Συγκροτείται ευρύ κοινωνικό και επιστημονικό μέτωπο κατά του σχεδίου για 269 πυλώνες που διχοτομούν τον Ψηλορείτη, περιοχές Natura και δεκάδες κοινότητες σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Αποκόρωνα και Χανιά – Ενημέρωση στις 8 Οκτωβρίου στο Γυμνάσιο Γαζίου

Ένα νέο κεφάλαιο στο σχέδιο μετατροπής της Κρήτης σε ενεργειακό κόμβο της νοτιοανατολικής Μεσογείου ανοίγει με τη σχεδιαζόμενη Γραμμή Μεταφοράς Υψηλής Τάσης μεταξύ Χανίων και Δαμάστας. Πρόκειται για ένα έργο που, όπως καταγγέλλεται, όχι μόνο διαπερνά τον πυρήνα της ενδοχώρας του νησιού, αλλά προχωρά χωρίς επαρκή κοινωνική διαβούλευση, με βαριές επιπτώσεις στο περιβάλλον, τις τοπικές κοινότητες και τον πολιτισμό.

Η Πρωτοβουλία Ηρακλείου ενάντια στους πυλώνες υψηλής τάσης και τις ΒΑΠΕ διοργανώνει ενημερωτική εκδήλωση την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου στις 19:30, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Γυμνασίου Γαζίου (Καμαριώτη 44), με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων και ακτιβιστών από ολόκληρη την Κρήτη.

269 πυλώνες – 96,8 χλμ. γραμμής – 108.000 στρέμματα επηρεαζόμενης γης

Η Νέα Γραμμή Υψηλής Τάσης, μήκους 96,8 χιλιομέτρων, προβλέπεται να τοποθετηθεί εναέρια με 269 πυλώνες ύψους 33 μέτρων, σε αποστάσεις περίπου 350 μέτρων μεταξύ τους. Θα συνδέει τις δύο μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα (Πελοπόννησο και Αττική), περνώντας μέσα από δασικές και γεωργικές εκτάσεις, πολλές εντός περιοχών Natura 2000, διασχίζοντας αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους, και κυρίως, το Γεωπάρκο UNESCO Ψηλορείτη, όπου μόνο εκεί θα τοποθετηθούν 106 πυλώνες σε μήκος 35 χλμ.

Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), για την εγκατάσταση κάθε πυλώνα θα απαιτηθούν 400 τετραγωνικά μέτρα διαμορφωμένου χώρου, ενώ 840 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης υπολογίζονται ότι θα απαλλοτριωθούν. Συνολικά, υπολογίζεται πως περίπου 108.000 στρέμματα θα επηρεαστούν άμεσα από τους πυλώνες και την κατασκευή δρόμων πρόσβασης.

Η τοπική κοινωνία αντιδρά: Δήμοι, σύλλογοι, επιστήμονες λένε «όχι»

Οι πρώτες ισχυρές αντιδράσεις καταγράφηκαν στα Χανιά και τον Αποκόρωνα, με τους αντίστοιχους Δήμους να ζητούν την απόρριψη της ΜΠΕ, ενώ σειρά επιστημονικών και κοινωνικών φορέων έχουν εκφράσει επίσημα την αντίθεσή τους:

• Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Τμήμα Δυτικής Κρήτης (ΤΕΕ/ΤΔΚ)

• ΓΕΩΤΕΕ – Παράρτημα Κρήτης

• Ιατρικός Σύλλογος Χανίων

• Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης

• Γεωπάρκο UNESCO Ψηλορείτη

• Επιστημονική ομάδα του προγράμματος LIFE GRECABAT (LIFE17 NAT/GR/000522)

Πρόσφατα, κατατέθηκε αίτηση ακύρωσης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), υπογεγραμμένη από 17 συλλόγους και 33 πολίτες από Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Αποκόρωνα και Χανιά.

«Για ποιον και γιατί;» – Ποια είναι η πραγματική στόχευση του έργου;

Όπως καταγγέλλει η Πρωτοβουλία, το έργο δεν προορίζεται να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, οι οποίες δεν ξεπερνούν τα 750–800 MW, αλλά να εξυπηρετήσει τη μεταφορά 2.500 MW, ισχύς πολλαπλάσια των αναγκών της Κρήτης.

«Είναι σαφές ότι το έργο δεν στοχεύει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των Κρητικών, αλλά στην εξαγωγή ενέργειας προς την ηπειρωτική Ελλάδα και την Ευρώπη, μέσω της υποθαλάσσιας διασύνδεσης», σημειώνεται στο δελτίο τύπου.

Μάλιστα, ακόμη και η ΜΠΕ αναφέρει ότι «το έργο είναι υψίστης σημασίας για την ευστάθεια του Συστήματος της Κρήτης» εξαιτίας της «προβλεπόμενης μεγάλης ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ στην Κρήτη» και της ανάγκης «πλήρους αξιοποίησης της εξαγωγικής ικανότητας μεταφοράς» (σελ. 55).

«Δημόσια επιβάρυνση, ιδιωτικό όφελος» – Η κοινωνία στο περιθώριο

Η χάραξη της όδευσης μέσα από την ενδοχώρα της Κρήτης δεν είναι τυχαία. Όπως καταγγέλλεται, επελέγη λόγω χαμηλού κόστους, προκειμένου το Δίκτυο να περάσει κοντά σε υποδομές ιδιωτικών εταιρειών ΑΠΕ, ελαχιστοποιώντας έτσι τις δαπάνες σύνδεσης, με δημόσιο χρήμα και εις βάρος των τοπικών κοινοτήτων και του περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα, δεν διαφαίνεται κανένα όφελος για τους κατοίκους της Κρήτης, ούτε με τη μορφή φθηνότερης ενέργειας, ούτε με την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας του νησιού. Αντιθέτως, σύμφωνα με τους διοργανωτές της εκδήλωσης, στόχος είναι η «αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων», στο πλαίσιο της «πράσινης μετάβασης» της Ε.Ε., που υλοποιείται με όρους αγοράς, αποκλεισμούς τοπικών κοινωνιών και μονοπώλια.

Ενημέρωση και κινητοποίηση: Όχι στην επιβολή χωρίς διαβούλευση

Η εκδήλωση στο Γάζι φιλοδοξεί να σπάσει το «τείχος σιωπής» που έχει οικοδομηθεί γύρω από το έργο στην ενότητα Ηρακλείου, όπου το θέμα έχει παραμείνει —όπως τονίζουν οι διοργανωτές— «χαμηλά από άποψη δημοσιότητας».

Θα συμμετάσχουν οι:

• Δρ Χαράλαμπος Φασουλάς, Πρόεδρος του Γεωπάρκου UNESCO Ψηλορείτη

• Κατερίνα Κορρέ, Συντονιστικό Ρεθύμνου κατά των ΒΑΠΕ

• Βαλάντης Μανωλεσάκης, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου

• Μαρία Παντουβά, Πρωτοβουλία Μυλοποτάμου

• Μανόλης Πετακάκης, Πρωτοβουλία Αποκόρωνα

• Ορειβατικός Σύλλογος Ηρακλείου και Σπηλαιολογικός Όμιλος Κρήτης (ΣΠ.Ο.Κ.)

Η εκδήλωση δεν αποσκοπεί μόνο στην ενημέρωση, αλλά και στην οικοδόμηση κοινωνικής και πολιτικής ετοιμότητας για τη διεκδίκηση εναλλακτικών σχεδιασμών που θα σέβονται τον τόπο, τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες.

Το διακύβευμα: Να μη θυσιαστεί η Κρήτη στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης»

Στον πυρήνα της διαμαρτυρίας βρίσκεται ένα κρίσιμο ερώτημα: Για ποιον σχεδιάζεται η Κρήτη; Για τους κατοίκους της ή για τα κέρδη των λίγων; Με το νησί να μετατρέπεται σε διαμετακομιστικό κόμβο ενέργειας, η απουσία σχεδιασμού με συμμετοχή των πολιτών και θεσμική διαφάνεια εγείρει εύλογες ανησυχίες.

«Μένουμε ενημερωμένοι και σε ετοιμότητα», αναφέρουν οι διοργανωτές. «Εμείς είμαστε οι μόνοι υπεύθυνοι για ό,τι αφήνουμε να συμβεί στον τόπο μας, για όποιο κακό δεν αποτρέψαμε».