Λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας στο νησί, όλα δείχνουν πως σε ορισμένες περιοχές θα μπορούμε να καλλιεργήσουμε καφέ χωρίς μάλιστα να χρειαζόμαστε θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις.
Ήδη μέσα στην πόλη του Ηρακλείου αλλά και σε άλλες πόλεις της Κρήτης, όπως είναι τα Χανιά και φυσικά η Ιεράπετρα, υπάρχουν δέντρα που «μαρτυρούν» πως η παραγωγική δύναμη του νησιού μας έχει αυξηθεί σημαντικά. Και σε συνδυασμό πια με την ελιά και το αμπέλι, υπάρχει η δυνατότητα να καλλιεργήσουμε μπανάνα σε περιοχές πέρα από το Νότο αλλά και μάνγκο, παπάγια… μέχρι και καφέ, όπως αποκαλύπτει στην εφημερίδα «Νέα Κρήτη» ο συνταξιούχος, σήμερα, φυτοπαθολόγος-μυκητολόγος και ερευνητής στο (πρώην) ΕΘΙΑΓΕ, Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
Σημαντικά στοιχεία αποκαλύπτει, όμως, και ο κτηνίατρος και πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ Αλέκος Στεφανάκης, λέγοντας πως, αν μελετήσουμε σωστά την κλιματική αλλαγή, μπορούμε να ανακαλύψουμε και τις θετικές της επιδράσεις και να θωρακίσουμε την παραγωγική μας διαδικασία, ώστε από τώρα να αποφύγουμε στο μέλλον τον κίνδυνο της πείνας!
Η εφημερίδα έχει πολλές φορές μέχρι σήμερα αναδείξει τις επικίνδυνες διαστάσεις της κλιματικής αλλαγής. Σήμερα αναδεικνύει και τις θετικές της πλευρές ως προς την αύξηση των καλλιεργούμενων ειδών πάνω στο νησί μας, που είναι γεμάτο από μικροκλίματα και δίνει την ευκαιρία στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους να αυξήσουν το εισόδημά τους, εκμεταλλευόμενοι τις συνθήκες που διαμορφώνονται από την αύξηση της θερμοκρασίας και τη μείωση της περιόδου βροχοπτώσεων.
«Βγάζαμε καφέ πριν από 50 χρόνια»
«Ακόμα και πριν από 50 χρόνια παράγαμε καφέ στα θερμοκήπια της Ιεράπετρας. Έκτοτε έχουν αλλάξει πάρα πολύ οι συνθήκες. Και μπορούμε να παράγουμε καφέ και σε άλλες περιοχές της Κρήτης ακόμα και εκτός θερμοκηπίων, χωρίς να έχουμε βέβαια την απαίτηση να βγάλουμε την ποιότητα που βγάζει η Βραζιλία»… Την αποκάλυψη αυτή κάνει στη «Νέα Κρήτη» σήμερα ο παλαίμαχος ερευνητής γεωτεχνικός – που αν και συνταξιούχος το τελευταίο διάστημα δεν έχει πάψει ποτέ να παθιάζεται και να ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα – φυτοπαθολόγος και μυκητολόγος Λευτέρης Λιγοξυγκάκης.
«Θυμάμαι πριν από 40-50 χρόνια ότι βγάζαμε πειραματικά καφέ στην Ιεράπετρα. Αλλά τότε δεν συνέφερε γιατί υπήρχαν δυσκολίες. Μας έλεγαν και στη Γεωπονική Σχολή για υποτροπικές καλλιέργειες που ούτε τις είχαμε ξανακούσει. Και πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια. Και άλλαξαν τώρα οι συνθήκες. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο άλλαξαν. Ακούγαμε, ας πούμε, για την μπανάνα. Και η μπανάνα τότε ήταν στην Άρβη και στα Μάλια, και συνήθως σε θερμοκήπια. Και στα Χανιά, θυμάμαι, έκαναν αγώνα να την καλλιεργήσουν. Έπαιρναν σακιά ζάχαρες να ποτίσουν στο θερμοκήπιο για να έχουν οι μπανάνες τους καλή γεύση και να μπορούν να πουληθούν στην αγορά, που ήταν ακόμα τότε πανάκριβες, αφού δεν είχαμε ακόμα εισαγωγές. Ακούγαμε για μάνγκο. Ακούγαμε για παπάγια. Ακούγαμε για ένα σωστό φυτά. Τώρα στα Χανιά, στην αυλή του σπιτιού μου, εγώ παράγω μάνγκο. Χωρίς θερμάνσεις, χωρίς τίποτα. Και παραδίπλα υπάρχουν παπάγιες. Παπάγιες υπάρχουν, όμως, και στο Ηράκλειο, δίπλα στο ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά»!
Ο Λευτέρης Λιγοξυγκάκης λέει ότι στον Κατσαμπά υπάρχουν δέντρα παπάγιας. Στη λεωφόρο Ικάρου μπροστά από το κτήριο της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής υπάρχουν χουρμαδιές. Και γενικά σε διάφορα σημεία των κρητικών πόλεων, αν κάποιος κάνει μια προσεκτική έρευνα, σήμερα θα βρει καλλιέργειες υποτροπικών φυτών που βρίσκονται σε οριακό σημείο παραγωγής φρούτων.
Στο σημείο αυτό διευκρινίζει ότι, αν πούμε ότι θα προσπαθήσουμε να παραγάγουμε καφέ στην Κρήτη, λόγω της υποβαθμισμένης ποιότητας σε σχέση με τον βραζιλιάνικο καφέ, σίγουρα δε θα ήταν μια συμφέρουσα καλλιέργεια. Δεν παύει όμως η κλιματική αλλαγή να προχωράει και να αλλάζουν οι συνθήκες διαρκώς, προκειμένου κάποτε να φτάσουμε και στη δυνατότητα παραγωγής ποιοτικότερου καφέ. «Η αύξηση της κλιματικής αλλαγής κατά έναν βαθμό Κελσίου είναι μια τεράστια αύξηση. Τι νομίζετε ότι επιτυγχάνουμε μέσα στα θερμοκήπια; Μια ανάλογη αύξηση ενός ή το πολύ δύο – τριών βαθμών πάνω από την εξωτερική θερμοκρασία»…
Καταλήγοντας, ο κ. Λιγοξυγκάκης τονίζει πως στον νομό Χανίων σήμερα (όπως γνωρίζει ο ίδιος, αφού κατάγεται απ’ τα Χανιά) εγκαταλείπονται ελιές, εσπεριδοειδή και αμπέλια για να φυτευτούν μεγάλες εκτάσεις από αβοκάντο, κάτι που ο ίδιος θεωρεί λάθος. «Το αβοκάντο το έφερε στην Κρήτη ο αείμνηστος πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Γεωργίας Νίκος Ψυλλάκης. Και να σας πω ότι όποιοι στα Χανιά ακολουθούν αυτή την καλλιέργεια βγάζουν πολλά χρήματα. Όμως δεν πρέπει να βγάζουμε τα αμπέλια, τις ελιές, ή τα κηπευτικά μας. Γιατί σε αυτά στηρίχτηκε η Κρήτη», λέει ο γνωστός επιστήμονας, που δηλώνει αισιόδοξος για το μέλλον, αρκεί να εκμεταλλευτούμε σωστά τις ευκαιρίες που μας δίνει η ίδια η κλιματική αλλαγή.
«Είναι διπλά περίπλοκο το θέμα»
Σε ό,τι αφορά τον τομέα της κτηνοτροφίας, ο κτηνίατρος και πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ Αλέκος Στεφανάκης μιλάει για διπλά περίπλοκο θέμα: «Έχουμε το ίδιο το ζώο και την προσαρμοστικότητά του στο περιβάλλον. Και έχουμε και τις μεταβολές στη βιοποικιλότητα – από τα παράσιτα, από τα ωφέλιμα και τα παθογόνα μικρόβια, από τη χλωρίδα που μεταβάλλεται, τα κτηνοτροφικά φυτά κ.λπ. – που είναι πολύ σύνθετο θέμα και θέλει διαρκώς παρακολούθηση και επιτήρηση».
Ο ίδιος είναι της άποψης να χρησιμοποιούμε στην Κρήτη ντόπιες φυλές ζώων, που είναι προσαρμοσμένες στο περιβάλλον του νησιού. Και υπάρχει και το άλλο μοντέλο της σταβλισμένης κτηνοτροφίας, που όμως ο ίδιος δε θα συνιστούμε.
«Η κλιματική αλλαγή και η θέρμανση του πλανήτη αλλάζουν τα δεδομένα. Το προς τα πού θα πάμε, μπορούμε να το προβλέψουμε σε κάποιο βαθμό. Αλλά είμαστε πολύ μικροί για να καθορίσουμε ακριβώς το τι θα γίνει. Στον πλανήτη Γη επιβιώνουν τα είδη που μπορούν να προσαρμοστούν στις εκάστοτε συνθήκες. Αυτό ισχύει και για τον ίδιο τον άνθρωπο, όσο εγωιστικά και αν το βλέπει. Εμείς το βλέπουμε εγωιστικά επειδή έχουμε αναπτύξει κάποιες τεχνολογίες, αλλά η άποψή μου είναι ότι είμαστε πάρα πολύ μικροί», λέει ο κ. Στεφανάκης.
«Άρα έχουμε υποχρέωση να μελετούμε την προσαρμοστικότητα των υφιστάμενων δραστηριοτήτων και των ειδών. Να μελετούμε τις επιπτώσεις ή τα οφέλη που έχει ένα είδος πάνω στην εξέλιξη του φαινομένου, να κάνουμε επιλογές και να επιτρέπουμε την προσαρμοστικότητα. Και αυτά θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από τις Περιφέρειες, τα κράτη και τον ΟΗΕ. Το δεύτερο στάδιο είναι το πειραματικό. Θα πρέπει να βλέπει κανείς 30, 40, 50 χρόνια μπροστά. Και δε θα πρέπει να βιαζόμαστε. Γιατί το να πούμε θα αφήσουμε την ελιά, να πάμε στην μπανάνα, θα είναι μια τρέλα», λέει ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ, που καταλήγει φέρνοντας το παράδειγμα «να μπορέσουμε στην Κρήτη να παράγουμε κηπευτικά χωρίς καθόλου θερμοκήπια, κάποια στιγμή».
neakriti.gr