Οι αγώνες των Κυπρίων, που υπήρξαν το ίδιο επίπονοι και σκληροί με τους αγώνες του λαού της Κρήτης και ξεκινούν από το 1191, όταν η Κύπρος απεσπάσθη βίαια από την Ελληνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία, δεν δικαιώθηκαν ποτέ
Με λαμπρότητα γιορτάστηκαν στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στο εξωτερικό τα 100 χρόνια από την ιστορική ημέρα της ενσωμάτωσης της Κρήτης στον εθνικό κορμό. Μια από τις πολλές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκε και στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας με πρωτοβουλία του τοπικού Συλλόγου Κρητών «Ο Ψηλορείτης». Κύριος ομιλητής ήταν ο αν. καθηγητής Νεότερης Ιστορίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου κ. Σπυρίδων Σφέτας, ο οποίος έκανε μια εξαιρετικά εμπνευσμένη ομιλία με αναδρομή στους διαχρονικούς αγώνες της Κρήτης για Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα.
Η επίσημη ανακήρυξη της Ένωσης έγινε στα ηλιόλουστα Χανιά την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 1913, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου, μέσα σε ιδιαίτερα πανηγυρικό κλίμα. «Η πόλις ηγρύπνησε στολιζομένη. Εορτάζει δε ο ουρανός, αποκατασταθείσης από της νυκτός της γαλήνης και ανατείλαντος εαρινού ηλίου. Οι δρόμοι παρουσιάζουν όψιν λειμώνων ευωδιαζόντων από τας μυρσίνας. Παντού είναι ανηρτημέναι Βυζαντιναί σημαίαι μεταξύ των κυανολεύκων. Συνωστίζονται παντού χωρικοί υψηλόκορμοι, ζώσαι εικόνες του Θεοτοκοπούλου. Τα Κρητικόπουλα εις σμήνη κυκλοφορούν με τις φουφουλίτσες των. Από του Νικηφόρου Φωκά, του εκδιώξαντος εκ Κρήτης τους Άραβας, πρώτην φοράν Έλλην βασιλεύς αποβιβάζεται εις την νήσον», έγραφε σε ανταπόκρισή της από τα Χανιά η αθηναϊκή εφημερίδα «Εστία».
Σημαντικό ρόλο στην τεράστια αυτή Εθνική επιτυχία διαδραμάτισαν, πρώτον, η διορατικότατα του Ελευθέριου Βενιζέλου που παρά τις κατηγορίες των πολιτικών του αντιπάλων τόλμησε να συμμαχήσει με τον αιώνιο εχθρό, τη Βουλγαρία, και να πολεμούν μαζί με τη Σερβία την Τουρκία, και δεύτερον η στρατιωτική ισχύς της Ελλάδας που την έκανε υπολογίσιμη σε φίλους και εχθρούς. Έτσι η Τουρκία υπέστη οδυνηρή ήττα που είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψει πολλά εδάφη, συμπεριλαμβανόμενης και της Κρήτης, η δε Βουλγαρία έκτοτε έπαψε να εποφθαλμιά ελληνικό έδαφος.
Η νικηφόρα έκβαση των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) για την Ελλάδα επιτάχυνε τις εξελίξεις. Έτσι στις 30 Μαΐου 1913 ο παραπαίων σουλτάνος παραιτήθηκε όλων των δικαιωμάτων του στην Κρήτη με τη Συνθήκη του Λονδίνου (άρθρο 4), ενώ με ιδιαίτερη συνθήκη παραιτήθηκε και από την επικυριαρχία του στο νησί (1η Νοεμβρίου 1913). Η Κρήτη ήταν ελεύθερη και ενωμένη με την Ελλάδα. Το Κρητικό Ζήτημα, που απασχόλησε επί μακρόν τη διεθνή πολιτική, είχε επιλυθεί.
Αναγνωρίζοντας ο ευρωπαϊκός χώρος τη θέληση και τον αγώνα των Κρητών, επέδειξε μια πρωτόγνωρη αλληλεγγύη και στήριξη στον αγώνα τους. Και ήταν αυτό μια εξαιρετικά κρίσιμη και σημαντική πράξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, στην ιστορία του 20ού αιώνα, που ανέδειξε τη σημασία που έχει για την ευρωπαϊκή ήπειρο η συνεργασία και η στήριξη των αδυνάτων και των δοκιμαζομένων. Κάτι που δεν συνέβη, δυστυχώς, και στην περίπτωση της Κύπρου παρά τους αγώνες και τις αιματηρές θυσίες του λαού της και παρά το γεγονός ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία εγκατέλειψε το νησί παραχωρώντας το στους Άγγλους από το 1878.
Έτσι οι αγώνες των Κυπρίων, που υπήρξαν το ίδιο επίπονοι και σκληροί με τους αγώνες του λαού της Κρήτης και ξεκινούν από το 1191, όταν η Κύπρος απεσπάσθη βίαια από την Ελληνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία, δεν δικαιώθηκαν ποτέ. Δεκατέσσερις αιώνες πριν τον Χριστό, η Κύπρος ήταν Ελληνική. Και έκτοτε, από τα πανάρχαια χρόνια, αγωνίζεται να κρατήσει την ελληνική της ψυχή μέσα στα αλλεπάλληλα κύματα των βαρβάρων που ξέσπαζαν πότε από τα βάθη της Ανατολής με την άγρια δίψα του φόνου και της αρπαγής και πότε από τη Δύση, με τις ίδιες αφελληνιστικές διαθέσεις, που κάποτε καλύπτονταν, είτε με το δόλωμα του εμπορίου είτε και με το έμβλημα του Σταυρού.
Έτσι σήμερα η Κύπρος υπόκειται τις συνέπειες άλλης μιας βάρβαρης εισβολής που έχει τις ρίζες της στην ανοχή ξένων και «συμμάχων» και των γεωστρατηγικών τους συμφερόντων στην περιοχή. Και είναι αυτό μια πληρωμένη απάντηση σε όσους εντελώς αβασάνιστα εκτιμούν πως η εθνική ολοκλήρωση της Κρήτης ήταν μια άστοχη επιλογή. Διότι βέβαιο είναι πως αν η Κρήτη δεν ενωνόταν με τη Μάνα Ελλάδα, σίγουρα θα ήταν ή τουρκική, ή αιγυπτιακή ή κομμάτι της Λιβύης ή πολυεθνική· σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από ανεξάρτητη και ευημερούσα. Ας μη ρίχνουμε λοιπόν και εμείς νερό στον μύλο της ξένης προπαγάνδας και ας μην υπεραπλουστεύουμε τα πράγματα. Σε ό,τι δε αφορά την Κύπρο, αν ήταν ενωμένη με τη Μάνα Ελλάδα, πρώτον η Ελλάδα θα καθίστατο μια ισχυρή περιφερειακή, άκρως υπολογίσιμη παγκόσμια δύναμη και, δεύτερον, η Τουρκία δεν θα τολμούσε ποτέ να εισβάλει, να καταλάβει και να κατέχει με την ισχύ των όπλων και την ανοχή όλων μεγάλο τμήμα της…
Υ.Γ.: Ευχαριστώ τους φίλους Κρήτες της Λάρισας που μου έδωσαν τη χαρά να χαιρετίσω την εκδήλωσή τους και έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να αναφερθώ στην παρουσία Κυπρίων και Κρητών στους πανεθνικούς αγώνες καθώς και στους κοινούς διαιώνιους δεσμούς μας. Φυλακτό ανεκτίμητο θα αποτελεί πάντα για μένα το αναμνηστικό μετάλλιο για τα 100χρονα από την Ένωση της ιδιαίτερής τους πατρίδας με τη Μάνα Ελλάδα, με το οποίο με τίμησαν…
ΝΤΙΝΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΗ
Εκπαιδευτικός στο ΤΕΙ Λάρισας