν τη λύση τους μέσα από τα νέα προγράμματα του ΕΣΠΑ. Όλα βέβαια αποδείχτηκαν πάλι μια απάτη, μια κοροϊδία, στην οποία βρισκόμαστε μπροστά τώρα.

Ο μεγάλος χαμένος των κεντρικών επιλογών είναι η Κρήτη. Οι υποδομές της αποκλείστηκαν από τα Τομεακά προγράμματα. Τα λιμάνια και τα αεροδρόμια βρέθηκαν εκτός και οδηγήθηκαν προς την ιδιωτικοποίηση. Το εθνικό οδικό δίκτυο (ΒΟΑΚ, ΝΟΑΚ) και οι υποδομές περιβάλλοντος (αποχετεύσεις, απορρίμματα) βρέθηκαν με ψίχουλα. Το ίδιο και τα υδροαδρευτικά έργα. Όλο το βάρος των υποδομών της -πλέον- καλείται να το φορτωθεί το περιορισμένο Περιφερειακό Πρόγραμμα Κρήτης!

Προγράμματα με προαπαιτούμενα, όπως στο μνημόνιο

Στο επίπεδο της διαχείρισης των προγραμμάτων, δημιουργήθηκε μια συγκεντρωτική δομή διαχείρισης, έξω από κάθε πολιτικό σχεδιασμό και έλεγχο, μακριά από τα συλλογικά θεσμικά όργανα και τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Παράλληλα φρόντισαν και έδεσαν την υλοποίηση των δράσεων των προγραμμάτων, με την εκ των προτέρων εφαρμογή ενός μεγάλου αριθμού προαπαιτούμενων. Κατά τον τρόπο δηλαδή που λειτουργεί η τρόικα με το μνημόνιο. Έτσι πριν την εφαρμογή των δράσεων των προγραμμάτων, όταν θα διαπιστώνεται ότι δεν θα υπάρχει συμμόρφωση, θα αναστέλλονται όλες οι πληρωμές και δεν θα εκταμιεύονται οι κοινοτικοί πόροι, μέχρι να ικανοποιηθούν όλα τα προαπαιτούμενα -αιρεσιμότητες, όπως ονομάζονται- που προβλέπονται για κάθε περίπτωση. Τα προαπαιτούμενα και οι εκ των προτέρων αιρεσιμότητες (θεματικές και γενικές) είναι προϋποθέσεις που αφορούν, ένα μεγάλο πλήθος από νομοθετικές αλλαγές, γενικούς και ειδικούς σχεδιασμούς σε όλα τα επίπεδα, την εφαρμογή κοινοτικών πολιτικών, τις διαδικασίες αξιολόγησης κ.ά.

Με βάση αυτές τις υποχρεωτικές και εκ των προτέρων αιρεσιμότητες, στην έναρξη του νέου ΕΣΠΑ και για τις περισσότερες δράσεις του, η χώρα βρίσκεται μακριά από την αφετηρία. Με την σημερινή διάλυση και αποδιάρθρωση του κράτους που επέφερε η μνημονιακή διακυβέρνηση, η υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων καθίσταται προβληματική και αμφίβολη.

Προκειμένου να γίνει δυνατή η υλοποίησή τους και να αξιοποιηθούν οι κοινοτικοί πόροι, απαιτείται ένα νέο πολιτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας και μια ριζική μεταρρύθμιση στο κράτος, στη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση για να μπορεί να διεκπεραιωθεί μια τέτοια δύσκολη αποστολή.

Μόνο με μια νέα και ισχυρή πολιτική ηγεσία, με ικανό πολιτικό προσωπικό, με νέο αναπτυξιακό σχέδιο, που θα ισχυροποιήσει το δημόσιο τομέα και θα προωθήσει τις αλλαγές που χρειάζονται στην νομοθεσία, στους θεσμούς, στη δημόσια διοίκηση και την αυτοδιοίκηση, μπορεί να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο, να αποδώσει αναπτυξιακά η κοινοτική χρηματοδότηση και να υλοποιηθεί αυτό το δύσκολο και περίπλοκο πακέτο που λέγεται ΕΣΠΑ (ΣΕΣ) 2014-2020.

Διαβάστε επίσης: Ενέκρινε η Κομισιόν το ΕΣΠΑ της Κρήτης, ύψους 434 εκατομμυρίων ευρώ